به گزارش مشرق، حامد مغروری، ازجمله هنرمندان جوان و موفق در عرصه هنرهای تجسمی است که همکاری نزدیکی با سوگواره هنرعاشورایی داشتهاست، او که طراح و مدرس دانشگاه است، علاوه بر تجربه داوری در دورههای گذشته سوگواره، پوستر سیزدهمین دوره این رویداد بزرگ هنری را نیز طراحی کرده است، با مغروری درباره سوگواره و اهداف آن به گفتوگو نشستیم.
امسال سیزدهمین دوره «سوگواره هنر عاشورایی» برگزار میشود، گذشت بیش از یک دهه از شروع فعالیت این رویداد هنری و مذهبی فرصت خوبی است تا به بازبینی آنچه گذشته است بپردازیم، آقای مغروری میتوانیم با این سوال شروع کنیم که اصلا برگزاری سوگواره هنر عاشورایی چه اهمیتی دارد؟
درحالحاضر در سراسر کشور، جشنوارهها و رویدادهای هنری مختلفی با موضوع حماسه بزرگ عاشورا برگزار میشود، در این میان اما سوگواره هنر عاشورایی که ازسوی حوزه هنری انقلاب اسلامی برگزار میشود، از اولینها بوده و امسال هم سیزدهمین دوره آن در حال برگزاری است که بیانگر ریشهدار بودن آن است.
از نگاه من، سوگواره هنر عاشورایی، رویداد هنری است که هنرمندان را به قلمزدن در مورد این حماسه بزرگ و ثبت آن وامیدارد، البته سخنم به این معنا نیست که اگر جشنوارهها، سوگوارهها و ... نباشد هنرمندان کاری در این زمینه انجام نمیدهند اما بدون شک سوگواره منبعی است برای ثبت آثار هنرمندان امروز ایران در تاریخ. این رویداد هنری در آینده نشان میدهد که در این سرزمین، در این دوره و در عرصه فعالیت هنرمندانه درباره حماسه عاشورا، هنرمندان ایرانی چه کارهای ماندگاری را انجام دادهاند درحالیکه اگر این رویداد نبود شاید بسیاری از آنها به این شکل ثبت نمیشد.
بهعنوان کسی که از نزدیک در جریان برگزاری سوگواره هنر عاشورایی بودهاید فکر میکنید چه نقاط ضعفی وجود دارد که با مرتفعشدن آنها، سوگواره سریعتر و بهتر روبهجلو حرکت میکند؟
بهعنوان کسی که در عرصه هنرهای تجسمی فعالیت میکند و درعینحال درزمینه فعالیت هنرمندانه و عاشورا دغدغه دارد میتوانم بگویم موضوعی که در سوگواره و سایر رویدادهای هنری عاشورایی کمتر به آن توجه میشود این است که استفاده از آثار خلقشده ازسوی هنرمندان، تنها در حد برگزاری چند نمایشگاه میماند و در بیشتر موارد هدف اصلی هنرمند که واردشدن اثرش به زندگی مخاطب عام و مردم جامعه است برآورده نمیشود، این درحالی است که توقع میرود محصولاتی را که برای سوگواره خلق میشود سال بعد در هیاتها و تجمعات عاشورایی ببینیم، توقع هنرمندی که با تمام توان برای خلق یک اثر عاشورایی فعالیت میکند این است که از آن اثر در سطح شهر استفاده شود، فایلهای آثار تولیدیاش در اختیار هیاتها قرار گیرد و برای عموم مردم اکران شود، نه اینکه فقط برای تماشای یک عده مخاطب خاص، در گالریها و نمایشگاهها قرار داده شود، یا حداکثر اینکه یک کتاب از مجموعه آثار هنرمندان چاپ بشود و این به نظر من، مشکلی است که باید برطرف شود.
شما چه پیشنهادی در این زمینه دارید؟
وقتی این آثار تاثیرگذار هستند که در سطح شهر، در هیاتها و حتی در روضههای خانگی دیده شوند، باید تدبیری اندیشیده شود تا آثار تولیدشده ازسوی هنرمندان بهصورت رایگان در اختیار مردم قرار بگیرد، آنوقت است که کار درست انجام شده است.
پیشنهادم بهطور مشخص این است که مرکزی مانند حوزه هنری که امکانش را دارد بیاید و یک سایت ایجاد کند تا فایل باکیفیت آثار برگزیده در سوگواره در آنجا قرار گیرد، هم جلوی سوءاستفاده برخی سودجویان که بدون اجازه اقدام به انتشار آثار هنرمندان میکنند گرفته میشود و هم مخاطب عام به آثار باکیفیت و پرمحتوا دست پیدا میکند.
حتی شاید بتوان بودجهای از طرف سوگواره هنر عاشورایی برای خرید آثار هنرمندان اختصاص داده شود تا این آثار با رضایت خالق اثر، بهرایگان در اختیار مردم قرار گیرد، این مبلغی که هنرمند برای خرید اثرش دریافت میکند، پول هنگفتی نیست اما «برکت» زندگیاش میشود و او هم بیشتر تشویق میشود تا در این مسیر، کار تولید کند. اگر به این مدل برخورد شود، کارهای خوب را میشود در اختیار مردم قرار داد، در غیر این صورت، چنین رویدادهای بزرگ هنری، فقط در جمعآوری آثار خلاصه میشود و اتفاق خاصی نمیافتد. علاوه بر فضای مجازی، میشود آثار را به فضای اماکن مذهبی برد و به ماندگاری آنها کمک بیشتریکرد.
دراینباره بیشتر توضیح میدهید؟
حوزه هنری انقلاب اسلامی و سازمانها و نهادهای مشابه آن میتوانند با متولیان برخی از اماکن مذهبی و مخصوصا حرمهای متبرکه وارد مذاکره شوند و از آنها درخواست کنند که آثار هنرمندان بر دیوارهای این اماکن حک شود. من بهعنوان یک هنرمند وقتی خوشحال میشوم که اثرم فراتر از پوستر و رسانهها در اختیار مردم قرار گرفته باشد، وقتی که اثرم از طریق حک شدن بر دیوار حرم در قلب مردم بنشیند یعنی به هدفم رسیدهام. این کار علاوه بر آن میتواند نشان دهد که هنر در دوران جمهوری اسلامی تا چه حد با تکیه بر هنر اصیل ایرانی پیشرفت داشته است، آثار هنری دوران ما آن میزان اعتبار دارد که بتواند در کنار هنر دوره صفویه و قاجاریه قرار گیرد.
علاوه بر این، میتوان به راهحلهای دیگری برای ماندگار شدن اثر اندیشید مثلا اینکه میشود با همکاری با مجسمهسازان کاری کرد که اثرهای تاپیوگرافی سوگواره با هنر مجسمهسازان درهمآمیخته شده و به یک اثر ماندگارتر تبدیل شود. امکان دارد این اثر با فلز کار شود و در میادین شهر در معرض دید همه مردم قرار گیرد.
بهعنوان یک داور و هنرمند حرفهای چه توصیههایی را برای شرکتکنندگان دارید؟
نکته اول اینکه، هنرمندی که اثری عاشورایی و برای ابراز ارادت به امام حسین(ع) خلق میکند، باید بداند که او جدای از آنکه قرار است در یک رقابت شرکت کند به احترام حماسه عاشورا باید اثری درخور شأن آن بزرگان بیافریند، هنرمند باید وقت و خلاقیت زیادی صرف کند تا به موضوع از زوایای دیگری نگاه کند، باید از ظواهر بگذرد و به باطن روشن این واقعه برسد.نکته دوم اینکه هنرمند برای خلق اثر، بهتر است بیشتر بهصورت محتوایی به واقعه عاشورا نگاه کنند تا اثر دلنشینتر و بهتری تولید شود و بهتر به جان مخاطب بنشیند. یک کار جامع، قوی و مفهومگرا میتواند نظر همه را جلب کند.
منبع: صبح نو