به رشد خوش خیم سلول های داخلی هر عضو بدن پولیپ می گویند. پولیپ ها در محل های مختلفی از سیستم گوارشی رشد می کنند اما بیشتر در روده بزرگ به وجود می آیند. در این مطلب می خواهیم درباره علائم پولیپ روده, علل و روش های درمانی آن بپردازیم.
روی خط روده یک توده کوچک از تجمع سلول ها تشکیل می شود که پولیپ روده می باشند که اکثر آن ها بی خطر هستند اما برخی از آن در طول زمان به سرطان روده تبدیل می شوند، اگر شما نیز از آن دسته افرادی هستید که در مورد این بیماری اطلاعات کمی دارید و نمی دانید از چه روش هایی باید برای درمان آن استفاده کرد بهتر است تا پایان مطلب همراه ما باشید.
علت پیدایش پولیپ های روده
سلول ها اگر سالم باشند به شکل منظمی رشد می کنند و تقسیم می شوند. اما جهش در ژن باعث می شود که حتی اگر به تکثیر سلولی نیازی نباشد، باز هم سلول ها به تقسیم شدن ادامه دهند. این رشد سلولی نامنظم منجر به پیدایش پولیپ و علایم پولیپ روده می شود.
همان طور که گفتیم پولیپ ها تومورها و توده های غیر سرطانی و خوش خیمی هستند. این توده ها که اندازه های متفاوتی هم دارند (حدود چند سانتی متر)، در قسمت های مختلفی از سیستم گوارشی رشد می کنند اما بیشتر در انتهای روده بزرگ یا کولون به وجود می آیند. بدین ترتیب پوشش داخلی روده دارای برآمدگی هایی می شود. اگر پولیپ ها برجسته باشند، به شکل قارچ در روده و به صورت پراکنده رشد می کنند. اما اگر این توده ها مسطح باشند روده شبیه فرشی از خزه می شود.
وجود پولیپ در بین بزرگسالان نسبت به کودکان شایع تر می باشد و با افزایش سن نیز احتمال پیدایش آن ها نیز بیشتر می شود. علت اصلی شکل گیری پولیپ در روده مشخص نیست اما طبق نظر پزشکان داشتن رژیم غذایی پرچربی و کم فیبر زمینه را برای پیدایش علائم پولیپ روده فراهم می کند. البته ژنتیک نیز در بروز این توده ها نقش به سزایی دارد.
نشانه ها و علایم پولیپ روده
به طور کلی پیدایش پولیپ های روده علامت یا نشانه ای ندارد و فقط با معاینه روده قابل شناسایی می باشد. البته وجود علائم زیر نیز می تواند از نشانه های پولیپ باشد.
- اگر مقعد خونریزی دارد این مسئله می تواند از علائم و نشانه های پولیپ روده, زخم در مقعد و یا بواسیر باشد.
- اگر اندازه پولیپ بزرگ باشد منجر به مسدود شدن روده می شود که این خود باعث دل درد و حالت تهوع و یا حتی استفراغ می شود.
- خونربزی پولیپ باعث می شود که خون در مدفوع ظاهر شود و اگر میزان خونریزی زیاد باشد رنگ مدفوع سیاه و یا قرمر می شود. البته تغییر کردن رنگ مدفوع می تواند ناشی از دارو، غذا و یا مکمل های آن باشد.
- یکی دیگر از علائم پولیپ روده, تغییر در سیستم گوارشی و دفع مدفوع (اسهال و یا یبوست) بیشتر از یک هفته می باشد. البته بیماری های دیگری هم هستند که منجر به چنین تغییراتی می شوند.
- خونریزی کردن پولیپ های روده به طور تدریجی اتفاق می افتد بدون اینکه خونی در مدفوع دیده شود و این خونریزی ها نیز موجب فقر آهن کم خونی می شوند. بدین ترتیب شخص دچار خستگی و تنگی نفس می شود.
انواع پولیپ های روده
علائم پولیپ روده بیشتر به نوع توده بستگی دارد. به طور کلی پولیپ های روده دارای سه نوع هیپرپلاستیک، آدنوما و پولی پوزیز هستند. پولیپ های هیپرپلاستیک نسبت به دو نوع دیگر بسیار شایع هستند و اندازه کوچکی هم دارند. این نوع پولیپ خوش خیم است و امکان سرطانی شدن آن نیز بسیار کم است. پولیپ های آدنوما نیز بسیار شایع هستند. این نوع پولیپ نیز اندازه کوچکی دارد اما امکان بزرگ شدن و سرطانی شدن آن وجود دارد. در واقع محرک سرطانی شدن روده است. اغلب پولیپ هایی که به مدت 5 تا 15 سال در روده ها هستند و قطر آن ها از 2.5 سانتی متر بیشتر باشد، سرطانی می شوند.
پیدایش پولیپ های پولی پوزیز موروثی است و متاسفانه سرطانی هم می باشد. بیماری های این نوع پولیپ عیارتند از سرطان کولون غیرپولیپی ارثی، پولی پوز آدنوماتوز فامیلیال، سندروم گاردنر، سندروم لینچ، سندروم پوتز جگرز، سندروم تورت، سندروم پولی پوز هیپرپلاستیک و سندروم پولی پوز جوانان که این سندروم با اینکه بسیار نادر است اما در بین جوانان مشاهده می شود و منجر به رشد تعداد زیادی پولیپ در روده شده و آن را سرطانی می کند، در صورت مشاهده هر یک از علایم گفته شده بلافاصله به پزشک مراجعه نمایید.
راه های تشخیص پولیپ روده
انجام آزمایشات غربالگری کمک زیادی به تشخیص علائم پولیپ روده بزرگ قبل از سرطانی شدن آن ها، می کنند. انواع آزمایشات غربالگری نیز عبارتند از:
- بهترین راه برای تشخیص نوع پولیپ و سرطان روده، انجام آزمایش کولونوسکوپی می باشد. در این نوع آزمایش در حین معاینه روده، در صورت مشاهده پولیپ آن را خارج می کنند و نوع آن را نیز با آزمایش کردن، تشخیص می دهند.
- در آزمایش کولونوگرافی ابتدا با تصویربرداری سی تی اسکن داخل روده مشاهده می شود. در صورت مشاهده پولیپ با کولونوسکوپی آن را خارج می کنند.
- در آزمایش سیگموئیدوسکوپی یک لوله چراغ دار وارد مقعد و بعد روده بزرگ می شود. در صورت یافت شدن پولیپ آن را با روش کولونوسکوپی خارج می کنند.
روش های درمانی پولیپ روده
پزشک با آزمایش کولونوسکوپی (لوله ای است که انتهای آن دوربین دارد و از مقعد وارد بدن شده و به روده بزرگ می رسد) روده را معاینه می کند و در صورت مشاهده پولیپ آن را خارج می کند. روش های درمان پولیپ روده و خارج کردن ان از روده عبارتند از:
- در صورت مشاهده پولیپ با انبر بافت بردار که حلقه ای سیمی دارد و یا با سوزاندن پولیپ با جریان الکتریکی، آن را از روده جدا می کنند. به این روش برش پلیپ می گویند که بدون درد هم می باشد زیرا غشای روده به سوزاندن و یا برش حساس نیست. اگر اندازه پولیپ از دو سانتی متر بیشتر باشد ابتدا مایعی به زیر پولیپ تزریق کرده و بعد آن را جدا می کنند.
- اگر پولیپ ها بزرگ باشند و نتوان آن ها را به هنگام غربالگری خارج کرد، با جراحی کم تهاجمی اقدام به برداشت پولیپ ها می شود.
- در صورتی که شخص سندروم ارثی پولیپ داشته باشد و تعداد پولیپ ها در روده زیاد باشند، اقدام به خارج سازی روده می شود.
بهتر است بعد از برداشتن پولیپ ها بسته به تعداد، اندازه و نوع آن ها، آزمایشات غربالگری به صورت دوره ای صورت گیرند تا در صورت مشاهده پولیپ اقدام به خارج سازی آن شود.
روش طب سنتی برای کنترل پولیپ روده
در طب سنتی روش درمانی وجود ندارد فقط با انجام اقدامات و تغییر سبک زندگی زیر می توان به طور طبیعی از بروز علائم پولیپ روده و رشد آن جلوگیری کرد. ولی این اقدامات خود مراقبتی جایگزین روش های غربالگری نمی شوند.
- داشتن وزن متناسب، عدم مصرف مشروبات الکلی و دخانیات، ورزش کردن و مصرف لبنیات و غلات
- مصرف انواع میوه ها و سبزیجات ارگانیک هم می توانند از شکل گیری پولیپ روده و رشد آن ها تا حدود زیادی جلوگیری کنند. مانند کلم بروکلی، فلفل قرمزف پیاز، سیر، زردچوبه و اسفناج
عواملی که خطر ابتلا به پولیپ روده بزرگ را افزایش می دهد
عواملی زیادی وجود دارند که سبب افزایش خطر مبتلا شدن به پولیپ روده می شوند که در ادامه به برخی از این عوامل می پردازیم.
- افزایش وزن
- سن بالای پنجاه سال
- سابقه خانوادگی
- ابتلا به بیماری های التهابی مانند : بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو
- ابتلا به سرطان تخمدان یا سرطان رحم بیشتر از سن پنجاه سالگی
- ابتلا به اختلالت ژنتیکی مانند: سندرم پولیپوز دندانه دار، پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی، سندرم پوتز-جگرز، سندرم لینچ یا سندرم گاردنر
- ابتلا به دیابت کنترل نشده نوع دو
علاوه بر موارد گفته شده داشتن سبک زندگی نامناسب نقش مهم در رشد پولیپ روده بزرگ ایفا می کنند که برخی از این عوامل عبارتند از :
- مصرف غذا های پرچرب
- سیگار کشیدن
- عدم تحرک
- نوشیدن الکل به شکل مرتب
روش های پیشگیری از بروز پولیپ روده بزرگ
- استفاده از میوه ها، غلات، سبزیجات و گوشت کم چرب
- افزایش ویتامین D و کلسیم مانند : ماست، شیر، کلم بروکلی تخم مرغ، جگر، پنیر و ماهی
- ورزش کردن
- ترک سیگار
- کاهش مصرف غذا های پرچرب، فرآوری شده و گوشت قرمز
- ترک الکل
- سالم نگه داشتن وزن بدن
نکات پایانی
- مصرف آسپرین به صورت منظم از به وجود آمدن علائم پولیپ جلوگیری می کند. البته در این مورد باید با پزشک مشورت کرد زیرا آسپرین منجر به خونریزی روده و معده می شود.
- در صورتی که ابتلا به پولیپ در خانواده شما سابقه ارثی دارد، بهتر است از ابتدا (بالای 10 سالگی) به صورت دوره ای آزمایشات غربالگری را انجام دهید و یک مشاوره پزشکی داشته باشید.
در پایان پیشنهاد می کنیم به منظور آشنایی بیشتر با درمان بیماری شما عزیزان می توانید بر روی لینک کلیک نمایید.
