تحریریه پزشک امروز
سینوزیت، شامل التهاب و ادم مخاط سینوس‌ها (ماگزیلاری، اتموئید، فرونتال و اسفنوئید) است که با ترشحات چرکی و علائم سینوزیت حاد مشخص می‌شود. شایع‌ترین سینوس درگیر، سینوس ماگزیلاری می‌باشد. به علت ادم و التهاب سینوس‌ها خروج ترشحات کاهش یافته و باعث تجمع، تغلیظ و چرکی شدن ترشحات گردیده و به علت کاهش فشار اکسیژن محیط مناسبی برای تکثیر باکتری‌ها خواهد شد.
سینوزیت حاد در تمام سنین دیده می‌شود. بسیاری از موارد سینوزیت حاد ویروسی بوده که ممکن است عفونت باکتریایی بر روی آن سوار شود.
علائم بیماری به صورت تب، درد یا احساس فشار بر روی ناحیه صورت، سردرد، ترشحات چرکی بینی یا ته حلق و سرفه بروز می‌کند.
حساس‌ترین متد تشخیص جهت سینوزیت، CT Scan می‌باشد.
از نظر علت‌شناسی، بیشتر از 50 درصد موارد سینوزیت باکتریایی به علت عفونت با استرپتوکوک پنومونیه و هموفیلوس آنفلوانزا ایجاد می‌شود. سایر میکروارگانیسم‌های دخیل در ایجاد سینوزیت حاد شامل موراکسلاکاتارهالیس و ویروس‌ها هستند.
سینوزیت راجعه ممکن است به علت آلرژی، بزرگی غدد لنفاوی آدنوئید در کودکان، انسداد آناتومیکی سینوس‌ها، پولیپ‌ها، آسم و یا رفلاکس معدی – مری باشد.
سینوزیت مزمن
عفونت سینوس‌های پارانازال به مدت 3 ماه یا بیشتر ممکن است در بیماران با نقص دائمی درناژ سینوس‌ها، ضعف سیستم ایمنی و عدم درمان کافی دوره‌های سینوزیت حاد قبلی، دیده شود و اکثر عفونت‌ها چند میکروبی می‌باشند.
پاتوژن‌های شایع در سینوزیت مزمن شامل میکروارگانیسم‌های بی‌هوازی (پپتواسترپتوکوک، فوزوباکتریوم،...) استافیلوکوک اورئوس، سودوموناس آئروژینوزا و استرپتوکوک پنومونیه می‌باشد.
درمان
درمان سینوزیت حاد باکتریال شامل درمان علامتی و انتخاب رژیم مناسب آنتی‌بیوتیکی است.
آنتی‌بیوتیک‌های انتخابی جهت سینوزیت حاد باکتریال شامل کوآموکسی‌کلاو، اریترومایسین، سولفی‌سوکسازول و سفوروکسیم می‌باشد. خط دوم درمان شامل آزیترومایسین، کلاریترومایسین، لوفلوکساسین و کلیندامایسین است.
نکات
1- به علت کم بودن اثر اریترومایسین بر روی هموفیلوس آنفلوانزا، مصرف آن به تنهایی در سینوزیت‌های باکتریال توصیه نمی‌شود.
2-در سینوزیت‌های مزمن عفونت بی‌هوازی حتما باید پوشش داده شود (کوآموکسی‌کلاو، کلیندامایسین و...).
3- طول مدت درمان سینوزیت حاد 10 روز می‌باشد.
4- یکی از درمان‌های علامتی در سینوزیت، استفاده از ضداحتقان‌ها برای کاهش ادم و انسداد بینی می‌باشد. در این بیماران جهت جلوگیری از وازودیلاتاسیون برگشتی مصرف ضداحتقان‌های خوراکی بر موضعی ارجح می‌باشد.
5- استروئیدهای استنشاقی در سینوزیت توصیه نمی‌شوند، مگر اینکه بیمار سابقه و علائم آلرژی را داشته باشد.
6- در موارد سینوزیت راجعه، آسپیراسیون و شستشوی سینوس‌ها توصیه می‌شود.
7- درمان سینوزیت مزمن شامل کوآموکسی‌کلاو و یا درمان ترکیبی یک سفالوسپورین به همراه کلیندامایسین یا مترونیدازول به مدت 6-4 هفته می‌باشد.
نکات
1- سفالوسپورین‌ها، یکی از دسته‌های دارویی مورد مصرف در درمان سینوزیت می‌باشند. انتخاب سفکسیم با توجه به قیمت بالای آن باید با در نظر گرفتن مسئله مقاومت و عدم پاسخ‌دهی به درمان‌های دیگر باشد.
2- مصرف سفکسیم 400 میلی‌گرم یک بار در روز (در ساعت معینی از روز) جهت درمان سینوزیت بزرگسالان کفایت می‌کند. عوارض گوارشی با مصرف دو بار در روز قرص 400 میلی‌گرمی شایع است.
3- با توجه به مسئله «احتقان برگشتی»، مصرف کوتاه مدت قطره فنیل افرین (5-3 روز) به بیمار توصیه می‌شود. در صورت نیاز می‌توان از ضداحتقان‌های خوراکی برای مدت بیشتری استفاده کرد.
4- در صورت سابقه آلرژی (رینیت آلرژیک، آسم و ...) استفاده از بکلومتازون استنشاقی در کاهش ریسک عفونت مکررسینوسی منطقی به نظر می‌رسد.
5- شستشوی حلق و بینی با سرم نرمال‌سالین (فیزیولوژی) در رقیق کردن و خروج ترشحات غلیظ، کمک‌کننده می‌باشد.
6- در صورت عدم پاسخ به درمان احتمال وجود میکروارگانیسم مقاوم و یا سینوزیت مزمن (عفونت بی‌هوازی) وجود دارد. این موارد باید به پزشک ارجاع داده شود.
