اسرار شکلات

شـکـلات از درخـت کـاکـائو (CACAO TREE) تـهیه میگیردد. درخت کاکائو معمولا درنواحی استوایی و بویژه در آمریکای جنوبی، آفریقا و اندونزی می رویـد. مـیـوه درخـت کاکائو به بزرگی یــک آنـاناس کوچک است. دانه های این میوه همان دانـه های کاکائو را تشکیل میدهند(CACAO BEANS). دانه های کاکائو از لحاظ کیفیت به 3 دسته تقسیم میگردند:

1-CRIOLLO: دانه های کریولو گرانقیمت ترین، کمیابترین
و بهترین نوع از دانه کاکائو میباشد.

2-FORASTERO: دانـه های فـوراسترو سخت تر از کریولو
بوده و %80 کاکائو جهان را به خود اختصاص میدهد.

3- :TRINITRIO دانه های تریـنیتریو نــوع پـیوندی دو دانه
فــــوق میباشد. %15 کل کاکائو جهان را به خود اختصاص
میدهد.

تاریخ مصرف شکلات به 1500 سال پیش بازمیگردد که برای نخستین بار قوم مایا در آمریکای مرکزی و متعاقب آنان آزتک ها در مکزیک کنونی اقدام به تولید شکلات و مصرف آن کردند. اما نحوه تولید شکلات آزتکها و مایاها با شکلات امروزی تفاوت داشت آنان پودر کاکائو را با فلفل (جای شکر) و دیگر ادویه ها ترکیب کرده و مصرف میکردند. آنان  این فراورده را خوکوآت (آب تلخ)=(XOCOATL) مینامیدند.

نحوه تولید شکلات

1- ابتدا دانه های کاکائو را به حال خود رها کرده (معمولا یک هفته) تا تخمیر گردند.

2-سپس دانه  های کاکائو را زیر نور خورشید خشک میکنند.

3- سپس دانه های کاکائو را برشته میکنند. این عمل سبب سست شدن پوسته دانه های کاکائو گردیده و طعم دانه ها را خارج میسازد.

4- سپس دانه های کاکائو را بوجاری میکنند. بدین معنی که مقابل جریان هوا قرار میدهند. این عمل سبب جداسازی مغز دانه کاکائو(NIB)  از پوسته کاکائو میگردد.

5-با آسیاب مغز دانه های کاکائو مایع غلیظ و لزجی حاصل میگردد که عصاره شکلات (CHOCOLATE LIQUOR) نامیده میگردد. عصاره شکلات، شکلات خالص و بسیار تلخ مزه میباشد.

6-در این مرحله شکلات دو مسیر را طی میکند. یا همان عصاره شکلات قالبریزی شده و وارد بازار میگردد و یا وارد مراحل بعدی فراوری میگردد.

7-توسط پرسهای هیدرولیکی عصاره شکلات را تحت فشار قرار داده و چربی آن را جدا میسازند.چربی شکلات  کره کاکائو (COCOA BUTTER) نامیده میگردد.هنگامی که کره کاکائو از عصاره شکلات جدا گشت چیزی که باقی میماند کیک کاکائو خشک میباشد.

8-با آسیاب کیک خشک کاکائو پودر کاکائو(COCOA POWDER)  حاصل میگردد.

9- برای تهیه شکلات عصاره شکلات میباید مراحل تکمیلی خاصی را طی نماید. این مراحل به قرار زیر میباشد:

1- اضافه کردن مواد افزودنی همچون شکر، وانیل و شیر به عصاره شکلات.

2- در این مرحله شکلات توسط غلطکها و همزنهای صنعتی کاملا بهم زده شده و ورز داده میشود. این مرحله ممکن است 3 روز بطول انجامد. هدف از این مرحله ترکیب یکنواخت مواد افزودنی با عصاره شکلات، کاهش رطوبت و حذف اسیدهای فرار عصاره شکلات، و از آنجایی که عصاره شکلات ظاهر و حالتی شن مانند دارد این مرحله به عصاره شکلات ظاهرو حالت یکدست و همواری میبخشد.

3- در این مرحله طی فرایندی شکلات به آرامی و آهستگی حرارت داده شده و سپس مجددا به آهستگی سرد میگردد. این مرحله سبب میگردد تا مولکولهای کره کاکائو به پایدارترین حالت کریستالی خود در بیایند. در غیر اینصورت کره کاکائو پس از در قالب ریختن شکلات از شکلات جدا میگردد (مانند جدا گشتن خامه از شیر). درخشندگی خاص سطح شکلات نیز به این  مرحله بستگی دارد.

انواع شکلات

1- UNSWEET /BAKING/BITTER CHOCOLATE  (شکلات تلخ): این همان شکلات خالص  بدون شکر و شیر است که حاوی حداقل %75 عصاره شکلات میباشد. این نوع شکلات در شیرینی پزی و آشپزی مورد استفاده قرار میگیرد.

2-BITTERSWEET/DARK/NOIR CHOCOLATE(شکلات تلخ و شیرین یا سیاه): مانند شکلات تلخ بوده اما به آن لسیتین، کره کاکائو، وانیل و مقدار بسیار اندکی شکر افزوده گشته است.

3-SEMISWEET CHOCOLATE(شکلات نیمه شیرین): این شکلات مانند شکلات تلخ و شیرین بوده اما میزان شکر آن اندکی بیشتر میباشد.

4-SWEET/MILK CHOCOLATE(شکلات شیرین و یا شیری): این شکلات حاوی  حداقل %20 عصاره شکلات، لسیتین، کره کاکائو، شکر و شیر میباشد.

5-WHITE CHOCOLATE(شکلات سفید): در واقع شکلات نبوده و از ترکیب کره کاکائو، شکر و شیر تهیه میگردد.

6-LOW FAT CHOCOLATE(شکلات کم چرب): کره کاکائو در این شکلات کمـتر از %10 میباشد.

7-COUVERTURE: شکلاتی است که درصد کره کاکائو در آن بالا میباشد (حداقــــــل %40). از این شکلات در شیرینی پزی برای پوشاندن سطح شیرینیها استفاده میگردد.

8-GANACH:شکلات نرمی است که از ترکیب تکه های ریز شکلات نیمه شیرین و کره کاکائو  درون خامه در حال جوش تهیه میگردد.

9-GIANDUJA: شکلاتی است که از ترکیب فندق، عصاره شکلات، کره کاکائو و شکر تهیه میگردد.

واژه نامه شکلات

1-TRUFFLE(ترافل): نوعی شکلات که از شکلات، خامه، کره و روکشی از کاکائو تهیه میگردد.

2-DUTCH POWDER: پودر کاکائوئی میباشد که توسط ماده ای با خاصیت قلیایی فرآوری شده تا اسیدهای طبیعی موجود در آن خنثی گردد. این نوع پودر کاکائو تیره رنگ تر از پودر کاکائو معمولی بوده و طعمش نیز اندکی متفاوت تر است.

3-HOT CHOCOLATE (هات چاکلت): نــوشیدنی است کـه از تــــرکیب شیر، شکلات و یا پودر کاکائو، و شکر تهیه میگردد.

4-MALTITOL(مالتیتول): قند جـایـگـزین شــکر معمولی میباشد که سبب افزایش قند و انسولین خون نشده و در شکلاتهای

رژیمی از آن استفاده میگردد.

15-PRALINE(پرالین): نوعـی مــغزی شکلاتهای مغز دار میباشد که از از کارامل، بادام و یا فندق برشته و وانیل تهیه میگردد.

6-NOUGATINE(نوگاتین): نوعی مغزی شکلاتهای  مغز دار میباشد که از کارامل،بادام و یا فندق برشته،سفیده تخم مرغ و عسل تهیه میگردد.

7-MARZIPAN(مارزیپان): نوعی مغزی شکلاتهای مغز دار میباشد که از بادام آسیاب شده و شکر سفید تهیه میگردد.

8-RAISIN: کشمش.

9-ALMOND: بادام.

10-HAZELNUT: فندق.

11-PISTACHIO: پسته.

12-PEANUT: بادام زمینی.

13-CASHEW: بادام هندی.

نحوه نگهداری شکلات

بهترین دمای نگهداری شکلات  در 15 تا 18 درجه سانتی گراد میباشد. شکلات را در یک ظرف دربسته، بدور از تابش مستقیم نور، و جای خشک نگهداری کنید. از قرار دادن مواد غذایی با بوی تند در مجاورت شکلات خودداری کنید زیرا شکلات جاذب بو میباشد. هیچگاه شکلات را در فریز نگهداری نکنید.

ترکیبات شیمیایی موجود در شکلات و فواید شکلات برای سلامتی

1-در شکلات 300 ترکیب شیمیایی متفاوت موجود میباشد.

2-ANANDAMIDE(آناندامید): شکلات دارای ترکیب روانگردان آناندامین میباشد که اثرات مشابه مواد روانگردان را در بدن ایجاد میکند. ( البته میزان این ماده بسیار ناچیز میباشد.)

3-CAFFEINE: شکلات حاوی کافئین بوده که یک ماده محرک محسوب میگردد.

4- THEOBROMINE(تئوبرومین): یک ماده محرک میباشد که در انسان مانند کافئین موجب افزایش تمرکز میگردد. مصرف این ماده برای حیواناتی همچون سگها، اسبها، گربه ها، طوطی ها و دیگر پرندگان یک سم مهلک میباشد. به همین خاطر است که میگویند نباید به سگها شکلات داد. حیوانات مذکور قادر به متابولیزه کردن این ماده نبوده و در صورت مصرف شکلات دچار تشنج، ایست قلبی، خونریزی داخلی و در نهایت مرگ میگردند.

5- TRYPTOPHAN(تریپتوفان): تریپتوفان یک نوع اسید آمینه میباشد که مصرف آن موجب ترشح سروتونین در مغز میگردد که ایجاد احساس سرخوشی، لذت و وجد میکند.

6- PHENYLETHYLAMINE(فنیل اتیل آمید): این ماده سبب ترشح دوپامین در بدن میگردد که ایجاد احساس نشاط و سر خوشی کرده و ضد افسردگی میباشد. این همان احساسی است ما هنگام عاشق شدن در بدن خود احساس میکنیم. به همین خاطر شکلات را خوراکی عاشق پیشگان مینامند.

7- EPICATECHIN(اپی کاتچین): اپی کاتچین از خانواده فلاونوئید ها میباشد. فلاونوئیدها(FLAVONOID) مواد هستند که خاصیت آنتی اکسیدان دارند. این مواد برای بدن بسیار مفید میباشند. فلاونوئیدها سبب کاهش تجمع پلاکتها در دیواره عروق گشته و سلامتی قلب و عروق را تضمین میکنند. فلاوونوئید ها همچنین از سکته پیشگیری کرده و فشار خون را نیز کاهش میدهند. هر چه شکلات سیاه تر باشد میزان فلاونوئید آن نیز بیشتر میباشد.

8- مصرف شکلات سبب ترشح آندورفین در بدن میگردد که یک ماده مخدر طبیعی بدن میباشد.

9- شکلات حاوی آهن و منیزیوم نیز میباشد.

10- شکلات یک منبع انرژی همیشه در دسترس میباشد.

دو نکته در مورد شکلات

1- مصرف شکلات بر خلاف تصور ایجاد جوش صورت ( آکنه) نمیکند.

2- دمای ذوب شکلات پایین تر از درجه حرارت بدن میباشد به همین خاطر است که در دهان بسرعت آب میگردد.