دکتر محمدعلی نیلفروش زاده؛ دانشیار پوست دانشگاه علوم پزشکی تهران، رئیس انجمن متخصصین پوست ایران، رئیس مرکز تحقیقات پوست و سلول‌های بنیادی
در گفت‌وگو با دکتر محمدعلی نیلفروش‌زاده، متخصص پوست و رئیس مرکز تحقیقات سلول‌های بنیادی، سعی کرده‌ایم به پاسخ این پرسش برسیم که آیا صرفا رطوبت‌رسانی به پوست و مو اهمیت دارد یا اینکه نوع آبی که استفاده می‌کنیم هم مهم است. به هر حال در بسیاری از مناطق تهران و ایران، آبی که در دسترس مردم است، ممکن است املاحی داشته باشد که به کمک دستگاه‌های تصفیه بتوان آنها را صاف‌تر و سالم‌تر کرد. ولی آیا این کار برای پوست ما هم سودی دارد؟ پاسخ این پرسش را در این گفت‌وگو خواهید گرفت.
این روزها از بسیاری می‌شنویم که آب قلیایی استفاده می‌کنند تا سلامت و جوانی پوست خود را حفظ کنند اما آیا آب قلیایی واقعا بهتر از آب لوله‌کشی است؟
باید ابتدا مشخص کنیم منظور از آب قلیایی چیست. آب به روش‌های زیادی مثلا افزودن برخی ترکیب‌ها می‌تواند قلیایی شود. آبی که منظور از قلیایی بودن آن pH بالای 7 است، آن هم با استفاده از فیلتر و افزودن برخی ترکیب‌ها، از نظر علمی منفعت خاصی ندارد. آنچه در منابع علمی در مورد آن صحبت شده، آب یونیزه قلیایی است که با روند الکترولیز قلیایی شده باشد.
این نوع آب قلیایی فوایدی دارد؟
بله، این آب قلیایی خواص آنتی‌اکسیدانی دارد و مطالعات علمی بسیاری اثبات کرده که این آب می‌تواند جلوی پیری پوست و بروز بسیاری از بیماری‌ها از جمله دیابت، بیماری‌های قلبی- عروقی، تصلب شرایین، ابتلا به برخی بیماری‌های ژنتیکی و برخی بیماری‌های پوستی مثل لیکن‌پلان و ویتیلیگو را بگیرد و حتی در پیشگیری از بروز برخی از انواع سرطان نقش دارد. البته تهیه این آب ساده نیست و معیارهای سنجشی دارد که باید به دقت رعایت شود.
پس این آب در دسترس عموم مردم نیست. نه، در برخی از کشورهای دنیا برخی از آب‌های معدنی بسیار گران‌تر از آب‌های معدنی دیگر فروخته می‌شود که احتمالا آب‌های یونیزه قلیایی هستند. در کشور ما این نوع آب‌ها تولید نمی‌شود. در مورد فیلترهایی که ادعا می‌کنند قادرند چنین آبی تولید کنند هم باید کار تحقیقاتی انجام شود و اگر واقعا چنین تاثیری داشته باشند، مفید خواهند بود.
حالا که آب یونیزه قلیایی در اختیار نداریم، چه آبی بخوریم که به سلامتمان کمک کند؟
آب لوله‌کشی در برخی از شهر‌های ایران مخصوصا شهر‌های جنوبی سختی بالایی دارد و بهتر است ساکنان این شهر‌ها از آب معدنی به جای آب لوله‌کشی استفاده کنند اما آب تهران مشکلی ندارد. توصیه اصلی این است که روزانه 8 لیوان آب بنوشیم و حتی بطری آب را جلوی چشممان بگذاریم تا فراموش نکنیم. مهم این است که آب کافی به همه بافت‌های بدن از جمله پوست برسد. حتی می‌توان آب را جوشاند و سرد کرد و نوشید.
مصرف آب با سختی بالا ممکن است چه مشکلاتی برای پوست و مو ایجاد کند؟
شستن مو با آبی که سختی آن بالاست، باعث کدری، بدحالتی و وز شدن موها می‌شود. در این شرایط بهترین کار، استفاده از مواد شوینده خنثی است؛ مثلا استفاده از صابونی که pH اسیدی دارد، می‌تواند باعث واکنش آب با ماده شوینده شود و موها را کدر و خشک کند.
نوشیدن آب مهم‌تر است یا رطوبت‌رسانی خارجی به پوست؟
تاکید ما همیشه بر مصرف آب و میوه و سبزی تازه است تا همه بافت‌های بدن از جمله پوست آبرسانی شود اما اگر حفظ رطوبت پوست هم جدی گرفته نشود، پوست و مو آسیب می‌بینند و کم‌آب خواهند شد.
نباید بگذاریم پوست خشک شود و آبی که در خود دارد از دست بدهد؛ به همین دلیل تاکید داریم پس از استحمام، دقیقا بعد از خشک کردن پوست و هنگامی که پوست هنوز رطوبت کافی دارد، از لوسیون‌های مرطوب‌کننده استفاده کنید. این لوسیون‌ها سدی حفاظتی روی پوست ایجاد می‌کنند که مانع هدر رفتن آب زیر پوستی و میان بافتی می‌شود. وقتی ساعتی از حمام رفتن گذشت و پوست خشک شد، استفاده از کرم مرطوب‌کننده فایده چندانی ندارد.
قرار گرفتن در محیط‌های مرطوب مثل سونا یا بخور دادن هم به افزایش رطوبت پوست کمک می‌کند؟
حضور در محیط‌های مرطوب، رطوبت پوست را بالا می‌برد اما بخور دادن و سونا و... نمی‌تواند آب مورد نیاز بدن را تامین کند. حتی در افرادی که پوست چرب و مستعد آکنه دارند، این کارها می‌تواند باعث افزایش تعریق و بسته شدن منافذ پوستی و تشدید یا بروز آکنه شود.