سرویس سیاست مشرق - «وبلاگ مشرق» خوانشی روزانه در لابه‌لای اخبار و اتفاقات کشور است. ما درباره این خوانش البته تحلیل‌ها و پیشینه‌هایی را نیز در اختیار مخاطبان محترم می‌گذاریم. 7:30 هر روز با بسته ویژه خبری-تحلیلی مشرق همراه باشید.
***
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس:
لایحه ضد تورمی جدید دولت، جدید نیست
مهدی طغیانی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس درباره لایحه ضد تورمی رئیس جمهور که با قید دو فوریت به مجلس داده شده به ایلنا گفت: لایحه جدیدی نیست؛ سال گذشته هم این لایحه را که تغییر حقوق گمرکی از 4 درصد به یک درصد است، داشتیم.
او خاطرنشان کرد: این کاهش حقوق گمرکی در بعضی از کالاها مانند داروها، تجهیزات ضروری پزشکی که داخل تولید نمی‌شوند و نهاده‌های مورد نیاز برای تولیدات دامی و بعضی از نهاده‌های تولیدات کشاورزی است که دولت پیشنهاد داده از 4 درصد به یک درصد تغییر کند. این می‌تواند واقعا کمکی برای این بخش‌ها باشد اما به نظر من کافی نیست چرا که سهم این هزینه‌ها در تولید کل و در آن محصول نهایی آنچنان نیست.
وی خاطرنشان کرد: ضمن اینکه مبلغ پیش‌بینی شده‌ای هم برای درآمدهای گمرکی داشتیم که در اینصورت از بین می‌بریم و باید جایگزین شود. اگر واقعا ارزیابی شود و دولت هم ارزیابی بیاورد که این امر چقدر موثر بوده و چقدر در کاهش هزینه‌های تمام شده تاثیر دارد، قطعا مجلس هم همراهی می‌کند.[1]
*همچنان به نظر می‌رسد علت اصلی بروز "گرانی بیقاعده" در اقتصاد ایران؛ "نبود نظارت" است و مادام که دولت محترم در این باره فکری نکند؛ با این قبیل لوایح تغییری در جولان گرانی حاصل نخواهد شد.
ما قضاوت درباره صحبت‌های آقای طغیانی را بر عهده مخاطبان محترم و اقتصاددانان وامی‌گذاریم.
***
نارضایتی سپاه از وضعیت گرانی و افزایش اجاره‌بها
سردار علی فدوی، جانشین فرمانده کل سپاه پاسداران، اخیراً طی سخنانی در یک مراسم یادواره شهید در اشاره به وضعیت گرانی گفته است:
"وضعیت مسکن و اجاره‌بها طبیعی نیست و عده‌ای با اخلال در بازار سعی دارند جلوی پیشرفت کشور را بگیرند."
به گزارش اعتمادآنلاین، وی همچنین تأکید می‌کند: در دوران دفاع مقدس خالصانه پای کار آمدیم و بیش از 200 هزار شهید تقدیم کردیم و از جان گذشتیم تا توانستیم به وعده الهی که تخلفی در آن وجود ندارد برسیم. در حوزه اقتصاد اگر همانند دفاع مقدس شرایط را برای کار فراهم کنیم و میدان را به ستون پنجم آمریکا واگذار نکنیم بر مشکلات اقتصادی نیز پیروز خواهیم شد.[2]
*وضعیت گرانی و نبود نظارت به جایی رسیده که عقل و انصاف نیز حکم می‌کند نهادهای کلانی مثل سپاه پاسداران به مسئله ورود کنند.
پیش از این، امام جمعه تهران نیز در خطبه‌های نماز جمعه این هفته از فقدان نظارت در مسئله اجاره‌خانه‌ها و گرانی انتقاد کرده بود. [3]
امر واضح آنست که وضعیت گرانی، ناکارآمدی اجرایی و عملی نشدن برخی مصوبات قانونی مرتبط با وضعیت اقتصادی مردم به حدی رسیده که عقلا و دلسوزان کشور باید فکری برای این مسئله بکنند.
سردار فدوی، پیش از این نیز طی سخنانی در همایش جهادگران اقتصاد مقاومتی گفته بود: گرفتاری‌های معیشتی و اقتصادی در شأن ملت شهید داده و شهیدپرور انقلابی ما نیست.
او تأکید کرده بود که باید دولت آقای رئیسی این موضوع را حل کند. [4]
***
سنگرچینی نوبخت در مقابل عقلانیت و پیشرفت!
محمدباقر نوبخت، فعال اصلاح‌طلب و رئیس سازمان برنامه و بودجه در دولت روحانی، در واکنش به صحبت‌های اخیرا دکتر غضنفری، رئیس صندوق توسعه ملی مبنی بر لزوم بازگردانی وام‌هایی که این صندوق به دولت‌ها داده، گفته است: اول از همه، مسوولی که چنین حرفی را می‌زند باید با اطلاعات شفاف اعلام کند که چقدر پول در صندوق بوده و چقدر از آن تسهیلات داده شده است. به کدام بخش تسهیلات داده شده و چرا برنگشته است؟ چه کسی باید این را پیگیری کند؟ نکته دوم اینکه همین الان هم دولت روزهای سختی را پشت سر می‌گذارد و چاره‌ای جز استفاده از ظرفیت فروش نفت ندارد.
به گزارش وبسایت روزنامه آرمان ملی، وی با اشاره به مکانیزم «اجازه رهبری برای برداشت از منابع صندوق توسعه ملی» در دولت‌های گذشته، افزود: چیزی که مسوولان فعلی صندوق توسعه ملی می‌گویند مغایر با سیاست‌های کلی نظام است. طبق قانون، برداشت از صندوق یا تسهیلات‌دهی از منابع آن به بخش خصوصی با اذن رهبری صورت گرفته و این‌گونه اظهارنظرها، مشخص نیست با چه رویکردی گفته می‌شود؟
نوبخت، موضع‌گیری‌های اخیر درباره عملکرد دولت گذشته در موضوع صندوق توسعه ملی را «یک‌طرفه» و پر از «ابهام» دانسته و می‌گوید: استفاده از کلمه تاراج و غارت و این‌ها برای کاری که با اذن رهبری انجام شده و در شرایط بحرانی شدیدترین تحریم‌ها انجام گرفته، فقط القای شبهه و یکجانبه‌نگری است. اگر دوستان اسنادی دراختیار دارند به‌طور شفاف اعلام کنند که چقدر از این منابع را دولت برداشت کرده و چقدر به بخش خصوصی داده شده و اصلا چرا برنگشته است؟
او در اظهارات خود همچنین عمده مشکلات مربوط به برداشت‌های زیاد دولت قبل و دولت فعلی از صندوق توسعه را به دلیل بروز تحریم عنوان کرده است. [5]
*اشاره نوبخت به سخنرانی اخیر دکتر غضنفری، رئیس صندوق توسعه ملی است که در آن بر لزوم احیای منابع صندوق و بازگشت وام‌های اعطایی این صندوق به دولت‌ها تأکید شده است. [6]
در این باره لازم به توضیح است که اولا کارشناسان اقتصادی و آگاهان سیاسی هرگز این تلقی را نداشتند که صحبت‌های دلسوزانه دکتر غضنفری صرفا یک دولت خاص را مخاطب قرار داده و بلکه همه دولت‌ها مخاطب عام این صحبت‌ها بوده‌اند.
ثانیا اساسا معلوم نیست آقای نوبخت به کدام بخش از این حرف‌های درست؛ اعتراض یا انتقاد دارد؟
آیا اینکه منابع صندوق باید احیا شود حرفی غلط است؟
یا از نظر نوبخت این غلط است که وام‌های اعطایی صندوق باید بازگردانی شوند؟
ادعای تحریمی آقای نوبخت هم در حالی است که ایشان باید بگوید اساسا از روز اول انقلاب اسلامی تاکنون چه زمانی و چه روزی بوده است که در آن حد اعلی‌درجه تحریم‌ها علیه ایران اسلامی اعمال نمی‌شده است!؟
و آیا لحظه‌ای بوده که دشمنان ما در آن تخفیفی تحریمی را برای مردم و ایران رواداری کرده باشند!؟
باید اذعان کرد که حرف‌هایی از جنس آنچه نوبخت بیان می‌کند در واقع "بیماری‌های بروز یافته علیه حکمرانی پیشرفته" و "سنگرسازی در مقابل پیشرفت" است.
چرا برخی خواص و رجال یک کشور باید اینچنین در مقابل حقیقتی آشکار و بیّن قیام کنند و علیه آن به آسمان و ریسمان بپردازند!؟
اگرچه می‌توان گمانه‌هایی را در رابطه با اظهارات نوبخت مطرح کرد لکن "تحلیل صحیح" با گمانه‌زنی متفاوت است. مع‌الوصف قدر متیقّنی که در این اظهارات وجود دارد اینست که ما شاهد چینه‌گذاری آقای نوبخت در مقابل عقلانیت هستیم.
چه اینکه البته انتظار بود آقای نوبخت هم به این دادخواهی دکتر غضنفری بپیوندد، از کارنامه دولت روحانی در بازپرداخت مبالغ صندوق توسعه بگوید و دست آخر نیز به دولت فعلی هشدار بدهد که باید در قبال صندوق توسعه درست‌تر از دولت روحانی عمل کند و مبالغ وام‌های آنرا حتما به قیمت روز بازپرداخت کند. همان چیزهایی ساده‌ای که دکتر غضنفری خواسته است.
***
1_ https://www.ilna.ir/fa/tiny/news-1357198
2_ https://www.etemadonline.com/tiny/news-612971
3_ mshrgh.ir/1488790
4_ mshrgh.ir/1487238
5_ https://www.armanmeli.ir/fa/tiny/news-1056005
6_ mshrgh.ir/1487690