سرویس اقتصاد مشرق- بر اساس آخرین آمار بانک مرکزی، بدهی دولت به بانک مرکزی از ابتدای دولت روحانی تا پایان شهریورماه امسال 448 درصد بیشتر شده است. این در حالی است که در هشت سال دولتهای نهم و دهم، بدهی دولت به بانک مرکزی فقط 65 درصد افزایش پیدا کرده بود.
بدهی دولت به بانک مرکزی، شاخصی است که بیانگر میزان استقلال سیاستگذار پولی کشور است. معمولا دولتها در زمانهای کسری بودجه، با فشار به بانک مرکزی، از منابع بانک مرکزی استفاده میکنند و کسری بودجه خود را رفع میکنند که این اقدام سبب افزایش بدهی دولت به بانک مرکزی میشود.
بدهی دولت به بانک مرکزی در تیرماه 1384 یعنی در پایان دولت هشتم 114.9 هزار میلیارد ریال بود. در پایان تیرماه 1392 و همزمان با پایان کار دولتهای نهم و دهم، بدهی دولت به بانک مرکزی با رشد 65درصدی به 189.3هزار میلیارد ریال رسید. بدین ترتیب دولتهای نهم و دهم درمجموع هشت سال خود 74.4 هزار میلیارد ریال به بدهی دولت به بانک مرکزی اضافه کردند.
آخرین آمار بانک مرکزی گویای آن است که در پایان شهریور امسال بدهی دولت به بانک مرکزی به رقم 1038.4 هزار میلیارد ریال افزایش یافته که نسبت به پایان دولت دهم 448 درصد افزایش پیدا کرده است. به عبارت دیگر در دوره روحانی فعلا تا آخر شهریور امسال 849.1 هزار میلیارد ریال به حجم بدهی دولت به بانک مرکزی اضافه شده است.
نکته مهم درباره رشد بدهی دولت روحانی به بانک مرکزی این است که بخش زیادی از این بدهی در دوره ریاست عبدالناصر همتی در بانک مرکزی ایجاد شده است.
در تیرماه 1397 یعنی ماه قبل از شروع به کار همتی در بانک مرکزی، بدهی دولت به بانک مرکزی 353.5 هزار میلیارد ریال بود که در پایان شهریور امسال به 1038.4 هزار میلیارد ریال رسیده است.
به عبارت دیگر از ابتدای دولت روحانی تا پایان شهریور امسال 849.1 هزار میلیارد بر رقم بدهی دولت به بانک مرکزی اضافه شده که 684.9 هزار میلیارد ریال آن (80درصد) در دوران 26ماهه ریاست همتی ایجاد شده است.
هرچند بانک مرکزی مدعی است که علت افزایش بدهی دولت به بانک مرکزی در دوره همتی ناشی از انتقال بخشی از بدهی بانکها و موسسات اعتباری غیربانکی به بانک مرکزی به بدهی دولت به بانک مرکزی است اما واقعیت این است که این روش هم نوعی استقراض غیرمستقیم دولت از بانک مرکزی است. درواقع دولت به جای دریافت مستقیم وام از بانک مرکزی، از بانکها استقراض کرده و آنها هم از بانک مرکزی وام گرفتهاند.
عملکرد سه رئیسکل اخیر بانک مرکزی هم گویای آن است که در دوره فعلی، بیشترین حجم بدهی دولت به بانک مرکزی ایجاد شده است که میتوان از آن به عنوان کاهش استقلال بانک مرکزی یاد کرد.