تحریریه دنیای سلامت
اغلب مردم نگران تغییراتی هستند که با پیر شدن در ظاهرشان به وجود می‌آید. برخی از این تغییرات غیر قابل اجتناب هستند، اما آگاهی از برخی نکات باعث کندتر شدن روند برخی دیگر از این تغییرات می‌شود. بدن انسان از چربی، گوشت (به صورت عضلات و ارگان‌ها)، استخوان‌ها، آب و برخی مواد دیگر ساخته شده است که با افزایش سن، مقدار این مواد در بدن تغییر می‌کند. در قسمت‌های میانی بدن، میزان بافت‌های چربی بیشتر می‌شود (مخصوصا در نواحی اطراف شکم). چربی‌های بدن حدود 30 درصد افزایش و با افزایش چربی‌ها، حجم عضلات بدن کاهش می‌یابد.
عضلات، کبد، کلیه‌ها و سایر ارگان‌ها بخشی از سلول‌های خود را از دست می‌دهند. به فرایند از دست دادن بخشی از حجم عضلات بدن، آتروفی می‌گویند. استخوان‌ها نیز بخشی از املاح معدنی و تراکم خود را از دست می‌دهند که به این فرایند نیز استئوپتیا می‌گویند. در این سنین، قد کمی کوتاه‌تر از قبل می‌شود و این در هر دو جنس پیش می‌آید. کوتاه‌تر شدن قد در سنین پیری مربوط به تغییراتی است که در استخوان‌ها، عضلات و مفاصل رخ می‌دهد.
معمولا هر 10 سال یکبار قد حدود 10 سانتی‌متر کوتاه‌تر می‌شود و این اتفاق بعد از چهل سالگی رخ می‌دهد و در هفتاد سالگی به اوج می‌رسد. البته در افراد مختلف، متفاوت است. فعالیت فیزیکی، رژیم غذایی مناسب و درمان استئوپروزیس می‌تواند از این روند جلوگیری کند. مردها اغلب تا 55 سالگی وزن اضافه می‌کنند و بعد از آن دچار کاهش وزن می‌شوند. این کاهش وزن به دلیل کاهش هورمون‌های جنسی مردانه است. آنها نیز معمولا تا 65 سالگی وزن اضافه می‌کنند و بعد از آن شروع به لاغرتر شدن می‌کنند. کاهش وزن در بخشی از اندام‌ها به دلیل از دست دادن بافت‌های عضلانی رخ می‌دهد.
کاهش و افزایش وزن در افراد مختلف، متفاوت است و باز هم رژیم غذایی و ورزش تاثیر زیادی در این روند دارد. تغییر و میزان آب بدن در سنین پیری باعث ایجاد وضعیتی به نام «کم آبی بدن» می‌شود. به میزان آب و مایعاتی که می‌نوشید، حتما توجه داشته باشید. تغییرات فیزیکی نیز نقش مهمی در چگونگی استفاده بدن از داروها دارند. میزان داروهای مصرفی باید مطابق با سن و سال باشد. از دست دادن حجم و توده عضلات در پاها و تغییر در شکل و فرم بدن روی تعادل فرد اثر می‌گذارد و باعث می‌شود که خمیده‌تر به نظر برسد. اگر چه اغلب تغییرات مربوط به دوران پیری غیر قابل اجتناب هستند، ولی با برخی اقدامات می‌توان روند پیری را کُند کرد. این اقدامات شامل ورزش، پرهیز از سیگار کشیدن و داشتن یک برنامه غذایی سالم است. مصرف بی‌رویه داروها نیز روند پیری را سرعت می‌بخشد؛ به همین دلیل است که استخوانی شدن و آویزان شدن پوست در تمام افراد رخ نمی‌دهد. در واقع شیوه زندگی تاثیر بسیار زیادی در پیری و تغییرات فیزیکی ناشی از آن دارد.
تغییرات استخوان‌ها، عضلات و مفاصل در دوران پیری
تغییر در حالت و فرم بدن به هنگام راه رفتن و ایستادن با تغییر در پوست و مو همراه است و این یک مسئله جهانی است. استخوان‌ها تکیه گاه اصلی بدن محسوب می‌شوند و ساختار بدن را می‌سازند. مفاصل، محل اتصال استخوان‌ها هستند و به استخوان‌ها قابلیت انعطاف‌پذیری و حرکت می‌دهند. عضلات و ماهیچه‌ها نیرو و قدرت مورد نیاز را برای حرکت کردن به بدن می‌دهند و هماهنگی‌های لازم از طریق مغز انجام می‌شود. تغییر در ماهیچه‌ها، مفاصل و استخوان‌ها روی حالات فرد اثر می‌گذارد و باعث ضعیف‌تر شدن و کندتر شدن حرکات می‌شود.
استخوان‌های طویل بازو و پاها در اثر از دست دادن املاح بدن، شکننده‌تر می‌شوند، اما طول اولیه خود را از دست نمی‌دهند؛ به همین دلیل است که در دوران پیری دست‌ها و پاها در مقایسه با بدن و بالا تنه، بلندتر و کشیده‌تر به نظر می‌رسند. مفاصل سفت‌تر و انعطاف‌پذیری آنها کمتر می‌شود. مایع داخل مفاصل کمتر شده و غضروف‌ها نیز شروع به سائیدگی و فرسودگی می‌کنند. املاح معدنی بدن در نواحی اطراف مفاصل ته نشین شده و رسوب می‌کنند و باعث کلسی شدن (آهکی شدن) این نواحی می‌شوند.
برای خواندن بخش دوم- جریان پیری در بدن- اینجا کلیک کنید.