تشخیص تنگی آئورت

دکتر منوچهر قارونی؛ متخصص قلب و عروق

بیمار آقای 64 ساله‌ای است که با تابلوی تنگی نفس شدید و حالت ارتوپنه به بیمارستان فرستاده می‌شود. در معاینه سوفل هولوسیستولیک با grade 3 در کانون میترال با انتشار به زیر بغل و سوفل سیستولیک Ejection در کانون آئورت با انتشار به گردن و وریدهای گردن برجسته و کبد بزرگ و ادم 3 پلاس گوده‌گذار در اندام‌ها مشهود است. در الکتروکاردیوگرافی، بزرگی بطن چپ را به صورت Strain بطن چپ مشخص است. در رادیوگرافی انجام شده از بیمار اندازه قلب نسبت به رادیوگرافی سه ماه قبل بزرگتر و زاویه کوستوفرنیک راست پر شده و پرخون می‌باشد.

در اکوکاردیوگرافی به عمل آمده نکات زیر به چشم می‌خورد:

1- EF 20 درصد می‌باشد.

2- بزرگی هر چهار حفره قلب

3- تنگی آئورت کلسیفیه

4- نارسایی آئورت خفیف

5- نارسایی تریکوسپید و میترال

آیا این روماتیسم قلبی است که دریچه میترال یا آئورت را گرفتار کرده یا مرحله انتهایی یک تنگی آئورت مادرزادی است که به علت بزرگی بطن چپ سبب نارسایی میترال و در نتیجه پرخونی ریه و نارسایی تریکوسپید شده است؟

باید دانست که تنگی آئورت که به مرحله نارسایی میترال و CHF برسد،بیمار در مرحله انتهایی است و معمولا زیر سه ماه بیشتر زنده نمی‌ماند زیرا بطن چپ سال‌ها افزایش فشار را تحمل کرده و تا وقتی که دریچه میترال سالم است پرخونی ریه وجود ندارد و فشار دهلیز چپ بالا نیست به همین دلیل فیبریلاسیون‌ دهلیزی دیررس‌ترین علامت تنگی آئورت می‌باشد در حالی که فیبریلاسیون از یافته‌های اولیه درگیری میترال می‌باشد چون در نارسایی و یا تنگی میترال افزایش فشار دهلیز چپ و پرخونی ریه از علائم اولیه می‌باشد.

بیمار در بدو ورود در الکترو موج P منفی در اشتقاق‌های D2 و D3 و aVF دارد که ریتم سینوس کرونر دارد ولی صبح روز بعد P در D2 و D3 و aVF مثبت شده است و نشان می‌دهد که افزایش فشار در دهلیز چپ وجود دارد و به زودی فیبریلاسیون دهلیزی رخ خواهد داد. اگر بیمار روماتیسم قلبی داشت و به علت نارسایی قلبی، نارسایی بطن راست و نارسایی تریکوسپید پیدا کرده بود، این انتظار را داشتیم که حال عمومی بیمار چندان بد نباشد و بیمار به ادم ریوی نرود زیرا با نارسایی بطن راست پرخونی ریه کمتر می‌شود و خون در محیط جمع می‌شود و از طرفی در تنگی دریچه آئورت و نارسایی آئورت، تا مدت‌ها EF طبیعی است و حالا که 20 درصد EF و بزرگی چهار حفره قلب وجود دارد و با تابلوی ادم ریه مراجعه کرده است می‌توان فرض نمود که بیمار در مرحله انتهایی بوده، و تنگی دریچه آئورت دارد و در اواخر عمر قرار دارد پس تشخیص روماتیسم با EF پایین مطرح نمی‌باشد بخصوص که کلسیفیکاسیون دریچه آئورت در اکو به طور واضح نمایان است.