گردوی مناطق گرمسیر، مانند ورامین، کن، شهریار و کوهپایههای هشتگرد در مرداد ماه به بازار میرسد. این فصلی است که قیمت گردوی تازه، همچنان در حال و هوای نوبرانه است و به همین دلیل، مصرف تازهخوری آن در اولویت قرار دارد، اما در مناطق سردسیری مثل تویسرکان، برداشت گردو از 20 شهریور شروع میشود و زمان طلایی خرید گردوی سبز هم از 20 شهریور تا 10 مهرماه است.
گردوی سبز بخریم یا نه؟
گردوی سبز در سطح خردهفروشی تهران بین 20 تا 32 هزار تومان عرضه میشود و قیمت آن به کیفیت گردو و حجم خرید بستگی دارد. البته همین محصول را میتوان در حجم بالا از طریق سفارش تلفنی یا اینترنتی، از تویسرکان یا سایر شهرهای تولیدکننده گردو، به قیمت کیلویی 15 هزار تومان خرید. گردوی تازه پوستکنده هم در بازار به قیمت کیلویی50 تا 60 هزار تومان فروخته میشود. از هر 100 کیلو گردوی سبز فقط حدود 24 تا 28 کیلو گردو با پوست چوبی باقی میماند. وقتی گردوی پوست چوبی تازه را برای یکی دو روز در معرض آفتاب یا باد خشک کنیم، این رقم 4 تا 5 کیلوگرم کمتر هم میشود. از سوی دیگر اگر گردوی با پوست سبز در همان روز چیده شدن پوستگیری (قاق) نشود، مغز آن تغییر کرده و ظاهری سیاه رنگ پیدا میکند. این نشان میدهد که خرید گردوی سبز در خارج از مراکز تولید، چندان مقرونبهصرفه نیست. البته گردو با پوست سبز هم طرفداران خاص خودش را دارد. اغلب افرادی که این گردو را خریداری میکنند هدفشان مصرف گردوی تازه و نوبرانه است.
وفور گردوی وارداتی در بازار
هر چند امروزه هم در سوپرمارکتها و هم آجیلفروشیها میتوان به راحتی مغز گردوی ایرانی خرید، اما در بسیاری از مغازهها، گردوی خارجی نیز فروخته میشود. حالا گاهی به اسم خارجی و گاهی به نام محصول ایرانی. بهرغم اینکه ایران یکی از تولیدکنندگان گردو در جهان محسوب میشود، اما در بازار گردوی ایران حجم زیادی از گردوهای وارداتی سه کشور آمریکا، شیلی و بلغارستان مشاهده میشود.
عمده گردوهای وارداتی از سه کشور مذکور به صورت قاچاق به کشور وارد میشود و واردکنندگان این گردوهای قاچاق بازار بسیار پرسودی را در اختیار دارند.
اندازه گردوی ایرانی یکسان نیست و اغلب دارای ضایعات است، گردوی وارداتی شیلی طعم و مزهای شبیه گردوی ایرانی دارد، اما به علت اندازه یکنواخت، درشت بودن، کیفیت مناسب و کاغذی بودن مورد استقبال خوبی قرار گرفته است.
حسنی یکی از فعالان بازار مواد غذایی در این خصوص میگوید: چند سال پیش قبل از ورود گردوهای قاچاق از شیلی، بخش اعظم بازار گردو را گردوهای قاچاق وارداتی از آمریکا احاطه کرده بود، اما اکنون واردات گردوی آمریکایی بسیار کم شده است. همچنین در یکی دو سال اخیر با واردات گردوهای قاچاق از بلغارستان، بخش اعظم بازار این محصول کشاورزی توسط گردوی بلغارستانی احاطه شده است و با توجه به کیفیت، از این نوع گردو هم به خوبی استقبال شده است.
قیمت گردوی ایرانی و خارجی
قیمت هر کیلوگرم گردوی شیلی با پوست در بنکداریها بین 95 تا 100 هزار تومان و قیمت هر کیلوگرم مغز گردوی شیلی بین 205 تا 220هزار تومان است. قیمت هر کیلو گردوی آمریکایی با پوست در بنکداریها 80هزار تومان و قیمت هر کیلوگرم مغز گردوی آمریکایی حدود 170هزار تومان است. همچنین قیمت عرضه هر کیلوگرم گردوی بلغارستانی با پوست در بنکداریها 104هزار تومان و قیمت هر کیلوگرم مغز گردوی بلغاری 170 تا 190هزار تومان است. قیمت هر کیلوگرم مغز گردوی ایرانی در بنکداریها 225 هزار تومان است که در سطح خردهفروشی، متناسب با سطح عمومی قیمتها در هر محله، 10 تا 30 درصد بالاتر از این رقم فروخته میشود. البته بر حسب افت کیفیت ممکن است قیمت هر کیلوگرم پایینتر از رقم ذکر شده نیز باشد و در مواردی حتی این محصول خوراکی با قیمت حدود 140 هزار تومان نیز عرضه میشود. هر کیلوگرم مغز گردوی قهوهای یا همان مغز گردوی تقریبا کهنه که گردوی خورشتی نامیده میشود و معمولا در رستورانها و کافیشاپها کاربرد دارد نیز حدود 140هزار تومان است.
مسیرهای قاچاق گردو
به گفته حسنی، گردوی آمریکایی و شیلی ابتدا وارد دبی میشود و پس از آن وارد بنادر شده و در نهایت نیز وارد شبکه توزیع کشور میشود؛ اما گردوی بلغارستان از طریق ترکیه و از طریق مسیرهای زمینی وارد کشور میشود.