لزوم اعمال سقف قیمتی بر گاز؟
خبرها حاکی از آن است که تصمیم اروپا به اعمال سقف قیمتی بر گاز روسیه کاملا جدی است. به گزارش رویترز، اورسولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، در روز 30 اوت در کنفرانس خبری پس از نشستی در اجلاس امنیت انرژی دریای بالتیک، در کپنهاگ دانمارک گفت اروپا باید سقف قیمتی روی گاز انتقالی از خط لوله روسیه اعمال کند. به اعتقاد او، از این طریق تلاش‌های ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، برای دخالت و دستکاری در بازار انرژی اتحادیه اروپا خنثی خواهد شد. او همچنین خواستار اتخاذ تدابیری در راستای بازستاندن قسمتی از سودهای بادآورده‌ای شد که تولید‌کنندگان برق به دلیل بحران اخیر کمبود گاز به آن رسیده‌اند تا از محل این منابع شهروندان و شرکت‌های آسیب‌دیده، تامین و بهره‌مند شوند. فون در لاین در حاشیه نشست قانونگذاران محافظه‌کار آلمانی در شهر مورنائو به خبرنگاران گفت: «اعتقاد راسخ دارم اکنون زمان تعیین سقف قیمت بر گاز خط لوله روسیه به اروپا فرا رسیده است. با در نظر داشتن و استناد به این واقعیت که در اروپا راهکار و مبنای قانونی برای کاهش موقت حاشیه سود به عنوان اقدامی اضطراری در زمان بحران پیش‌بینی شده است، می‌توان روی سقف قیمتی برای گاز در سطح این قاره به جمع‌بندی و تفاهم متقابل رسید.»
در بازار کنونی برق اتحادیه اروپا، مالکان ژنراتور قیمت انرژی تولیدی خود را بر مبنای قیمت تمام‌شده تامین همان میزان انرژی توسط نیروگاه‌های غالبا گازسوز تعیین می‌کنند. بنابراین می‌توان استدلال کرد رشد تصاعدی بهای برق در این ایام، نتیجه مستقیم افزایش اخیر قیمت گاز است. روسیه از زمان مناقشه اوکراین، حجم تحویل گاز به اروپا را کاهش داده که این امر قیمت آن را با رکورد بی‌سابقه‌ای روبه‌رو کرده است. کشورها در تکاپو برای تدبیر و تکمیل انبارهای سوخت خود برای مواجهه با فصل سرد، به دنبال یافتن منابع انرژی جایگزین هستند.
وزرای انرژی اتحادیه اروپا در تاریخ 9 سپتامبر به منظور اتخاذ تدابیر مشترک در مقابله با روند افزایشی قیمت حامل‌های انرژی، با یکدیگر دیدار خواهند کرد. یک مقام ارشد کمیسیون اروپا گفت، فون در لاین در تاریخ 14 سپتامبر، موضع کمیسیون را در خصوص اقدامات اضطراری اتحادیه اروپا جهت مقابله با جهش قیمت‌ها، برای رسانه‌ها تشریح خواهد کرد.
او با اشاره به اینکه هم‌اکنون نروژ در مقایسه با روسیه، گاز بیشتری را برای قاره سبز تامین می‌کند، اظهار داشت: «ما در اروپا در مورد تاسیس ذخایر مشترک گاز به توافق رسیده‌ایم و به طور میانگین می‌توان گفت تا سطح تکمیل ظرفیت 80 درصدی ذخایر موجود تفاهم کرده‌ایم. نکته قابل اعتنا آنکه این مهم دو ماه زودتر از پیش‌بینی ما محقق شده است.» فون در لاین در خاتمه گفت: «با این حال و در شرایط کنونی، هیچ یک از این اقدامات کافی به نظر نمی‌رسد. ما شاهد آن هستیم که بازار برق به دلیل اقدامات و مداخلات پوتین به‌شدت مختل شده است. به نظر می‌رسد روسیه اکنون با طفره رفتن از اجرای تعهدات تامین گاز به اروپا، ترجیح می‌دهد شعله‌های منابع خود را بدون دلیل روشن و گاز باارزش را دود هوا کند.»
اروپا «سومین قدرت جهانی»؟
برونو لومر، وزیر دارایی فرانسه، اعمال سقف قیمتی برای نفت و گاز روسی را نه‌تنها اقدامی اروپایی برای مبارزه با روسیه بلکه «یک اقدام جهانی علیه جنگ» معرفی کرده است. به گزارش سی‌ان‌بی‌سی (CNBC) برونو لومر به نقش هفت کشور صنعتی موسوم به G7 در اعمال سقف قیمتی برای نفت روسی اشاره کرد و اروپا را نه‌تنها یک اتحادیه بلکه «قدرت سوم جهانی» خواند و گفت: «شرایط جهانی به‌شدت درحال تغییر است. اروپا درحال تبدیل شدن به یک ابرقدرت جهانی است، نه‌تنها در مسائل اقتصادی بلکه در مسائل سیاسی هم ابرقدرتی تاثیرگذار است.» این اظهارات لومر در پی صحبت‌های رئیس کمیسیون انرژی اروپا اتفاق افتاد. کادری سیسمون از چین و هند درخواست کرده بود خرید نفت روسی تخفیف‌خورده را متوقف کنند تا اعمال سقف قیمتی و تحریم اروپا بر سوخت روسی کارآمد باشد. به عقیده لومر، اروپا خود به عنوان بازویی قوی در مناسبات جهانی، باید قدرت بالفعل کردن برنامه‌های خود را داشته باشد.
قیمت نفت و گاز در اروپا همچنان روند صعودی طی می‌کند و به سبب اینکه افزایش قیمت در همه‌جای اروپا یکسان نیست، دولت‌های قاره سبز برنامه‌های جداگانه‌ای برای پیاده کردن طراحی کردهاند. این وزیر در ماه اوت گفته بود برای پشتیبانی از مصرف‌کنندگان انرژی در فرانسه از صندوق 3میلیارد‌یورویی کمک به مشاغل استفاده خواهد کرد. همچنین به گزارش یورونیوز، فرانسه بیشترین تغیرات را در معادلات بین دولت و شرکت‌های انرژی انجام داده و با توجه به افزایش درآمد چشم‌گیر شرکت‌های انرژی در ماه‌های اخیر، از مالیات اخذشده همین شرکت‌ها برای کمک به پرداخت شهروندان استفاده می‌کند. برای مثال شرکت تامین‌کننده انرژی فرانسه (EDF) در معاملات عمده‌فروشی می‌تواند در طول سال تنها از 4 درصد افزایش استفاده کند. این سقف قیمتی که تا پایان دسامبر ادامه پیدا می‌کند دلیل اصلی قیمت پایین گاز و برق در فرانسه است. البته بخش عمده‌ای از تامین انرژی فرانسه از طریق انرژی هسته‌ای است و به نظر می‌رسد زمستان امسال فشار کمتری را متحمل شود.
کابینه تازه بریتانیا هم از بودجه تازه خبر داده است. لیز تراس، نخست‌وزیر تازه بریتانیا، در کاخ بالمورال پس از انتصاب از سوی ملکه الیزابت دوم، از اعتبار 150میلیارد‌دلاری خبر داد که در افزایش 80درصدی قبوض برق و گاز زمستان امسال به مردم کمک می‌کند. تخمین زده می‌شود قبض ماهانه برق یک خانواده معمولی در زمستان امسال 300پوند باشد. دولت آلمان هم دو بسته کمکی به مبلغ 30میلیارد یورو برای کمک به شهروندان خود در شرایط افزایش قیمت انرژی در سال جاری تصویب کرده است. در همین حال، بلیت‌های حمل‌ونقل عمومی با یارانه سنگین به آلمانی‌ها ارائه شده است تا از بحران هزینه‌های زندگی در زمستان امسال کاسته شود.
ایتالیا نیز بسته کمکی به ارزش حدود 17میلیارد یورو برای کمک و حمایت از مردم و مشاغل در برابر افزایش هزینه‌های انرژی تصویب کرد که این بسته علاوه بر آن 35میلیارد یورویی است که از ژانویه برای مبارزه با بحران هزینه‌ها تصویب کرد. اسپانیا نیز مانند ایتالیا، از شرکت‌های حوزه انرژی که از افزایش اخیر قیمت سود زیادی کسب کردهاند، مالیات گرفته و متعهد شده است از این پول برای کمک به پرداخت قبوض شهروندان استفاده کند. اسپانیا مالیات بر ارزش افزوده گاز طبیعی را از 21درصد به 5درصد کاهش داده و در‌‌عین‌حال مالیات فعلی بر برق را از 7درصد به 5درصد رسانده است. این طرح از اکتبر آغاز می‌شود و تا پایان سال ادامه خواهد داشت. اما دولت مجارستان که با امضای قراردادهای انرژی با روسیه خشم اتحادیه اروپا را برانگیخت، بیش از همه به گاز روسیه نیاز دارد. قیمت انرژی در مجارستان تقریبا یک دهه است که تغییری نکرده، به طوری که خانوارهای مجار از سال 2013 کمترین نرخ قبض گاز و برق را در اروپا را پرداخت می‌کنند. میانگین قبض برق ماهانه خانوارهای مجار حدود 19یورو است که اگر حمایت‌های دولتی نبود به گفته کارشناسان تا پنج برابر افزایش پیدا می‌کرد.
