به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) نشست علمی پیش‌کرسی نظریه‌پردازی، نظریه علمی «اختصاص الجزئیه والشرطیه و المانعیه و وجوب القضا بغیر القاصر و المضطر» 12 شهریور در دفتر انجمن‌های علمی حوزه برگزار شد.
در ابتدای این نشست حجت‌الاسلام والمسلمین اسلامی، نماینده کمیسیون نظریه‌پرازی گفت: برگزاری این گونه نشستها و طرح نظریات جدید در حوزه میتواند نقش مهمی در توسعه علوم حوزوی داشته باشد.
وی افزود: نظریه‌پردازان باید در ابتدا نظریات خود را به شکل کاملا متقن با پیشینه اثبات کننده نوآوری و لوازم و آثار و مقومات آن تولید کنند و حوزه نیز مکانیسم تولید یک نظریه دینی را در این قالب فراهم می‌آورد.
در ادامه این نشست حجت‌الاسلام والمسلمین قائینی به عنوان نظریه‌پرداز در سخنانی گفت: این نظریه از حیث نوآوری کاملا مشخص است ولی مبانی آن همان مبانی عقلا ونظرات معروف علمای بزرگ است.
وی افزود: اصل بحث در همینجاست که به عنوان مثال اگر کسی بر فرض دو ماه باید روزه پیاپی قضا میگرفت و در این بین پس از هجده روز بر اثر جهل قصوری و نه مقصری یا بیماری آن را ترک کرد، بر اساس نظرات و فتاوی معروف باید همه این مدت را نیز دوباره روزه بگیرد.
این نظریه پرداز حوزوی بیان کرد: بر اساس این نظریه در حقیقت این اصل مفروض است که وی نباید دوباره این روزه را بگیرد زیرا او جهل قصوری داشته که مخل جزیی و شرطی نیست و به همین خاطر همچون شخصی است که به سبب بیماری و یا اغما نمی توانسته این کار را انجام دهد پس دیگر تکلیفی بر او بار نیست.
وی گفت: مثل روشن دیگر در این بین آن است که ممکن است فردی یک عمر وضو گرفته باشد ولی مشکلی در وضوی او باشد، حال بر اساس فتاوی معروف وی باید همه آنها را قضا کند ولی بر اساس این نظریه جهل قصوری باعث می شود که وی از این مشکل نجات یابد.
این استاد حوزه بیان کرد: اصل این نظریه بر تسهیل امور مومنین در عمل به شریعت و به خودی خود برکات بسیاری برای مردم و جامعه دارد؛ امروزه بسیاری از افراد هستند که در مناطقی زندگی می کنند و یقین دارند که مثلا وقت افطار، فلان وقت است و سال ها هم به این امر یقینی خود اصرار دارند ولی پس از مدتی متوجه می‌شوند که با محسابات دقیق چنین امری درست نیست، به همین دلیل این قاعده که بر اساس روایات مستند به خصوص روایت ما غلب الله قابل صدق است، به کمک آنها میآید.
وی با اشاره به روایت کاملا مستند از امام صادق(ع) در این زمینه گفت: البته درست است که عده ای از فقها بیان می‌کنند که در اینجا امام، بحث بیماری را مطرح کرده است نه جهل را ولی مرحوم آیتالله خویی و برخی از علما بیان می‌کنند که این روایت تعلیل دارد و به همین خاطر به سایر امور نیز قابل سرایت است.
قایینی بیان کرد: در اینجا ممکن است که این نظریه فاقد اجماع مدرکی و تعبدی باشد ولی قطعا حکم سازی فقهی جدید نیست و قابل ارایه به همین مبانی است که در فقه و روایات ما وجود دارد.
در ادامه این نشست حجت‌الاسلام والمسلمین عندلیب به عنوان ناقد این نظریه با اشاره به کمبود روایات مصدق این مدعی، گفت: یک نظریه دینی باید از حیث روایی و سندی بسیار قوی و غنی باشد و قرار نیست بایک یا دو روایت یک نظریه را شکل‌بندی کنیم.
وی در ادامه با اشاره به حدیث رفع و عدم مصداق سنجی در این مقاله و در این رابطه تصریح کرد: در اینجا باید ثابت شود که دلیل بر جز و شرط مطلق است و شامل ناصی و جاهل است که به نظر ما چنین مسالهای نیست.
پس از وی حجت‌الاسلام والمسلمین نجفی بستان نیز در سخنانی گفت: بحث اصلی آن است که آیا قاعده ثانیه ما غلب الله... میتواند امر مذکور را تصریح کند؟.
وی در ادامه با اشکال به اصل نوآوری این مقاله عنوان کرد که این مقاله به نوعی در آرای شیخ نراقی، شیخ رضا همدانی و مرحوم علی کاشف الغطا وجود دارد که البته این سخن با صراحت از سوی نظریه پرداز رد شد و حجت‌الاسلام والمسلمین قایینی بیان کرد که این مطلب تا کنون سابقه بیان نداشته است.
در پایان این مراسم نیز حجت‌الاسلام والمسلمین شب زنده دار با تحسین نظریه پرداز برای شجاعت در بیان نظر خود گفت: این نظریه با تکمیل نکات مورد نقد واقع شده و ارایه تفصیل در مباحثی چون صدق ماغلب و حدیث رفع و... میتواند به عنوان یک نظریه بدیع و حساب شده در حوزه ما جای خود را پیدا کند.
