طرح بارکد واحد شهرداری پس از بیش از یک سال وقفه بار دیگر توسط شهرداری اجرایی شده و سازمان فاوای شهرداری تهران اینبار مدعی رفع ایرادات طرح شده است. با این وجود به نظر می‌رسد که مشکلات دیگری در طرح جدید وجود دارد و استارتاپ «تومن» که یکی از اصلی‌ترین بازیگران این حوزه است، عقیده دارد که دخالت حاکمیت در کار کسب‌وکارهای خصوصی بزرگترین مشکلی است که با اجرا شدن این طرح به وجود آمده؛ طرحی که از دیدگاه آنها احتمالا به دلایل مختلف نتواند چندان دوام بیاورد.
«بهزاد معماری» مدیر محصول استارتاپ تومن، تیمی که پیش‌تر و در سال گذشته نیز مخالفت خود را با طرح یکسان سازی بارکدهای پرداخت آنلاین کرایه تاکسی اعلام کرده بود، در گفتگو با دیجیاتو اعلام می‌کند که طرح فعلی از پروژه‌ای که سال گذشته آغاز شد بهتر پیش رفته اما هنوز هم نقص‌هایی دارد که عملا باعث مرگ این بازار می‌شود. او با اشاره به پیشینه این طرح به دیجیاتو می‌گوید که بیش از یک سال است تغییرات متفاوتی در آن داده می‌شود تا اینکه فاوای شهرداری تهران با ایجاد یک زیرساخت جدید، اعلام کرده مشکلات طرح را برطرف کرده است. او در همین رابطه به دیجیاتو گفت: «در حال حاضر بارکدهای طرح واحدپذیری به سیستم شاتوت در بانک شهر متصل است و روش پرداخت و تسویه حساب با رانندگان در این سیستم بانکی کاملا متفاوت با بیزینس مدل ما و شاید دیگر بازیگران این حوزه باشد.»
به نظر می‌رسد از چند روز گذشته و پس از اجرایی شدن این طرح، بارکدهای شرکت‌ها از جمله تومن در بسیاری از ایستگاه‌های تاکسی جمع‌آوری شده و «بارکدهای واحد» جایگزین آن شده که به جز یک شرکت فعال در این عرصه، دیگر بازیگران هنوز به آن نپیوسته‌اند.
گفتنیست طرح شاتوت آذرماه 97 برای اولین بار توسط فاوای شهرداری رونمایی شد و همان زمان نیز از آن به عنوان حلال این مشکل و سرویس یکپارچه پرداخت بر بستر بارکد دو بعدی یاد شد. معماری با اشاره به اینکه طرح فعلی در واقع یک زیرساخت مانند تمامی بازیگران این حوزه است می‌گوید که تفاوت در اینست که قرار است فاوای شهرداری یک API به کسانی که می‌خواهند وارد این عرصه شوند بدهد و این رقم برای همه رایگان نیست. آنطور که به نظر می‌رسد شهرداری این API را به سه بازیگر قدیمی و اصلی این حوزه یعنی تومن، ریالو و فون‌پی به رایگان اعطا کرده اما قرار است از دیگر مجموعه‌هایی نظیر آپ و تاپ سالیانه مبلغی اخذ بشود.
معماری به این مساله اشاره می‌کند که با راه افتادن طرح بارکد واحد از روزهای گذشته، ویزیتورها در برخی ایستگاه‌های تاکسی اقدام به کندن بارکدهای تومن از تاکسی‌ها کرده‌اند: «شهرداری می‌گوید لازم به کندن این بارکدها که جزو اموال ما محسوب می‌شود نیست ولی این اقدام در ایستگاه‌های تاکسی رخ می‌دهد و به رانندگان گفته می‌شود که خود تومن و دیگر بازیگران هم خواستار این موضوع هستند و آنها هم مساله را یا باور می‌کنند و یا از ترس ناظر ایستگاه، این کار را انجام می‌دهند. ما در همین چند روز تماس‌های دلگرم‌کننده‌ای از رانندگانی داشتیم که چندین سال با آنها همکاری داریم و آنها از وضعیت پرداختی ما کاملا راضی هستند.»
معماری عقیده دارد که وصل شدن به شبکه بانکی بانک شهر باعث می‌شود که در پرداختی به رانندگان بدحسابی پیش بیاید و برخلاف تومن که روزهای تعطیلی و هر ساعتی واریزی دارد، امکان وقوع این اتفاق در بستر بارکدهای واحد وجود ندارد: «این مساله به اعتماد رانندگان به ما خدشه وارد می‌کند و از همین رو مطمئن هستیم طی این بدحسابی و دیر حساب کردن هزینه‌ها، رانندگان بخت و اقبالی به این سیستم نشان نمی‌دهند. آنها قشر زحمت کشی هستند و بعضا با این فناوری‌ها چندان آشنا نیستند و ما سالها هزینه کردیم تا بتوانیم این اعتماد را جلب کنیم.»
مدیر محصول تومن همچنین با اشاره به دیگر مشکل پیوستن به این طرح واحدپذیری یکسان می‌گوید مشکل CRM و پشتیبانی این سیستم نیز از دیگر موانعی است که بر سر راه آن قرار دارد: «نمی‌شود تمامی مشکلات به CRM تهران من محول شود. ما پشتیبانی دقیق و پیگیری داشتیم که سالها روی آن کار کردیم و هم برای رانندگان و هم مسافران خدمت‌های ویژه‌ای داشتیم. مسئله CRM و پشتیبانی این سرویس بارکد واحد اما هنوز ابهام دارد.»
به گفته معماری، تا امروز به جز یک مجموعه، دیگر مجموعه‌ها به طرح بارکد واحد نپیوسته‌اند. او باور دارد که مشکلاتی بر سر راه این دخالت حاکمیتی در کسب‌وکارهای خصوصی وجود دارد که مانع از تحقق کامل آن می‌شود؛ موضوعی که به زعم او در نهایت به مرگ این مارکت و بی‌اعتمادی مردم منجر خواهد شد: «وقتی این همه مشکل و مانع بر سر این بارکدها در مسیر معیشتی رانندگان قرار بگیرد.، آنها هم با وجود این مشکلات، بیخیال استفاده از این خدمات که قرار است آسودگی و راحتی را برایشان به ارمغان بیاورد می‌شوند و شاهد مرگ مارکت خواهیم بود.»
مدیر محصول تومن ضمن گلایه از این اقدامات می‌گوید که آنها سعی کرده‌اند تا در محصول خود مشتریان وفاداری خلق کنند و رانندگان را نیز تبدیل به کاربران وفادار خود سازند: «اجرای چنین طرح‌هایی و حضور رقبایی با چند ده میلیون کاربر و سرمایه‌های هنگفت که می‌توانند پیشنهادات تخفیف دار طولانی مدتی به کاربرانشان ارائه کنند و مسائلی از این قبیل، باعث نابودی کسب‌وکارهای خرد این حوزه که سالها برای این عرصه تلاش کردند می‌شود.»
بسیاری از کارشناسان بر این باورند که پرداخت آنلاین کرایه تاکسی در واقع در حوزه «پرداخت الکترونیکی» جای می‌گیرد و چون این پرداخت در تاکسی انجام می‌شود نمی‌توان گفت مالک آن تاکسیرانی یا شهرداری است. «مهدی عبادی» دبیر انجمن فین‌تک پیش‌تر در گفتگو با دیجیاتو درباره این موضوع گفته بود: «پرداخت الکترونیکی باید در اختیار بانک مرکزی باشد و نهادهایی مانند تاکسیرانی شهرداری تهران باید رگولیشن اجرایی را به وجود بیاورند و نمی‌تواند در حالت متمرکز، نقش نهادی را داشته باشد که تسویه را انجام می‌دهد.»