تنزل مجدد رتبه اینترنت ایران

همین چند ماه پیش، وزیر ارتباطات در پاسخ به یکی از خبرنگاران درباره علت افت 7 پله‌ای سرعت اینترنت گفته بود که علت افت رتبه، صرفا پیشرفت سریع کشورهای دیگر است و سرعت اینترنت ما در این چند ماه بهبود یافته است؛ اما آمارهای گزارش جدید نشان می‌دهد که در ماه فوریه (ماه اخیر)، ایران هم از نظر سرعت و هم از نظر رتبه نسبت به ماه پیش (ژانویه) افت داشته است. این نتیجه درحالی حاصل شده است که در اواخر بهمن ماه، رگولاتوری از اضافه شدن باند فرکانسی 2300 به شبکه ارتباطات سیار خبر داد و گفته شد که با اضافه شدن تدریجی سایت‌های اپراتورها به این باند، روزانه تا هزار ترابایت به ظرفیت شبکه اضافه خواهد شد و بهبود قابل توجهی در سرعت و کیفیت اینترنت ایجاد می‌شود. به نظر می‌رسد تا زمانی که توسعه شبکه فیبر نوری به حد مطلوبی نرسد، راهکارهای دیگر نتوانند بهبود چندانی در تجربه کاربران ایرانی از ارتباطات اینترنتی ایجاد کنند.

اختلاف فاحش سرعت اینترنت ثابت ایران با جهان

طبق آخرین گزارش (ماه فوریه) اسپیدتست در حوزه اینترنت ثابت، میانه سرعت دانلود در ایران، 78/ 9 مگابیت ‌بر ثانیه، میانه سرعت آپلود 31/ 1 مگابیت ‌بر ثانیه و تاخیر 29 میلی‌ثانیه است که رتبه ایران را به 145 از میان 178 کشور می‌رساند. این درحالی است که در ژانویه 2022، در حوزه اینترنت ثابت، میانه سرعت دانلود در ایران،

39/ 10مگابیت‌ بر ثانیه و میانه سرعت آپلود 55/ 1 مگابیت‌ بر ثانیه و تاخیر 29 میلی‌ثانیه بود و ایران در رتبه 141 از میان 178 کشور قرار داشت. گذشته از افت رتبه ایران در اینترنت ثابت نسبت به ماه‌های اخیر، آنچه بیش از همه جلب‌توجه می‌کند اختلاف فاحش سرعت ما با میانه سرعت اینترنت ثابت جهانی است. به‌طوری که این اختلاف سرعت دانلود به بیش از 50 مگابیت بر ثانیه رسیده است. طبق آخرین آمار منتشر شده در اسپیدتست، تا ماه فوریه سال 2022، میانه جهانی سرعت دانلود اینترنت ثابت، 76/ 60مگابیت‌ بر ثانیه، میانه جهانی سرعت آپلود 95/ 25 مگابیت ‌بر ثانیه و تاخیر 10 میلی‌ثانیه است.

با این‌حال وضعیت اینترنت موبایل کشور اندکی بهتر است. طبق این گزارش، در ماه اخیر میانه سرعت دانلود اینترنت موبایل ایران 42/ 22 مگابیت‌ بر ثانیه، میانه سرعت آپلود اینترنت موبایل، 76/ 8 مگابیت‌ بر ثانیه و تاخیر 33 میلی‌ثانیه است که رتبه ایران را به 80 از میان 138 کشور رسانده است. میانه جهانی سرعت دانلود اینترنت موبایل، 91/ 29مگابیت‌ بر ثانیه و میانه جهانی سرعت آپلود اینترنت موبایل، 54/ 8 مگابیت‌برثانیه و تاخیر 29 میلی‌ثانیه است که نشان می‌دهد در اینترنت موبایل وضعیت چندان بدی نسبت به عموم کشورهای جهان نداریم.

پس‌رفت ایران در سرعت اینترنت

درحالی سرعت اینترنت پهن باند ثابت و موبایل در یک ماهه اخیر کمتر شده است که میانه جهانی سرعت اینترنت نسبت به ماه پیش رشد داشته است. تا ماه ژانویه سال 2022، میانه جهانی سرعت دانلود اینترنت موبایل، 62/ 29مگابیت‌ بر ثانیه و میانه جهانی سرعت آپلود اینترنت موبایل، 44/ 8 مگابیت‌ بر ثانیه بود. در حوزه اینترنت ثابت نیز میانه جهانی سرعت دانلود، 84/ 59 مگابیت‌ بر ثانیه و میانه جهانی سرعت آپلود 51/ 25مگابیت ‌بر ثانیه بود. در آن زمان میانه سرعت دانلود اینترنت موبایل در ایران 10/ 23مگابیت ‌بر ثانیه و میانه سرعت آپلود اینترنت موبایل، 90/ 8 مگابیت‌ بر ثانیه و تاخیر 31میلی‌ثانیه بود که رتبه ایران را به 77 از میان 138کشور رسانده بود.

رتبه یک تا پنج اینترنت موبایل در جهان تا ماه فوریه 2022، به ترتیب به امارات متحده عربی (51/ 133 مگابیت بر ثانیه)، نروژ (58/ 118 مگابیت برثانیه)، کره‌جنوبی (51/ 116 مگابیت برثانیه)، قطر (00/ 113 مگابیت‌ بر ثانیه) و هلند (81/ 107 مگابیت برثانیه) تعلق دارد. همچنین رتبه یک تا پنج اینترنت پهن‌باند ثابت در جهان، به ترتیب به شیلی (59/ 197 مگابیت‌ بر ثانیه)، سنگاپور (07/ 194 مگابیت‌ بر ثانیه)، موناکو (66/ 188 مگابیت ‌بر ثانیه، تایلند (96/ 182 مگابیت‌برثانیه) و دانمارک (14/ 164مگابیت‌ بر ثانیه) تعلق دارد.

همچنین طبق این آمار، اینترنت موبایل ایران در حال حاضر از السالوادور و شیلی سریع‌تر و از کشورهایی مانند تونس و برزیل کندتر است. بر اساس این گزارش اینترنت ثابت ایران نیز در حال حاضر از وانواتو و اوگاندا سریع‌تر و از بوتان و الجزیره کندتر است. سرعت اینترنت یکی از فاکتورهای کیفی خدمات اینترنتی محسوب می‌شود و البته این روزها به یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های کاربران اینترنتی تبدیل شده و بسیاری از افراد از افت کیفیت اینترنت شکایت دارند. وب‌سایت Speedtest شاخص‌های جهانی اینترنت را در کشورها بررسی می‌کند و مشاهده آمار این وب‌سایت می‌تواند نشان دهد اینترنت در یک ماه گذشته در ایران به چه صورت بوده است.

دفاع وزیر ارتباطات از کیفیت و سرعت اینترنت

پیش‌تر عیسی زارع‌پور در پاسخ به انتقادات درباره افت رتبه ایران در گزارش‌های جهانی رتبه‌بندی اینترنت اظهار کرده بود که جایگاه ما صرفا در مقایسه با دیگر کشورها بدتر شده و سرعت اینترنت افت نداشته است. با این‌حال گزارش ماه فوریه نشان می‌دهد که در ماه جاری، سرعت اینترنت ثابت و همراه کشور نسبت به ماه ژانویه (دو ماه پیش) کاهش داشته و تنها دلیل افت رتبه، بهبود سرعت کشورهای دیگر نیست.

زمانی که وزیر ارتباطات در بهمن ماه سال جاری برای آغاز بهره‌برداری از باند فرکانسی 2300 توسط ایرانسل به سخنرانی پرداخت، به تاثیر افزوده شدن این باند در افزایش کیفیت و سرعت اینترنت تلفن همراه اشاره کرد و گفت که از فردا به تدریج 1800 سایت شبکه 4G ایرانسل به این باند اضافه خواهند شد و ظرفیت شبکه این اپراتور را روزانه تا هزار ترابایت در مراکز استان‌ها افزایش خواهد داد.

همچنین در اوایل آذر ماه نیز صادق عباسی شاهکوه، رئیس رگولاتوری در گفت‌وگو با خبرگزاری صدا‌و‌سیما، بخش زیادی از کندی اینترنت را ناشی از افزایش مصرف کاربران دانست و تاکید کرد که با اضافه شدن باند فرکانسی 2300 سرعت و کیفیت اینترنت تا پایان سال بهبود قابل توجهی خواهد یافت. وی در ادامه گفته‌های خود تاکید کرد که با تکمیل نصب تجهیزات خریداری شده اپراتورها در بهار سال آتی، بهبود کیفیت به بیشترین حد خود خواهد رسید. با این وجود و با گذشت یک ماه از آغاز بهره‌برداری از این باند، سرعت اینترنت بهبود نیافته و به نظر می‌رسد وابستگی توسعه اینترنت ایران به توسعه شبکه فیبر نوری، بیش از آن چیزی است که گفته می‌شد.

اوایل اسفند ماه، «ایرنا» با انتشار خبری اعلام کرد که در جلسه اخیر شورای عالی فضای مجازی، دولت درخواست افزایش پهنای باند بین‌الملل را ارائه داده است. اما این پیشنهاد وزارت ارتباطات برای بررسی بیشتر به مرکز ملی فضای مجازی ارجاع داده شده است. حالا در آستانه سال جدید و درحالی که پیش‌بینی می‌شود به رسم هر سال در تعطیلات پیش‌رو مصرف کاربران به دلیل مصارف سرگرمی (دانلود و تماشای آنلاین فیلم و سریال) یا تماس‌های تصویری برای احوالپرسی و معاشرت بیشتر با دوستان و آشنایان افزایش یابد، هنوز خبری از تصمیم این مرکز برای پذیرش یا رد پیشنهاد وزارت ارتباطات برای افزایش پهنای باند اینترنت بین‌الملل منتشر نشده است. مدیران رگولاتوری در ماه‌های اخیر بارها بر لزوم افزایش پهنای باند اینترنت متناسب با افزایش مصرف کاربران تاکید کرده‌اند؛ چنانچه شرایط به همین روال پیش رود و این شورا با تمرکز بر توسعه هرچه بیشتر شبکه ملی اطلاعات این پیشنهاد را رد کند، احتمالا باید در هفته‌های پیش‌رو منتظر کندی و اختلال بیشتر در شبکه اینترنت همراه و ثابت کشور باشیم.