به گزارش ایسنا، غلامحسین مظفری - مدیرعامل منطقه آزاد کیش - ضمن بازدید از خبرگزاری ایسنا، با خبرنگاران این مجموعه به گفت‌وگو نشست و به سوالات مختلف پیرامون اوضاع اقتصادی و تولیدی منطقه، پروژه‌های عمرانی، سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی و ... پاسخ داد که مشروح آن در ادامه آمده است.
- در حال حاضر با توجه به موقعیت خاص منطقه آزاد کیش در بین مناطق آزاد، اوضاع آن از لحاظ اقتصادی و پیشبرد پروژه‌های عمرانی چگونه است؟
منطقه آزاد کیش تنها منطقه‌ای است که در آن تمامی اختیارات دولت به سازمان تفویض شده و متمرکز است ولی از حدود دو سال پیش با پیچیدگی‌هایی مواجه بود که عمده آن به شرایط اقتصادی بر می‌گشت، از این رو مهمترین برنامه در دستور کار این بود که بنیه اقتصادی منطقه آزاد کیش قوی شده تا از این شرایط خارج شود، بر این اساس با همکاری افراد در بخش‌های مختلف از جمله فعالان در بازار سرمایه و بانک تصمیم‌هایی در قالب شورای عالی تامین منابع مالی اخذ شد که طی آن تمامی امکاناتی که می‌توانست به لحاظ سرمایه‌آوری و کنترل هزینه‌ها کمک کند، تامین شد.
با اقداماتی که صورت گرفت در حال حاضر نه تنها مشکلی برای تامین هزینه‌ها نیست، بلکه شرایط به گونه‌ای پیش رفته که می‌توانیم برای پروژه‌های عمرانی تخصیص 100 درصدی داده و چند پروژه خاص را علاوه بر بودجه 1399 به پایان برسانیم؛ به طوری که در مجموع 1400 میلیارد تومان در سال جاری به پروژه‌های عمرانی اختصاص پیدا می‌کند.
- وضعیت فعلی پروژه های عمرانی در ایران چندان مساعد نیست و حجم بالایی از پروژه های انباشت شده از گذشته روی دست دولت مانده و ناچار است با محدودیت منابع موجود، هر ساله با اولویت بندی تا حدی آنها را پیش ببرد، سهم کیس از پروژهای عمرانی چقدر بوده و در چه مرحله ای است؟
اکنون حدود 180 پروژه بزرگ و کوچک در کیش وجود دارد که از سالیان گذشته انباشت شده است.البته در رابطه با برخی پروژه‌ها گرفتاری‌هایی وجود دارد؛ به طوری که بیش از 4000 میلیارد تومان از آنها دارای مشکلات حقوقی هستند که البته در مورد آنها با قوه قضائیه رایزنی‌هایی صورت گرفته و در حال برطرف کردن مسائل مربوطه هستیم.
اما موضوعی که در رابطه با پروژه‌ها وجود داشت این بود که بخشی از آنها وقتی تمام می‌شدند به هر دلیل موفق به دریافت پایان کار نمی‌شدند و در این حالت سند پروژه‌های مسکونی ، تجاری و صنعتی صادر نمی‌شد و برای مردم ایجاد نگرانی می‌کرد ، ولی طی رایزنی‌های صورت گرفته بیش از 11 هزار و 700 پایان کار و سند صادر شده که موجب اطمینان خاطر سرمایه گذاران می‌شود.
- یکی از پروژه های پر حاشیه کیش مربوطه به «شاندیز» است، در رابطه با آخرین وضعیت ساماندهی آن توضیح دهید؟
شاندیز پرونده خاص خود را دارد که کیش هم به تبع آن گرفتار شده بود، در مرحله جدید بعد از رای دادگاه و ترکیب جدید سهامداران، ساختار جدید هیات مدیره کیش نیز شکل گرفته است ولی خود سازمان مشارکتی ندارد و سهامدار نیست، بلکه بابت زمین طلبکار است. اما در مسیر اتمام آن همکاری می کنیم. از سوی دیگر سرمایه گذارانی برای بخش‌های مختلف اعلام آمادگی کردند که بعد از حل و فصل مسائل برای ورود به بورس و فرابورس آماده خواهد شد.
این پرژه در کیش پروژه قابل قبولی به لحاظ اقتصادی است و سرمایه گذاری در آن جواب می دهد که از زمان تعطیلی به بعد هنور پیشرفت فیزیکی آن شروع نشده است.
پروژه گلشهر نیز سال‌هاست که روی زمین مانده است، آیا اختلاف نظرها در آن حل و فضل نشده و قرار نیست ماجرا در داخل به پایان برسد؟
این پروژه می‌توانست از پروژه‌های بسیار خوب منطقه باشد و در حدود 200 هکتار مساحت در بهترین نقطه کیش قرار دارد، اما فرآیند آن به صورتی پیش نرفت که بتواند عملیاتی شود، به هر حال با مشکلاتی مواجه شد و دستگاه‌های نظارتی در مرحله اولیه کار ورود کردند که مسایلی همچون واگذاری زمین ، اصل سرمایه و بحث‌های فنی و کارشناسی وجود داشت که پروژه به سرانجام نرسید و در آن مقطع پروژه متوقف شد.
طبیعی است که چون پروژه از درجه اهمیت بالا و سرمایه‌گذاری سنگینی برخوردار بود در آن زمان با مصوبه دولت داوری به دادگاه پاریس واگذار شده است، البته دادگاه‌های دخلی رای را به سازمان منطقه آزاد کیش دادند ولی دادگاه پاریس با اینکه مراحل زیادی را طی کرده است هنوز برگزار نشده است و در حال پیگیری است.
آخرین وضعیت نیز به این صورت است که موضوع برای برخی پیگیری‌ها به شورای عالی امنیت ملی ارجاع شده است و قرار بر این شده که اگر امکان مذاکره برای حل و فصل موضوع فراهم است رایزنی‌های صورت بگیرد که طرف مقابل هم نسبت به این موضوع اعلام آمادگی کرده است.
البته کلیات مذاکره باید به سمتی پیش برود که ما معادل هزینه ای که آنها انجام داده اند ارزش‌گذاری شده و به نوعی پرداخت شود که مشکل به نوعی حل شود.
این پروژه از حدود سال 1386 کلید خورده و امیدواریم طی پیگیری‌های انجام شده به نتیجه رسید و در سال جاری تکلیف آن مشخص شود. این در حالی است که وقتی قرار است در مجامع بین‌المللی مطرح و بررسی شود حداقل در ظاهر ماجرا به نفع ما نیست و می تواند با جریمه سنگین سازمان کیش همراه شود.
- در بحث زیرساخت‌ها به ویژه جریان ورودی و خروجی جزیره شرایطه به چه صورتی بوده و چه اقداماتی برای ارتقای آن انجام شده است؟
جزیره کیش دارای ویژگی‌های منحصر به فردی است و دولت‌ها در آن سرمایه‌گذاری خوبی انجام داده‌اند که باید تقویت شود، این در حالی است که به دلیل جزیره بودن ورودی و خروجی آن فرودگاه و بندر است که در هر دو بخش ممکن بود در آینده مشکلاتی ایجاد شود،اما تا حدودی برطرف شده است؛ به‌گونه‌ای که در بخش فرودگاه ظرفیت تکمیل بود و 1700 مسافر در سال جابه‌جا می‌شد،ولی این ظرفیت به دو میلیون نفر در سال افزایش یافته است.
از سوی دیگر ترمینال جزیره کیش حدود سه سالی به دلیل مسایل مالی و اختلاف با پیمانکار معلطل مانده بود که اکنون پروژه آن در حال تکمیل است و احتمالا تا پایان سال یکی از بزرگترین و مجهزترین ترمینال‌های کشور در کیش به بهره‌برداری خواهد رسید.
در مورد دریا و بندر نیز اسکله 35 هزار تنی در کیش ساخته شده اما چون لایروبی نشده بود مشکلاتی را ایجاد می‌کرد که توانستیم در یک دوره طولانی با اعتبار بالای 700 میلیارد تومان این پروژه را در دستور کار قرار دهیم که امیدواریم در سال آینده به بهره‌برداری برسد.
در رابطه با آب و برق جزیره نیز باید گفت که کیش تنها منطقه‌ای است که به شبکه سراسری برق وصل نیست که خود خطر بزرگی برای موارد خاص است، امیدواریم تا پایان امسال حداقل 50 مگاوات برق به شبکه برق کیش اضافه شده و از سوی دیگر به برق سرزمین اصلی نیز متصل شود.
- در حال حاضر با توجه به شرایط تحریمی و اوضاعی که در منطقه وجود دارد ، موقعیت سرمایه گذاری داخلی و خارجی چه تغییراتی داشته است؟
شرایط به نحوی است که سرمایه گذاران خارجی نسبت به گذشته کمتر شده‌اند ولی همچنان انجام می‌شود، اما اوضاع سرمایه گذاری داخلی مناسب و گرایش زیادی نسبت به کیش دارند؛ به طوری که اکنون با مجوزهایی که براساس ضوابط سخت و مشخص صادر می‌شود، پروژه‌های عملیاتی در حال انجام هستند. این در حالی است که ما در کیش به نحوی پیش می‌رویم که زمین واگذار نمی‌شود که در ادامه سرمایه گذار سرمایه را بیاورد، بلکه همه چیز براساس حساب و کتاب و مقررات مشخصی است و سرمایه گذاران تراز اول کشور در حوزه‌های مختلف به این منطقه می‌آیند. در سال گذشته 1350 میلیارد تومان سرمایه گذار جدید مجوز سرمایه گذاری در کیش را به دست آوردند و در حال حاضر 30 هزار میلیارد تومان پروژه در حال انجام است.
- در رابطه با سرمایه گذاران خارجی نمی‌توان تمامی مسائل را مربوط به تحریم‌ها دانست به هر حال موانعی در داخل وجود دارد. سرمایه گذاران با چه مشکلی روبرو هستند؟
بله شرایط به گونه‌ای است که نباید خودمان در داخل مانعی برای ورود سرمایه گذاران خارجی ایجاد کنیم که در مقابل سایر رقبا با مشکل مواجه شویم، به هر حال درست است که تحریم‌ها برای ما گرفتاری ایجاد کرده است ولی دیگر نباید خودمان آن را تشدید کنیم، در مجموع یکی از بزرگترین مسائل مربوط به سرمایه گذاران خارجی نقل و انتقال پول است که بتوانند به طور مناسبی این نقل و انتقال را انجام داد اما به هر صورت رایزنی‌هایی در رابطه با این موضوع صورت گرفته که از جمله آن می‌توان به راه‌اندازی بورس ارز و فراهم کردن شرایط برای تاسیس بانک‌های آفشور اشاره کرد.
- در مورد بورس ارز قبلا گفته شده بود که در سال 1398 راه‌اندازی می‌شود ، با توجه به مزیت هایی که می تواند به همراه داشته باشد عکلیاتی شدن آن به کجا رسید؟
راه‌اندازی بورس بین‌الملل امکان جذب سرمایه‌گذاری خوبی را فراهم می‌کند و طرف مقابل می‌تواند بدون هیچ دغدغه‌ای سهام شرکت‌ها را که به صورت ارزی در بورس عرضه می‌شوند را خریداری و نقل و انتقال پول آن نیز چندان کار سختی نیست، وقتی به صورت ارزی می‌خرند به همین صورت هم می‌فروشند.
در حال حاضر تمامی موارد مربوط به بورس بین‌الملل انجام شده و ساختار آن چیده شده و در دولت نهایی شده است، اما به هر صورت 40 درصد سرمایه‌گذاری آن خارجی است و در این رابطه مذاکراتی در حال انجام است اما به هر صورت راه‌اندازی بورس بین‌الملل دور نیست.
- چندی پیش بانک مرکزی سرمایه تاسیس این بانک‌ها را تا 50 میلیون یورو کاهش داده بود در مورد ورود بانک‌های برون مرزی در مناطق آزاد رایزنی داشته‌اید یا پیشنهادی دریافت کرده‌اید؟
به هر ترتیب ورود این بانک‌ها می‌تواند تا حدی مشکل نقل و انتقالات پولی را برطرف کند، ولی فعلا مذاکراتی در حال انجام است که بتوانیم این اقدام را انجام دهیم.
با وجود صدور مجوز هنوز پیشنهادی از سمت بانک‌های خارجی دریافت نکرده‌ایم.این در حالی است که شعب بانک‌های خارجی نیز بعد از برجام از ایران خارج شدند و حتی بانک وی آی اچ که سهامدار آن ایران است فعالیت خود را به حداقل رساند یا بانک استاندارد چارتر که حتی ساختمان 17 طبقه مجهزی را بنا کرده بود رها کرد و رفت؛ بنابراین در رابطه با شعب برخی بانک‌ها مشکلاتی وجود دارد، به هر حال باید ما هم انعطاف داشته باشیم و سخت گیری را به حداقل برسانیم.
اما در همین رابطه ما اقداماتی برای ارزهای دیجیتال و بیت‌کویین داشتیم و مذاکراتی را با بانک مرکزی داشته و مجوز صرافی دیجیتال را دریافت کردیم که می‌تواند در شرایط سخت نقل و انتقالی پولی به ما کمک کند.
- وضعیت تولید و واحدهای تولیدی فعال در جزیره کیش چگونه است؟
در منطقه آزاد کیش متوسط واحدهای تولیدی فعال‌تر از واحدهای کشور است که بخش عمده‌ای از این واحدها به پشتیبانی صنایع نفتی تعلق دارند که با تکنولوژی روز و دانش بنیان به درخواست‌های داخلی و خارجی سرویس می‌دهند. در حوزه صنایع دارویی و پزشکی حتی صادرات به داخل و خارج از کشور داریم.
در مجموع حدود 320 واحد صنعتی فعال در کیش است که عمدتا شرایط مناسب دارند، اما در برخی موارد با مشکلاتی مواجه هستیم که مشکلات حقوقی و قانونی هستند یا مسائل مربوط به بخشنامه‌ها و یا آیین‌نامه‌هایی است که مشکل ایجاد کرده است.
- در حوزه پوشاک وضعیت منطقه آزاد کیش به چه نحوی عمل می‌کند آن هم در شرایطی که این روزها گفته می‌شود مناطق آزاد به محلی برای قاچاق پوشاک تبدیل شده است؟
در حال حاضر در منطقه آزاد کیش سه تا چهار واحد تولیدی پوشاک وجود دارد و عمده واحدهای تولیدی پوشاک در سمت غرب و شمال غرب در مناطق آزاد ارس، ماکو و انزلی قرار دارد و پوشاک‌های مراکز خرید کیش عمدتا از داخل تامین می‌شود و یا اینکه اگر هم وارداتی صورت می‌گیرد از محل سهمیه تعیین شده کالای همراه مسافر است که بسیار ناچیز خواهد بود. این در حالی است که در کیش به هیچ عنوان امکان قاچاق وجود ندارد، چراکه ورودی دو بندر و فرودگاه است که تحت کنترل قرار دارد.
- پس چرا برندهای خارجی را بین پوشاک مناطق آزاد به وفور مشاهده می‌کنیم؟
این کار بسیار راحتی است و بخش عمده‌ای از برندها واقعی نیستند وگرنه حجم پوشاکی که وارد می‌شود بسیار بسیار محدود است؛ به طوری که قبلا 18 میلیارد دلار بوده و اکنون برای مناطق آزاد به 100 میلیون دلار هم نمی رسد و اصلا در شرایط موجود ارزی برای مناطق و وارد کننده به صرفه نیست.
- موضوعی که مدتی است به ویژه برای مناطق آزاد حاشیه ساز شده به ممنوعیت واردات خودرو بر می گردد، بعد از توقف واردات خودرو مناطق آزاد که با مشکلاتی در این زمینه مواجه شدند پیشنهاداتی برای امکان ورود خودرو در مناطق آزاد مطرح بود، سرانجام رایزنی ها به کجا رسید؟
در این رابطه مذاکراتی صورت گرفت و اکنون دولت، وزارت صنعت، معدن و تجارت، گمرک این موضوع را پذیرفته‌اند ولی بانک مرکزی در رابطه انتقال ارز مخالفت‌هایی داشته است این در حالی است است که اگر ما هم تقاضایی داریم بر مبنای ارز نیمایی و یا دولتی نیست و از محل صادرات و یا اینکه افرادی که در خارج از ایران ارز دارند تامین خواهد شد.
براین اساس خواستار آن بودیم تا دو مناطق کیش و قشم بتوانند خودرو را وارد کنند چرا که ناوگان حمل و نقل به سمت عمر بالای 12 سال رفته ووضعیت مناسبی ندارد و از سویی قیمت خودرو بالا رفت و وضعیت مناسبی ندارد. ما حتی خواستار ورود خودروهای هیبریدی که مصوبه مجلس را هم به همراه داشت بوده‌ایم، ضمن اینکه در مناطق آزاد باید بر مبنای قانون خود شرایط متفاوتی ایجاد کرد.
- پیش‌تر اعلام کردید که کیش در حال آماده سازی زیرساخت ها برای مشارکت در جام جهانی 2022 قطر است، چه اقداماتی از سوی منطقه آزاد و بخش خصوصی صورت گرفته و آیا می تواند بر اساس استاندارهای بین المللی خود را برای مشارکت آماده کند؟
با شرایط کرونایی موجود بعید نیست که تغییر زمانی هم در جام جهانی ایجاد شود، اما با این وجود ما در حال انجام مقدمات و زمینه‌های لازم برای مشارکت در برگزاری این مسابقات هستیم که جزیره می‌تواند فضای مناسبی را برای تمرین و همچنین جذب هواداران داشته باشد ولی برگزاری مسابقات در کیش منتفی است.
به هر حال باید با ایجاد مزیت‌های رقابتی نسبت به سایر کشورهای منطقه از جمله خود قطر و یا امارات بتوان جذابیت بیشتری را برای مشارکت کیش ایجاد کرد،این در حالی است که کیش حداقل از لحاظ هزینه‌ای جلوتر از سایر کشورها خواهد بود و هر اقدامی در آن با هزینه کمتر و قیمت مناسب‌تر نسبت به سایر رقبا انجام خواهد شد.
ما اگر بتوانیم جذابیت بیشتری فراهم کنیم و خطوط پروازی مناسب در اختیار طرف مقابل قرار دهیم، با توجه به اینکه فاصله زمانی مسابقات تیم‌ها سه روز است و از سویی اینجا نیاز به ویزا ندارد، هواداران می‌توانند این فاصله را در کیش بگذارنند و حتی با آماده‌سازی زیرساخت‌ها تمرین تیم‌ها نیز در جزیره برگزار شود.
طی اقدامات انجام شده اکنون مجموعه ورزشی کیش با چمن استاندارد بازسازی و آماده شده و از سوی دیگر هتل‌های درجه یک به اندازه کافی در جزیره وجود دارد. این در حالی است که بخش خصوصی که به آنها زمین واگذار شد مجموعه‌ای حرفه‌ای هستند که سه زمین فوتبال را در دست اجرا داشته و هتل‌های مناسب آن را نیز آماده کرده‌اند.
- با توجه به اینکه اعلام کردید تلاش برای برای جذب تماشاگران و تمرین تیم‌ها انجام می شود، در این رابطه موضوع حجاب خانم‌ها به ویژه خانم‌های کادر مربیان و همراه تیم نیز مطرح است. آیا امکان جذب تیم‌ها برای تمرین در کیش با توجه به این محدودیت وجود دارد و آیا مورد بررسی قرار گرفته است؟
به هر حال طبق قوانین و پروتکل های بین المللی باید تابع قوانین ایران باشند و در کیش هم قاعدتا در فضاهای عمومی رعایت حجاب الزامی است ولی در فضاهای بسته که در انحصار تیم باشد و تردد ایرانی ها انجام نمی شود، مشکلی ندارد.
در مورد حضور هواداران نیز باید مقدمات آماده و الزاماتی رعایت شود که در حال بررسی آن بوده تا بتوانیم پذیرای آنها باشیم.
