فرادید؛ شرکت گوگل در روزهای گذشته قوانین سخت گیرانهای برای کاربران ایرانی در نظر گرفته است، قوانینی که دسترسی کاربران ایرانی را محدود میکند. البته این محدودیتها پیش از این هم اعمال شده بود، اما کاربران ایرانی با استفاده از VPN این محدودیتهای گوگل را با تغییر IP دور میزدند.
به گزارش فرادید؛ سالهای گذشته بود که گوگل همزمان با تحریم ایران از سوی آمریکا بخشی از خدمات خود به کاربران ایرانی را محدود کرد. اما در این مدت ایرانیها با استفاده از وی پی ان تحریمها را دور میزدند و از این خدمات محدود شده گوگل بهره میبردند.
اما حالا گوگل دوباره با اعمال قوانین سختگیرانه از سوم فروردین ماه کاربرانی که با استفاده وی پی ان، آی پی خود را تغییر میدهند، شناسایی و دسترسی آنها به خدمات مدنظر را مسدود میکند.
بررسیها نشان میدهد که خدمات محدود شده شامل گوگل آنالیتیکس، Kaggle، Slite.com، Last.fm، Google Prompt، Google OAuth 2.0، مشتریان زیرساخت ابری گوگل (GCP) همچون اسپاتیفای، Developer Services (سرویسهای مرتبط با توسعهدهندگان اندروید)، گوگل dev، مشتریان Youtube Premium، Firebase میشود.
برخی از کاربران ایرانی همچنین میگویند که علاوه بر این خدمات، دسترسی شان به سرویسهای غیرپولی همچون جی میل و گوگل کلود نیز مسدود شده است. این در حالی است که تا پیش از این دسترسی ایرانیها به این خدمات آزاد بود و شامل تحریمهای گوگل نمیشد.
با این وجود برخی از فعالان حوزه تکنولوژی معتقدند که اعمال قوانین جدید، در واقع تحریم مجدد نیست و احتمالا موقتی خواهد بود. البته یک از مدیران گوگل هم در این رابطه گفته که احتمالا این یک اشتباه فنی است.
خشایارِ نژاد، مدیر ایرانی توسعه محصول گوگل در مورد شناسایی کاربران ایرانی توسط گوگل و مسدود شدن بسیاری از سرویسها حتی در صورت استفاده از VPN به پیوست گفته است که این اتفاق بیشتر شبیه یک اشتباه فنی است تا تغییر در سیاستگذاری، اما هنوز مشخص نیست چرا این اتفاقات افتاده.
در این میان برخی هم میگویند که سرویسهای جدید هوشمند تبلیغاتی گوگل ارتقا یافته است و از این پس گوگل به راحتی میتواند دورزنندگان تحریمهای گذشته را شناسایی و مسدود کند. به این جهت تا مدتها دسترسی به سرویسهای محدود شده گوگل با استفاده از VPN فراهم نیست.
چرا گوگل به فکر مسدودسازی کاربران ایرانی افتاد؟
بررسیها نشان میدهد که گوگل سیستم تشخیص مکان جغرافیایی تمامی کاربران خود را بروزرسانی کرده تا بهتر بتواند قوانین مالیاتی جدید آمریکا برای کاربران یوتوب را اجرا کند.
بر اساس قانون جدید، هر تولیدکننده محتوایی که در پلتفرم یوتوب ویدیو تولید و از این راه درآمدی کسب کند، باید مالیاتی را به اداره مالیات آمریکا پرداخت کند که این کار از طریق پر کردن فرم مالیاتی صورت میگیرد. در غیر این صورت گوگل این حق را دارد که بین 0 تا 30 درصد از درآمدهای حاصل از این تولیدکننده را به عنوان مالیات کسر کند تا تولیدکننده محتوا فرمهای مربوطه را پر کند.
نکته مهمی که در این میان به چشم میخورد، قراردادهای مالیاتی کشورها با آمریکاست. بر این اساس اگر یک یوتوبر مخاطبهای بینالمللی داشته باشد، مالیات بر درآمد بینندههای ساکن کشورهای مختلف، با یکدیگر متفاوت است.
در واقع درآمدی که از بینندههای آلمانی برای یک تولیدکننده محتوا حاصل میشود، درصد مالیات متفاوتی به نسبت مالیات بر درآمد بینندههای ژاپنی را متوجه حال تولیدکننده محتوا میکند. به همین دلیل گوگل سیستم مکانیابی جغرافیایی کاربران خود را بروز کرده تا بهتر بتواند پیروی این قوانین مالیاتی باشد.
برخی از فعالان حوزه تکنولوژی در این میان میگویند با توجه به اینکه گوگل برای هر سرویس خود یک مکانیزم جداگانه «شناسایی محل کاربر» تعریف نکرده و همه از یک مکانیزم استفاده میکنند، احتمال میرود که این اختلال در سرویسهای دیگر هم بهصورت ناخواسته اتفاق افتاده باشد.».
اما با این وجود گوگل تاکنون به صورت رسمی اعلام نکرده است که تحریم و یا قوانین جدید سختیگرانهای برای کاربران ایرانی در نظر گرفته است. از طرفی همچنان مشخص نیست که این مسدودسازیها تا چه زمانی ادامه خواهد یافت.
گوگل چگونه دورزنندگان تحریم را شناسایی میکند؟
تا پیش از این، کاربران ایرانی با استفاده از VPN میتوانستند خدمات محدود شده گوگل را دور بزنند، اما حالا دیگر امکان پذیر نیست. اما گوگل چگونه ما را شناسایی میکند و دسترسیمان به سرویسهای یاد شده را مسدود میکند؟
در واقع گوگل به روشهای زیادی میتواند کاربران ایرانی را تشخیص دهد. تشخیص از طریق IP تنها یکی از این روشهاست. پنهان کردن هویت ایرانی در گوگل کار بسیار سختی است. شماره موبایل درج شده روی اکانت Google کاربران ایرانی و نیز ثبت موقعیت GPS کاربران در اندروید و چندین روش دیگر همگی روشهایی هستند که گوگل میتواند هویت ایرانی کاربرانش را تشخیص دهد.
همچنین گوگل بهواسطهی سرویسهای مختلفش اگر بخواهد، میتواند به موقعیت جغرافیایی کاربرانش پی ببرد. علاوهبراین، آیپی اصلی و سرویسهایی را میتواند تشخیص دهد که در قالب پروکسی فیلترینگ را دور میزنند؛ ازاینرو، دسترسی سرویسهایش برای این کاربران را نیز مسدود کرده است.
از طرفی همه میدانیم، DNS(سیستم نام دامنه) نام وبسایتها را به آدرس IP عددی تبدیل میکند تا رایانه آن را تشخیص دهد. سرورهای DNS را شرکتهایISP ارائه میدهند؛ یعنی ارائهدهندگان خدمات اینترنتی. شما میتوانید با انجام آزمایشی ساده متوجه شوید VPN شما نشانیتان را لو میدهد یا خیر.
البته باتوجه به تمام کارهایی که در گوگل انجام میدهید و اطلاعاتی که در بازههای زمانی متفاوت دراختیار این شرکت قرار گرفته، راههای شناسایی کاربر ایرانی بسیار ساده است.
دلیل دیگر ممکن است نشت WebRTC باشد که با انجام آزمایشی دیگر میتوانید به آن پی ببرید. بااینحال، بعید بهنظر میرسد عامل نشت اطلاعات IP یا DNS کاربران ایرانی یکی از نهادهای کشوری باشد.
نکتهای که باید بدانیم، این است محدودیتهای جدیدی وضع نشده و سرویسهای جدیدی مسدود نشدهاند و ظاهرا گوگل تنها براساس سیستم Index جدیدی محدودیتها را اعمال میکند که در شناسایی دقیقتر IP کاربران مؤثر است.