دکتر احمد شکرچی زاده - متخصص جراحی مغزواعصاب و ستون فقرات
تحریریه زندگی آنلاین : سیاتیک به دردی گفته می‌شود که در طول عصب سیاتیک گسترش می‌یابد. عصب سیاتیک عصبی بزرگ است که از پشت بدن از بالای ناحیه نشیمنگاه گسترش یافته و تا پایین هر دو پا ادامه می‌یابد. به‌طور معمول سیاتیک تنها یک سمت از بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. اگرچه درد مرتبط با سیاتیک ممکن است بسیار شدید باشد اما در اکثر موارد با روش‌های غیر جراحی درمان سیاتیک می‌توان آنها را در طی چند هفته رفع کرد. در برخی افراد که درد شدید سیاتیک با ضعف شدید پا، دستگاه گوارش از جمله روده و یا مثانه همراه است احتمالاً نیاز به جراحی برای رفع سیاتیک باشد. عصب سیاتیک طولانی‌ترین و ضخیم‌ترین عصب در کل بدن است و خود از تجمع پنج ریشه عصبی تشکیل شده است. عصب سیاتیک تا زیر زانو ادامه می‌یابد و سپس به چندین شاخه دیگر تقسیم می‌شود که این شاخه‌ها تا نوک انگشتان پا نیز ادامه می‌یابند. آنچه در دردهای سیاتیک مشترک است این است که یک درد در اثر آسیب به عصب سیاتیک ایجاد می‌شود. آسیب ایجادشده منجر به تحریک، التهاب و فشردگی عصب می‌شود و درد ایجاد می‌گردد. درصورتی‌که عصب سیاتیک آسیب ببیند، درد سیاتیک در هر جایی از آن ممکن است ایجاد شود؛ یعنی فرد ممکن است درد را در پشت، نشیمنگاه یا پاهای خود احساس کند. درد سیاتیک همچنین می‌تواند منجر به ضعف عضلات پا یا ساق پا، بی‌حسی پا یا ساق پا و احساس ناخوشایند سوزن سوزن شدن پا، ساق پا و انگشتان پا شود. برخی از داروها مانند دگزامتازون ، در کنترل و بهبود درد عصب سیاتیک مؤثر هستند. با این وجود یکی از بهترین روش‌های درمان درد عصب سیاتیک، جراحی لیزری است که به‌صورت سرپایی با نتایج درخشانی همراه است. جراحی لیزری به روش PLDH که روشی ابداعی توسط دکتر احمد شکرچی زاده، جراح مغز و اعصاب در اصفهان می‌باشد؛ تاکنون توانسته به درمان درد بیماران زیادی که از درد عصب سیاتیک رنج می‌برده‌اند بیانجامد.
بیشتربخوانید:
علت درد سیاتیک
سیاتیک ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شده باشد، از جمله:
فتق دیسک: اصلی‌ترین و شایع‌ترین علت ایجاد سیاتیک را می‌توان فتق دیسک نامید که مسئول بیش از 90 درصد از سیاتیک‌ها است. در این حالت معمولاً یک یا چند ریشه عصبیِ نخاعی فشرده می‌شوند. این اعصاب در تشکیل سیاتیک نقش دارند. فتق دیسک یا از طریق فشردگی مستقیم ریشه عصب منجر به بروز علائم سیاتیک می‌شود و یا در حین فشردگی موادی شیمیایی ترشح می‌شود که منجر به التهاب و سیاتیک می‌شود.
تخریب: تخریب بافت‌های مرتبط با نخاع می‌تواند منجر به تحریک عصب سیاتیک شود. در این حالت نیز ممکن است سیاتیک در اثر فشار مستقیم و یا ترشح مواد شیمیایی ایجاد شود.
باریک شدن کانال نخاعی کمری: این علامت در سنین بالای 60 سالگی شایع است و منجر به ایجاد درد سیاتیک در سنین بالاتر می‌شود.
اسپوندیلولیستزیس: این حالت زمانی ایجاد می‌شود که یک فشار جزئی و شکستگی کوچک منجر به لغزش یک مهره روی مهره دیگر شود و کمی جلوتر از آن قرار گیرد. فشردگی عصب در این حالت می‌تواند منجر به بروز سیاتیک شود.
تومور در ستون فقرات: تومورها به شکل تجمعی از سلول‌ها هستند که زمانی که در ستون فقرات ایجاد شوند می‌توانند منجر به فشردگی اعصاب شوند.
عفونت: عفونتی که نخاع و ستون فقرات را تحت تأثیر قرار دهد می‌تواند منجر به ایجاد علائم سیاتیک شود.
آسیب فیزیکی به ستون فقرات یا اعصاب
بیشتربخوانید:
علائم سیاتیک
اصلی‌ترین علائم سیاتیک شامل موارد زیر است:
درد متوسط تا شدید در پشت و پایین‌تنه، نشیمنگاه و پا از جمله در نواحی پایین‌تر پا: این علامت شایع‌ترین و اصلی‌ترین نشانه درد سیاتیک است. ممکن است درد ایجاد شده در هر بخش مسیر عصب سیاتیک خود را نشان دهد اما معمولاً از پشت کمر به نشیمنگاه و پشت ران گسترش می‌یابد.
بی‌حسی یا ضعف در پایین کمر، نشیمنگاه، پاها یا ساق پا
دردی که هنگام حرکت تشدید می‌یابد و می‌تواند منجر به ناتوانی در حرکت شود
احساس سوزن سوزن شدن در پا، انگشتان پا و ساق پا
از دست دادن کنترل روده و مثانه
درد سیاتیک ایجادشده ممکن است شکل‌های مختلفی داشته باشد، برخی افراد ممکن است دردهای تیز و سوزناک گزارش کنند و برخی افراد ممکن است درد خفیفی را تجربه کنند. گاهی نیز ممکن است درد ایجادشده مانند یک شوک الکتریکی باشد. دردهای ایجادشده ممکن است هنگام سرفه یا عطسه تشدید شوند و نشستن طولانی‌مدت باعث تشدید آنها شود.
درمان سیاتیک با لیزر
روش‌های درمان سیاتیک ممکن است شکل‌های مختلفی داشته باشند. یکی از روش‌های درمان سیاتیک، درمان سیاتیک با لیزر است. این روش درمانی به‌عنوان یکی از روش‌های درمان غیر جراحی سیاتیک شناخته می‌شود که می‌تواند به‌عنوان یک روش ایمن، بدون درد و سریع به کار برود. لیزر درمانی بافت عمیق یکی از روش‌های درمان لیزری سیاتیک است که هر جلسه درمانی آن حدود 5 تا 10 دقیقه زمان می‌برد و از جلسه سوم افراد نشانه‌های درمان را که شامل کاهش درد است تجربه می‌کنند. در مواردی که درد شدیدتر است ممکن است تأثیر این روش درمانی از جلسه پنجم مشاهده شود. درمان سیاتیک با لیزر با استفاده از مکانیسم طبیعی بدن برای ترمیم و بهبود صورت می‌گیرد. در این حالت، با استفاده از لیزر، فعالیت سلولی تحریک شده و این فرایند منجر به کاهش التهاب و بهبود علائم سیاتیک می‌شود. اگرچه جلسات لیزردرمانی سیاتیک با لیزر مدت‌زمان کمی را به خود اختصاص می‌دهند اما لازم است تا افراد تا 24 ساعت بعد از لیزردرمانی برنامه منظمی را سپری کنند تا فرایند بهبود به‌درستی صورت بگیرد.روش درمان با لیزر می‌تواند شکل دیگری نیز داشته باشد. گاهی در طی درمان سیاتیک با لیزر ممکن است چند برش کوچک در ناحیه تحت درمان ایجاد شوند. از یکی از این برش‌ها دوربین کوچکی وارد شده و از برش‌های دیگر لیزر و سایر تجهیزات مورد نیاز به ناحیه درمان وارد می‌شوند. لیزر وارد شده ممکن است برای اهداف مختلفی مانند حذف پروتئین‌های التهابی یا تخریب مواد آسیب‌زا و تحریک کننده به کار برود و از این راه سیاتیک را سرکوب کند.
بیشتربخوانید:
درمان بسته سیاتیک
روش‌های درمان سیاتیک مختلفی وجود دارند که برخی از آنها روش‌های غیرتهاجمی هستند. مزیت روش‌های غیرتهاجمی این است که نیازی به برش بافت بدن نیست و علائم و عوارض کمتری در پی دارند. روش‌های درمان غیرتهاجمی سیاتیک یا روش‌های درمان غیر جراحی سیاتیک شامل موارد زیر هستند:
فیزیوتراپی
دارودرمانی
تزریق داروهای ویژه سیاتیک
ورزش‌هایی همچون پیلاتس
عادت‌های ورزشی
تغییر سبک زندگی همچون تغذیه سالم، کاهش وزن و ...
بسته به شرایط فرد، نوع و شدت درد سیاتیک، علائم سیاتیک و ... روش‌های درمانی انتخاب شده متفاوت هستند. برای بهره‌مندی از بهترین روش‌های درمانی سیاتیک بهتر است با پزشک متخصص مشورت شود.
ورزش برای درمان سیاتیک
ورزش‌های مختلفی ممکن است بسته به وضعیت، نوع و محل درد سیاتیک افراد توصیه شوند. از جمله ورزش‌ها برای درمان سیاتیک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
زانو به سینه:
ابتدا به پشت دراز بکشید و درحالی‌که زانوی خود را خم کرده‌اید کف پاهای خود را به زمین بچسبانید
یکی از زانوها را به سمت سینه بیاورید، درحالی‌که زانوی دیگر به حالت اول باقی‌مانده است
درحالی‌که پشت خود را به زمین چسبانده‌اید زانوی بالا آورده شده را به مدت 30 ثانیه نگه‌دارید
این حرکت را برای پای دیگر نیز تکرار کنید. برای هر پا 2 تا 4 بار در روز کافی است. برای سخت‌تر کردن این تمرین می‌توان درحالی‌که یکی از پاها به حالت صاف است (نه خمیده) پای دیگر را به سمت سینه بالا آورد. همچنین می‌توان هر دو زانو را همزمان به سمت سینه آورد.
کشش عضله همسترینگ:
برای این تمرین لازم است تا احتیاط کافی صورت بگیرد. در صورت لزوم فرد می‌تواند به چیزی تکیه کند. از کشیدگی بیش از حد و فشار بر عضلات خودداری شود.
ابتدا در حالی که صاف ایستاده‌اید، یکی از پاهای خود را در ارتفاع بلندتری قرار دهید، برای مثال یکی از پاها بر روی زمین باشد و دیگری بر روی پله.
پایی که روی پله است را صاف کنید و انگشتان آن را به سمت بالا بکشید.
کمی به سمت جلو خم شوید. توجه کنید که پشت حتماً باید صاف باشد.
این حالت را برای 20 تا 30 ثانیه نگه دارید. حتماً سعی کنید در حین این حرکات به حد کافی تنفس کنید.
این حرکت را برای پای مخالف نیز تکرار کنید. برای هر پا می‌توان 2 تا سه بار این حرکت را انجام داد.
