تحریریه دنیای زنان
پوکی استخوان با اسم علمی استئوپروزیس که «بیماری خاموش» نیز نامیده می‌شود، زمانی رخ می‌دهد که تراکم بافت‌های استخوانی کمتر می‌شود. بهترین روش برای تشخیص پوکی استخوان، سنجش تراکم استخوان است. خوشبختانه امروزه برای سنجش تراکم استخوان، دستگاه‌های جدیدی ساخته شده‌اند که می‌توانند با دقت نسبتا زیادی، تراکم استخوانی و نسبت آن با استخوان سالم و سن مناسب را اندازه‌گیری کنند.
این آزمایش‌ها برای تشخیص و پیگیری درمان پوکی استخوان، دقیق‌تر از عکس‌برداری با اشعه هستند. پرتوهای ایکس به طور معمول، برای تشخیص پوکی استخوان مورد استفاده قرار نمی‌گیرند. این پرتوها که به دلایل دیگری استفاده می‌شوند ممکن است پوکی استخوان را نیز در حالتی که حدود 25 تا 40 درصد توده استخوان از بین رفته باشد، نشان دهد؛ ولی در بیشتر موارد پوکی استخوان تشخیص داده نمی‌شود، تا اینکه فرد دچار شکستگی شود.
تراکم‌سنجی استخوان، روشی برای اندازه‌گیری مقدار کلسیم در استخوان است که به طور معمول در ناحیه مهره‌های کمری یا در قسمت کفل انجام می‌پذیرد. یکی از روش‌های سنجش تراکم استخوان در ستون فقرات روش IVA است. تکنیک‌های غیرتهاجمی و دقیق برای ارزیابی توده استخوانی کم است که برای تعیین میزان پوکی استخوان در ستون فقرات کمری از مهره‌های 1L تا 4L تست تراکم استخوان به عمل می‌آید؛ ولی اکثر شکستگی‌های استخوان در ستون فقرات، در مهره اول کمری رخ می‌دهد که گاهی منجر به گوژپشتی می‌شود.
این افراد امکان داد دارای چگالی استخوانی نرمالی یا استئوپنی بوده؛ ولی دچار شکستگی مهره‌های کمری ناحیه 1L یا فقرات پشتی شده باشند. پوکی استخوان، یکی از قوی‌ترین فاکتورهای مرتبط با شکستگی است. علاوه بر توده استخوانی، ترکیبی از دیگر فاکتورهای خطر، شامل شکستگی مهره قبلی، به طور معنی‌داری خطر پیشرفت شکستگی بعدی را افزایش می‌دهد. علاوه بر این، وجود شکستگی مهره با افزایش کمردرد، کاهش تحرک، افزایش روزهای استراحت در بستر، کاهش زمان کار، افسردگی و میزان بیشتری از بستری شدن و عوارض ناشی از آن همراه است.
با تولید دستگاه‌های و توانایی تهیه تصاویر به صورت تمام‌رخ و نیم‌رخ از فقرات پشتی و کمری، آشکارسازی مهره‌هایی که دچار شکستگی شده، مرتفع شده است. تکنیک IVA برای این منظور عرضه شده است و در این تکنیک با دوز جذبی بسیار کم، تصاویری دقیق و شفاف به صورت تمام‌رخ و نیم‌رخ از مهره‌های کمری و پشتی تهیه می‌شود که پزشک می‌تواند با دقت بیشتری ریسک شکستگی را مورد ارزیابی قرار دهد.
در این تکنیک به علت بهره‌گیری از تکنیک تصاویر دیجیتال، با به کارگیری فیلترهای تصویرسازی لبه‌های مهره ستون فقرات به راحتی قابل مشاهده است که کمک شایانی در تشخیص و تعیین شکستگی‌ها می‌کند. تعیین ارتفاع مهره‌ها پارامتر خوبی برای تعیین احتمال شکستگی استخوان‌های ستون فقرات محسوب می‌شود. تعیین ارتفاع تک‌تک مهره‌ها با استفاده از نرم‌افزار ویژه امکان‌پذیر است.
طبق مطالعات انجام‌شده با به کارگیری تکنیک IVA بیش از 30 درصد بیماران احتیاج به درمان دارند، در حالی که فقط با تعیین تراکم استخوان، این افراد جزء افرادی قرار می‌گیرند که به صورت اندک دچار کاهش تراکم استخوان هستند اما قبلا دچار شکستگی استخوان شده‌اند و شدیدا در خطر شکستگی‌های دیگری قرار دارند.
تراکم‌سنجی به چند روش قابل انجام است. که این روش‌ها عبارتند از
DEXA،FVA،QCT،QUS
نحوه نمایش میزان تراکم در دستگاه تراکم‌سنج...
برای خواندن بخش دوم- آشنایی با دستگاه سنجش تراکم استخوان - اینجا کلیک کنید.
