دکتر فاطمه نامور
در حال حاضر هدف از درمان ارتودنسی بهبود کیفیت زندگی بیمار با بالا بردن فانکشن فک و دندانها و حصول زیبایی دندانی صورتی است و چون برای انجام درمانهای ارتودنسی محدودیت سنی وجود ندارد با افزایش سن نسبی جمعیت میزان مراجعات بیماران مسن ارتودنسی نیز افزایش یافته است از آنجایی که امروزه اکثر افراد بالغی که مایل به انجام درمان ارتودنسی هستند متقاضی استفاده از روشهایی برای مرتب کردن دندانهای خود هستند که دیده نشود یا حتیالامکان کمتر دیده شود تقاضا برای درمانهای ارتودنسی نامرئی رشد قابل توجهی داشته است.
انواع روشهای ارتودنسی نامرئی
به سه شیوه از روشهای درمان ارتودنسی با عنوان ارتودنسی نامرئی استفاده میشود روش اول سیستم زبانی یا لینگوال است که در آن براکتهای ارتودنسی از پشت به دندانها چسبانده میشود ولی در این حالت براکتها و سیم آزار و اذیت زیادی را برای زبان بیمار ایجاد کرده و نیز امکان کنده شدن براکتها حین بستن دهان بخاطر تماس با دندانها وجود دارد بعلاوه انجام حرکات دندانی پیچیده در این روش به راحتی امکانپذیر نیست و نیز این روش نیاز به وجود تکنولوژی پیشرفته لابراتواری دارد که در کشور ما هنوز در مراحل ابتدایی است.
در روش دوم از براکتهای شفاف سرامیکی همرنگ دندان استفاده میشود که هم از لحاظ قابلیت و هم زیبایی منطقیتر است ولی در این روش اگر از سیمهای همرنگ دندان نیز استفاده شود حرکات دندانی بسیار آهستهتر انجام شده و زمان درمان طولانیتر میگردد ودر صورت استفاده از سیمهای استیل با وجودی که هنوز نسبت به درمانهای معمول کمتر دیده میشود اما کاملا نامرئی تلقی نمیگردد.
روش سوم که موضوع مورد بحث این شماره است به نام تکنیک invisalign یا نامرئی نامبرده میشود که یک متد اختصاصی درمان ارتودنسی است که از یکسری پلاستیکهای شفاف به نام Clear Aligner (مرتبکنندههای شفاف) برای هدایت تدریجی دندانها به محل صحیح استفاده میکند.
در این شیوه مدرن قالبهای مرتبکننده از پلاستیکهایی که صاف، راحت و واقعاً غیرقابل دید هستند و به صورت اختصاصی جهت هر بیمار تهیه میگردد، ساخته میشوند و بیمار آن را روی دندانهای خود می پوشد. با پوشیدن آنها دندانهای بیمار بتدریج و به آرامی به محلی که براساس طرح درمان ارتودنتیست است با حرکات دقیق شیفت پیدا میکنند.
در این حالت براکتهای فلزی برای اتصال به دندانها و نیز سیم جهت بستن آنها وجود ندارد. بیمار فقط بایستی تقریباًهر دو هفته یکبار یکسری جدید از این مرتبکنندههای پلاستیکی را استفاده نماید تا زمانی که دوره درمان کامل شود.
روش ساخت
روند درمان بدین صورت است که در ابتدا قالبهایی دقیق از دهان بیمار گرفته شده و به لابراتوار فرستاده میشود سپس با تکنیک سیتیاسکن از قالبها یک تصویر سهبعدی ایجاد میشود و مدل مجازی دندانها توسط نرمافزارکامپیوتری بطور دقیق ساخته میشود سپس این مدل مجازی به نرمافزار دیگری فرستاده میشود که درمان را شبیهسازی میکند و بعد از تأیید ارتودنتیست امکان ساخت مدلهای پلاستیکی را میدهد.
تعداد این قالبها و یا مراحل وابسته به مسافتی است که دندان باید جهت قرار گرفتن در محل صحیح طی کند. بنابراین صاف شدن دندانها مرحله به مرحله با برنامه کامپیوتری که مدلهایی سه بعدی را طراحی کرده و برای آنها در هر مرحله یک پوسته شفاف میسازد پیش میرود.
این تکنیک ارتودنسی نیز مانند سایر روشها و شیوهها دارای مزایا و معایبی است. از مزایای این شیوه درمانی این است که این قالبهای مرتبکننده کاملاً شفافاند بنابراین کشف و پی بردن به وجود آنها در دهان بیمار بسیار مشکل است که باعث میشود این متد در میان بالغینی که میخواهند دندانهایشان را بدون استفاده از براکتهای فلزی معمول صاف کنند بسیار محبوب باشد.
تقریباً در تمام دیگر انواع درمانهای ارتودنسی ثابت بخاطر اینکه این وسایل نمیتوانند جهت تمیز کردن درآورده شوند. با عدم رعایت دقیق بهداشت و دکلسیفیه شدن یا پوسیدگی دندان و نیز التهاب لثه در بیمار میتواند رخ دهد ولی در وضعیت فوق به خاطر طبیعت متحرک این وسایل تمیز نمودن و رعایت بهداشت دهان و دندان براحتی صورت گرفته و خطر این اثرات جانبی روی دندانها و لثه کاهش مییابد بنابراین سلامت لثه در طول دوره درمان با این متد بهبود مییابد.
از جمله دیگر مزایا این است که وسایل فیکس معمول بطور تقریبی هر 4 هفته تنظیم میشوند و نیروهای بیشتری اعمال میدارند اما در این شیوه نیروهای سبکتری اعمال شده و بیمار طبیعتا درد کمتری را از وسایل فیکس (ثابت) معمول تجربه خواهد کرد. این قالبهای شفاف در هنگام غذا خوردن و آشامیدن (غیر از آب و نوشیدنیهای سرد) و یا تمیز کردن دندانها و یا زمانی که توسط کلینیسین میخواهند چک شوند باید در آورده شوند پس بیمار هیچ محدودیتی در خوردن غذاهایی که ممکن است به این وسایل آسیب بزنند ندارد.
در نهایت مهمترین مزیت این پروسه درمانی این است که اکثریت مردم متوجه حضور آنها در دهان بیمار نشده و از اینکه دندانهای بیمار تحت درمان ارتودنسی در حال صاف شدن است آگاه نخواهند شد...
برای خواندن بخش دوم- نکاتی در مورد ارتودنسی زیبایی نامرئی- اینجا کلیک کنید.