دکتر لعبت گرانپایه؛ جراح عمومی
در آمریکا سالانه یک میلیون نفر به هموروئید مبتلا می‌شوند و با توجه به شیوع و عوارض آن جز بیماری‌های شایع و پرهزینه به حساب می‌آید. عوارض شایعی که باعث مراجعه بیمار به پزشک می‌شوند شامل: خارش، توده، درد، تورم، خونریزی و بیرون‌زدگی می‌باشد که براساس شدت و نوع علائم از درمان موضعی شروع و ممکن است به جراحی‌های متفاوت ختم شود.
احتمال ابتلا به این بیماری هر دو جنس یکسان است و نیمی از بیماران بالای 50 سال هستند. هموروئید در نژاد سفید، همچنین در مناطق شهری و صنعتی شیوع بیشتری دارد.
عوامل زمینه‌ساز هموروئید در یک جامعه عبارتند از: توارث، شیوه تغذیه و مسایل فرهنگی، همچنین می‌توان به سن، مشکلات روحی، تغییرات هورمونی و سابقه درمان دارویی، حاملگی، نوع ورزش، کارهای سنگین، نوع پوشش و بیماری‌های زمینه‌ای مانند یبوست مزمن سرفه و ... ذکر کرد.
در حالت طبیعی یک بالشتک عروقی زیر مخاطی در ناحیه آنال Verge در سه منطقه راست خلف، راست جلو و چپ در ناحیه انزال وجود دارد. بطوریکه این بالشتک‌ها هنگام دفع از خون خالی شده و کانال آنال را از صدمه دیدن مصون نگه می‌دارند و با فیبروز و عضلاتی که اطرافشان هستند بعد از فشار و نزول مقعد حین دفع به حالت اول برمی‌گردانند.
با توجه به ارتباط خونی از عروق مزانتریک و پورت به عروق پودندال و وناکاوا در برخی بیماری‌های کبدی (شامل هیپرتانسیون پورت) یکی از کانون‌های شنت هموروئید خواهند بود.
همچنین گشادی عروق و اختلالات بافت همبند سبب بیماری‌های هموروئید و بیرون‌زدگی و پرولاپس و بزرگی آن خواهد شد.
مواردی که با افزایش فشار داخل شکمی سبب اتساع عروق همورئید‌ال می‌شوند، در علل زمینه‌ساز نام برده شده‌اند و بعدا در مراحل بعدی با اختلال در بافت همبند سبب پرولاپس هم می‌شوند؛ به همین جهت تصحیح تغذیه و افزایش فیبر و مایعات به غذا و جلوگیری از یبوست و فشار حین دفع نقش مهمی را ایفا می‌کند.
در حاملگی نیز با فشار جنین در لگن و اتساع وریدی این مشکل پیش می‌آید. در میان بعضی خانواده‌ها اختلالات در بافت همبند و رژیم غذایی یکسان نیز ابتلا به هموروئید بیشتر است. انقباض غیرطبیعی عضلات مقعد، که در آن بیمار مجبور است حین دفع فشار بیشتری وارد کند، نیز از عوامل مستعدکننده است که با بررسی‌های مانومتری مشخص می‌شود.
تقسیم‌بندی هموروئید
براساس محل قرارگیری به سه گروه خارجی، داخلی و مخلوط (Mixed) تقسیم می‌شود. هموروئید خارجی با پوشش اپیدرمی از هموروئید داخلی پرولابه با پوشش مخاطی متمایز می‌شود. هموروئید خارجی معمولا زیر خط دندانه‌ای و با ترومبوز و زخمی شدن عارضه‌دار می‌شود.
هموروئید داخلی بالای خط دندانه‌ای بوده و عوارضی چون پرولاپس، زخمی شدن، خونریزی و احتمال کمتر ترومبوزه دارد. گروه سوم که مخلوط گروه اول و دوم می‌باشد معمولا پرولابه، زخمی و غیرقابل جا انداختن است. هموروئید داخلی به چهار دسته تقسیم می‌شود: I گرید فقط موقع زور زدن به لومن داخل روده برجسته شده و ایجاد خونریزی بدون درد می‌کند ولی بیرون نمی‌آید. II گرید که برجستگی هموروئید بیرون می‌آید و پس از خاتمه زور زدن خود به خود به داخل برمی‌گردد. III گرید با دستکاری بیمار جا انداخته می‌شود. و گرید IV پرولابه بوده و جا نمی‌رود.
هموروئید خارجی
غالبا به صورت برجستگی‌های معمولی با وریدهای برجسته و بنفش رنگ و گاه ترومبوز و به صورت پاکه متورم دردناک دیده می‌شود. ترومبوز معمولا در افرادی که یبوست دارند یا کار سنگین دارند یا وزنه‌های سنگین بلند می‌کنند، اتفاق می‌افتد.
در بیمارانی که IBD یا IBS دارند بیماری‌های التهابی روده به علت مقوله زیاد دفع و زمان طولانی دفع همراه با حالت زورپیچ احتمال ترومبوزه شدن هموروئید وجود دارد...
برای خواندن بخش دوم- هموروئید- اینجا کلیک کنید.
