بازخوانی قصه قدیمی حذف پراید از چرخه تولید/ پراید دُردانه جاده مخصوص می‌شود؟

اقتصادآنلاین - فاطمه اکبرخانی؛ حذف خودروهای فاقد استانداردهای 85گانه از جمله خانواده پراید و پژو 405‌جی‌ال‌ایکس از چرخه تولید قصه تکراری است که از سال‌ها پیش مورد بحث قرار گرفته اما هیچ‌گاه این وعده به عمل تبدیل نشد؛  در سال96 رییس سازامان ملی استاندارد از افزایش استانداردهای خودرویی از 55 به 85‌مورد خبر داد و تاکید کرد که خودروهای فاقد این استانداردها باید از چرخه تولید حذف شوند.

طبق زمان‌بندی که صورت گرفته بود تا ابتدای دی ماه سال96، 61 مورد از استاندارد خودرو باید اجرایی می‌شد و پس از آن تا ابتدای تیر ماه سال97 دو مورد به استاندارد‌های قبلی اضافه می‌کردند و در نهایت با افزودن 22 مورد استاندارد خودرویی دیگر تا دی ماه سال97، تعداد استانداردهای اجباری خودروهای سواری به 85 مورد افزایش می‌یافت اما اجرای این برنامه به رغم اصرار سازمان ملی استاندارد، با تشدید تحریم‌های آمریکا علیه ایران به حاشیه رفت.

این موضوع در سال98 و با پشت سرگذاشتن محدودیت‌های ناشی از تحریم مجددا تکرار شد و حتی قرار بود تیبا که به لحاظ قیمتی به پراید نزدیک‌تر است جایگزین این خودرو شود اما باز هم با تلاش خودروسازان و وزارت صمت این موضوع تا پایان سال به تعویق افتاد، این در حالی است که نیره پیروزبخت، رییس سازمان ملی استاندارد در اواخر این سال بر ضرورت اجرای استانداردهای 85گانه از خرداد ماه سال99 تاکید و اعلام کرد که از موضع خود در برابر اجرای این موضوع کوتاه نخواهد آمد.

از سازمان استاندارد اصرار، از وزارت صمت انکار

امسال نیز همزمان با فرارسیدن زمان اجرای تعهد خودروسازان موضوع استانداردهای 85گانه و استاندارد یورو5 مجددا داغ شد؛ طبق مصوبه شورای عالی استاندارد قرار شد تولید پژو 405 جی ال‌ایکس از ابتدای خرداد 99 و تولید پراید مدل 131 نیز تا پایان تیر 99 متوقف شود، اما این بار هم به دلیل شیوع ویروس کرونا و مشکلات ناشی از آن حذف این خودروها با اما و اگرهایی همراه شد تا جایی که وزارت صمت میانجی‌گری کرد و به رغم اصرار سازمان ملی استاندارد و‌ محیط زیست بر اجرای استانداردهای 85گانه، وزیر صنعت با ارسال نامه‌ای به معاون اول رییس جمهور خواستار به تعویق انداختن مجدد اجرای استاندارد‌های خودرویی شد.

البته در این راستا وحید مرندی، معاون نظارت بر اجرای استاندارد سازمان ملی استاندارد ایران صراحتا اعلام کرد که این سازمان هیچ برنامه‌ای برای تمدید زمان اجرای استانداردهای 85 گانه خودروسازان به دلیل شیوع ویروس کرونا ندارد و بر مبنای دستورالعمل شورای عالی استاندارد و طبق زمان مقررعمل خواهد کرد، سازمان محیط زیست هم نیز بر اجرای استاندارد یورو5 تاکید کرد.

در این رابطه بسیاری از کارشناسان تاکید داشتند که اجرای این استانداردها در شرایط فعلی مناسب نیست؛ امیرحسین کاکایی یکی از کارشناسان مخالف اجرای این سیاست‌ها در زمان فعلی است، وی پیش‌تر در گفت‌و‌گو با اقتصادآنلاین اظهار کرده بود که اجراى استاندارد یورو5 نیاز به قطعات هایتک دارد که با توجه به شرایط تحریمى، شرکت‌هاى هایتک با ما قطع ارتباط کرده‌اند؛ البته خودروسازان موفق به داخلى‌سازى قطعات هایتک شده‌اند و تنها بخشى از نیاز داخل را از طریق واردات تامین مى‌کنند اما به طور کل تمام این اقدامات در حد نمونه انجام شده و خودروسازان به خاطر مشکلات مالی و تحریمی توانایى تولید انبوه این قطعات را ندارند.

به گفته این کارشناس خودرو اجراى استاندارد آلایندگى منجر به کاهش تیراژ خودرو و حتى متوقف شدن برخى خطوط تولید خواهد شد؛ بنابراین در این شرایط که تولیدمان در وضعیت مناسبى قرار ندارد اجراى این استاندارد‌ها، صنعت و بازار خودرو را با چالش جدى همراه خواهد کرد.

حذف پراید زودتر از موعد مقرر

چهارم اردیبهشت ماه امسال سلیمانی، مدیرعامل سایپا از توقف خط تولید دو مدل خودرو پراید خبر داد و گفت: با تولید آخرین پراید 111 از محصولات خانواده X100 ، ‌تولید دو مدل 132 و 111 از مجموع سه مدل خودروهای سواری پراید برای همیشه از سبد محصولات سایپا در بازار ایران خارج شد.

مدیرعامل سایپا در آن زمان اعلام کرد" قرار بود تولید پراید 111 برای تحویل به مشتریانی که این خودرو را پیش‌تر خریداری کرده‌ بودند، تا پایان اردیبهشت ماه ادامه داشته باشد اما با توجه به برنامه‌ریزی‌ها و افزایش تولید در ماه‌های پایانی سال، زودتر به تیراژ مورد نظر رسیدیم و حدود یک ماه قبل از برنامه اعلام شده توقف تولید پراید111 را اعلام می‌کنیم؛ در خصوص پراید 132 نیز همین اتفاق رخ داد و موفق شدیم 15 دی‌ماه سال گذشته و 15روز پیش از موعد قبلی، تعهدات خود در قبال مشتریان انجام داده و تولید پراید 132 را متوقف کنیم."

در این راستا حسن کریمی سنجری کارشناس دیگر بازار خودرو در گفت‌وگویی با خبرنگار اقتصادآنلاین با انتقاد از این اقدام بیان کرده بود که در شرایط فعلى که تیراژ خودرو کاهش پیدا کرده و باید میزان تولید را افزایش دهیم، حذف خودروى پرتیراژى همچون پراید کار درستى نبود چراکه فعلا جایگزین مناسبى براى این خودرو وجود ندارد و حذف این خودروى پرتقاضا که با سطح درآمد مردم سازگارى بیشترى دارد، بازار خودرو را ملتهب‌تر خواهد کرد.

پراید یک شبه 90میلیون شد

با اعلام خبر حذف این خودرو از چرخه تولید، پیش‌بینی کارشناسان درمورد افزایش قیمت این خودرو محقق شد و پراید یک شبه از 60میلیون به 90 میلیون تومان صعود کرد که البته در برخی سایت‌های خرید و فروش خودرو قیمت تا 100میلیون تومان هم پیش رفته بود؛ البته لازم به ذکر است که منشا اصلی این افزایش قیمت تعلل مسئولان در قیمت‌گذاری خودرو و کاهش عرضه خودروسازان بود که با جرقه خبر حذف پراید از چرخه تولید شعله‌ور شد.

احتمال بازگشت پراید به خط تولید

در همین راستا، روز گذشته مهدی صادقی نیارکی سرپرست معاونت امور صنایع وزارت صنعت با اشاره به نوسانات بازار خودرو و سوء‌استفاده سوداگران از فضای فعلی بازار، از بررسی تداوم تولید پراید مدل 131 با حضور مراجع تصمیم گیر تا ساماندهی بازار خودرو خبر داده که البته این موضوع خلاف مصوبه شورای عالی استاندارد است.

بر اساس این گزارش، حذف پراید در کنار معایب ذکر شده مزایای بسیاری از جمله ترغیب خودروسازان به تولید خودروهای جایگزین با کیفیت، تلاش برای افزایش تیراژ خودرو، سرآغازی برای حذف خودروهایی با آلایندگی بالا و حرکت در مسیر کاهش آلودگی هوا را در پی دارد اما با این حال باید دید که قصه تکراری حذف پراید از چرخه تولید در سال99 محقق خواهد شد یا خیر.