دکتر محمدرضا مدرسی - فوق تخصص ریه و دستگاه تنفسی کودکان
تحریریه زندگی آنلاین : کودکان نیز مانند بزرگ‌سالان از بیماری آسم در امان نیستند و ممکن است به این بیماری دچار شوند. اما نکته اینجاست که کودکان با چالشها و دشواری‌های خاصی روبه‌رو هستند که می‌تواند سبب بروز تنگی نفس و اختلال در زندگی روزمره‌شان شود.آسم به‌عنوان یک بیماری مزمن در کودکان شناخته می‌شود و به دلایل ناشناخته، این تعداد در حال افزایش است. کودکان اغلب اولین علائم آسم را قبل از 5 سالگی تجربه می‌کنند. پس از تشخیص بیماری آسم در کودک شما، پزشک بر اساس سوابق پزشکی و شدت آسم کودک، یک برنامه و نسخه کتبی برای درمان آسم می‌دهد. این برنامه، زمان و چگونگی مصرف داروهای آسم و مواردی که باعث تشدید بیماری شده، را مشخص می‌کند.
بیشتربخوانید:
پیشگیری از حملات آسم در کودکان
دور نگه‌داشتن کودک از افراد سیگاری: تماس با دود سیگار در دوران شیرخوارگی و کودکی مهمترین و قوی‌ترین عامل در ابتلا به بیماری آسم است. همچنین قرار گرفتن در معرض دود سیگار در شروع و تشدید علائم و حملات بیماری آسم نقش بسیار مهمی دارد.
عدم مصرف غذاهای صنعتی و حاوی مواد افزودنی و نگهدارنده : غذاهایی همانند آب‌میوه‌های صنعتی، نوشابه، سوسیس و کالباس و سائر مواد غذائی مشابه می‌توانند در شروع حملات و تشدید بیماری آسم نقش داشته باشند.
تشویق کودک به فعالیت و ورزش
پس از اینکه علائم بیماری آسم همانند سرفه و تنگی نفس بهبودی یافت، کودک خود را تشویق به انجام فعالیت ورزشی کنید. انجام ورزش باعث افزایش ظرفیت ریه شده و در بهبودی و جلوگیری از حملات بیماری مؤثر است.
مراجعه به پزشک به‌طور منظم
لازم است کودک بر اساس یک برنامه منظم که توسط پزشک مشخص می‌گردد به‌طور دوره‌ای معاینه و ویزیت شود.
چرا که ممکن است علی‌رغم بهبودی علائم ظاهری، بیماری کودکت است کنترل نباشد. این مسئله در طی معاینات دوره‌ای مشخص می‌شود.
تغییر شیوه زندگی در بهبود بیماری آسم در کودکان
تغییر در شیوه زندگی باعث بهبودی علائم و کاهش حملات آسم می‌شود. مواردی که رعایت آنها باعث کاهش علائم و حملات بیماری آسم در کودکان می‌شود در ذیل به آن اشاره می‌گردد:
مناسب نگه داشتن رطوبت محیط خانه:
اگر منزل شما نمناک است و یا در منطقه‌ای زندگی می‌کنید که هوا مرطوب است بهتر است از وسائل کاهنده رطوبت استفاده کنید.. هوای خشک نیز می‌تواند محرک بیماری باشد. بنابراین میزان رطوبت ایدئال برای این بیماران بین 40 تا 60 درصد است که می‌توان با استفاده از دستگاه رطوبت‌سنج درصد رطوبت منزل را اندازه‌گیری نمود. در صورت نشت آب از لوله‌های فرسوده حتماً آن را اصلاح نمایید.
متأسفانه بعضی از والدین معتقدند که استفاده از دستگاه بخور در منزل برای اینگونه بیماران مفید است درحالی‌که استفاده از این وسائل ممکن است باعث تشدید علائم بیماری شود.
بیشتربخوانید:
تمیز نگه داشتن هوای داخل منزل
سیستم تهویه داخل منزل سالیانه چک شود. از آشپزی و سرخ کردن مواد غذائی در منزلی که تهویه مناسب ندارد خودداری شود. از روشن کردن هرگونه دودی در منزل جلوگیری شود. روشن کردن اسپند در منزل برای این بیماران خطرناک است. اجازه داده نشود که در منزل سیگار کشیده شود. توصیه مکرر می‌شود که والدین سیگاری به‌منظور بهبودی کودک بیمار خود سیگار را ترک کنند. درصورتی‌که به هر دلیلی قادر به ترک سیگار نباشند به‌هیچ‌عنوان در محیط منزل سیگار نکشیده و تا چند ساعت پس از سیگار کشیدن در محیط خارج از منزل به کودک خود نزدیک نشوند.متأسفانه اخیراً مصرف قلیان در بین بعضی از والدین رواج پیدا کرده است که عوارض آن بسیار بیشتر از سیگار است. لازم به ذکر است که در هر نخ سیگار بیش از 4500 نوع ماده سمی خطرناک وجود دارد که علاوه بر اینکه به فرد سیگاری آسیب می زند باعث آسیب به اطرافیان مخصوصاً کودکان نیز می‌گردد.به‌هیچ‌عنوان از شومینه در منزل استفاده نشود. استفاده از بخاری نفتی مخصوصاً اگر شعله آن آبی‌رنگ نباشد باعث تشدید علائم می‌شود. در صورت استفاده از بخاری گازی سعی شود کودک از بخاری فاصله داشته باشد. استفاده از عطر و ادکلن نیز باعث تشدید علائم بیماری می‌گردد. بخور سرگین یا انبر نسارا که همان مدفوع الاغ ماده است برای کودکان مبتلا به حساسیت راههای هوائی ممنوع است.
به حداقل رساندن گردوخاک در منزل
گردوخاک در منزل مخصوصاً در اتاق‌خواب کودک باعث تشدید علائم آسم در کودکان می‌شود. با تغییر بعضی از وسائل داخل منزل می‌توان میزان ذرات معلق در هوا و گردوخاک داخل منزل کاهش داد. استفاده از روکش‌های ضد آلرژی برای بالشت، رختخواب و پتو کمک کننده است.وسائل داخل اتاق‌خواب کودک را به حداقل برسانید. اسباب‌بازی‌های کودک مخصوصاً اسباب‌بازی‌های تو پر و پرزدار را از اتاق کودک خارج کنید و اسباب‌بازی‌های که خراب نمی‌شوند هر از دو هفته یک‌بار در فریزر قرار دهید. موکت و قالی در اتاق‌خواب استفاده نشود و بجایان از سرامیک و یا پارکت استفاده گردد.
تمیز کردن اتاق کودک به‌طور منظم خانه را تمیز کنید
حداقل هفته‌ای یک‌بار منزل علی‌الخصوص اتاق‌خواب کودک را با جاروبرقی سالم تمیز کنید. برای گرد‌گیری از دستمال مرطوب استفاده نمایید. مرتب هر از چند روز یک‌بار با جاروبرقی روی مبل‌ها و تختخواب‌ها را تمیز نمایید. برای این منظور از جاروبرقی سالم استفاده نمایید. سعی شود کیسه جاروبرقی را مرتباً تعویض نموده و از سالم بودن فیلتر ضد گردوخاک (فیلتر هیفا) مطمئن باشید. در زمان استفاده از جاروبرقی پنجره اتاق را باز نموده. تا نشت گردوغبار کودک را از اتاق خارج نمایید.
دوری از حیوانات خانگی
از تماس با حیوانات خانگی از قبیل سگ، گربه، کبوتر و سائر پرندگان و حیوانات خانگی جدا جلوگیری شود. داشتن اکواریوم در منزل بلامانع است. ذرات بدن اینگونه حیوانات از قبیل مو، ترشحات بدن، پر و مدفوع محرک بیماری آسم هستند. استفاده از بالشت پر و پشم گوسفند برای اینگونه بیماران ممنوع است. لازم به ذکر است از زمانی که گربه از خانه بیرون رانده می‌شود شش ماه طول می‌کشد تا عوارض حساسیت‌زایی آن در منزل از بین برود.
بیشتربخوانید:
تماس کودک را با هوای سرد به حداقل برسانید
اگر علائم تنفسی کودک مبتلا به آسم به دنبال تماس با هوای سرد و خشک بدتر شود استفاده از ماسک صورت در زمان خروج از منزل در هنگامی‌که هوا سرد است می‌تواند کمک کننده باشد. درصورتی‌که بیماری کودک کنترل نیست ورزش در هوای سرد توصیه نمی‌شود. در صورت کنترل بودن بیماری ورزش برای بیماری آسم کودکان مفید است.
نقش اسپری در درمان حساسیت ریوی یا آسم کودکان
درمان بیماری‌های ریوی و تنفسی کودکان با استفاده از اسپری برخلاف درمان سائر بیماری‌ها راحت‌تر، مؤثرتر و کم عارضه تر است. در دسترس بودن مستقیم ریه و دستگاه تنفسی از طریق هوا دلیل بر این مسئله است. در بیماری‌های دستگاه تنفسی کافی است که ما دارو را به شکل استنشاقی در زمانی که بیمار دم را انجام می‌دهد در دسترس ریه قرار دهیم تا اثر درمانی خود را اعمال کند.دسترسی راحت به ریه از طریق هوای استنشاقی باعث می‌شود تا دارو بدون عبور از سائر بخش‌های بدن وارد ریه شده و اثر خود را بگذارد. درحالی‌که در درمان سائر بیماری‌ها همانند بیماری‌های قلبی، کبدی و کلیوی داروی تجویزی که اکثراً به‌صورت خوراکی (شربت، قرص و یا کپسول) مصرف می‌شوند باید از مسیری طولانی و پر پیچ‌وخم گذشته و نهایتاً به عضو بیمار مورد نظر برسد. در این مدت بخش‌هایی از بدن که در مسیر عبور دارو قرار دارند متحمل عوارض ناخواسته دارو می‌گردند.در درمان بیماری‌های ریوی همانند حساسیت راههای هوائی و یا آسم کودکان می‌توان دارو را به‌صورت استنشاقی مستقیماً به ریه‌ها رساند بدون اینکه سایر اعضای بدن تحت تأثیر عوارض ناخواسته دارو قرار گیرند. این مسئله علاوه بر کاهش عوارض جانبی دارو اثربخشی بیشتر آن را به دنبال دارد. علاوه بر آن در روش استنشاقی چون دارو در بخش‌های مختلف بدن از بین نمی‌رود به میزان کمتری از دارو نیاز است.