به قلم : دکتر غزاله اسلامیان ؛ متخصص تغذیه ؛ عضو هیئت علمی دانشکده علوم تغذیه و صنایع غذایی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
gh_eslamian@yahoo.com
تحریریه زندگی آنلاین : میگرن یک نوع سردرد اولیه می‌باشد که برخلاف سردردهای معمول به صورت حملات تکرار شونده بروز می‌کند. سردرد میگرنی معمولاً به صورت ضربان‌دار و یکطرفه بروز می‌کند و این سردردها می‌توانند ادامه پیدا کنند. از علائم آن می‌توان تهوع، استفراغ، حساسیت به نور و صدا را نام برد. حدود 15 درصد مردم جهان به میگرن مبتلا هستند و آمارها حاکی از شیوع بیشتر در زنان نسبت به مردان است.
عوامل تشدید حملات میگرنی
با وجود اینکه پاتوفیزیولوژی میگرن به خوبی شناخته نشده است، ولی مطالعات نشان داده‌اند که عوامل محیطی و خارجی مختلفی می‌توانند موجب تشدید حملات میگرنی شوند. از جمله این عوامل می‌توان موارد زیر را نام برد:
استرس
اختلالات هورمون‌های زنانه
ناشتایی طولانی‌مدت
عدم مصرف آب
گرمای زیاد هوا
اختلالات خواب و شب بیداری
درد گردن
مصرف الکل
استعمال دخانیات
بیشتربخوانید:
رژیم غذایی متعادل
قدم اول در درمان تغذیه‌ای سردرد از جمله میگرن استفاده از یک رژیم غذایی متعادل از هر پنج گروه غذایی است. دریافت سه وعده غذایی اصلی و حداقل سه میان‌وعده از راهکارهای مناسب در کنترل سردرد میگرنی است. از مصرف بیش از حد قندهای ساده به خصوص در زمان گرسنگی اجتناب کنید.
کافئین
کافئین در مقدار پایین باعث بهبود علائم میگرن می‌شود، ولی اگر مقدار بالای آن (بیشتر از 2 فنجان قهوه در روز) مصرف شود، می‌تواند منجر به تشدید حملات میگرنی شود. بهترین توصیه در مورد مصرف کافئین مصرف منظم با مقدار مشابه بدون تغییر ناگهانی در میزان آن می‌باشد، به عنوان مثال اگر همیشه عادت داشته‌ایم روزی یک فنجان قهوه مصرف کنیم، ادامه همین مقدار مشکلی ایجاد نمی‌کند، ولی اگر به یک‌باره مقدار مصرف را به 3 لیوان یا بیشتر افزایش دهیم، می‌تواند احتمال تشدید حملات میگرنی را افزایش دهد.
استفاده از یک دفترچه روزانه
افراد مبتلا به سردردهای میگرنی واکنش‌های مختلفی نسبت به مواد غذایی نشان می‌دهند. واکنش به یک ماده غذایی ممکن است از نیم ساعت تا 72 ساعت بعد خود را نشان دهد. استفاده از یک دفترچه روزانه برای تعیین زمان و نوع غذای خورده شده ضروری است.
بیشتربخوانید:
گلوتامات
گلوتامات افزودنی غذایی است که به شکل وسیعی در غذاهای فراوری شده، بسته‌بندی شده و رستورانی (مانند همبرگر، مرغ سوخاری و ...) وجود دارد که برای طعم‌دار کردن غذا مورد استفاده قرار می‌گیرد. مطالعات نشان می‌دهند این ماده می‌تواند باعث تشدید حملات میگرن شود. گلوتامات بر روی برچسب محصولات حاوی آن، عمدتاً به صورت مونوسدیم گلوتامات یا MSG نوشته می‌شود.
توجه به سلامتی عمومی بدن
در بیماران مبتلا به میگرن مهم است که به سلامتی عمومی بدن توجه ویژه‌ای شود. مصرف وعده‌های غذایی با مقدار کم و تعداد وعده‌های بیشتر، مصرف مداوم آب در طول روز، فعالیت بدنی منظم، خواب کافی و مدیریت استرس می‌تواند از بروز میگرن پیشگیری کند.
تیرامین
تیرامین ترکیبی اسیدآمینه‌ای می‌باشد که در غذاهایی همچون پنیر کهنه، ماهی دودی، آجیل، شکلات تلخ و غذاهای تخمیری وجود دارد. این مواد هم موجب تشدید حملات میگرنی می‌شوند.
بیشتربخوانید:
نیتریت
نیتریت بیشتر در غذاهای فرآوری شده گوشتی همچون سوسیس و کالباس وجود دارد. این ترکیب برای تازه و خوشرنگ نگهداشتن فراورده‌های گوشتی استفاده می‌شود. در افرادی که به این ماده واکنش نشان می‌دهند، از طریق گشاد کردن عروق مغز باعث بروز سردرد می‌شود.
آسپارتام
آسپارتام یک شیرین‌کننده مصنوعی است که در صنعت مورد استفاده قرار می‌گیرد و همچنین به صورت پودر و قرص‌های شیرین‌کننده برای بیماران دیابتی در داروخانه‌ها در دسترس می‌باشد و در برخی افراد سبب تشدید سردرد می‌شود. افراد مبتلا به میگرن باید به برچسب مواد غذایی و نوشیدنی‌های رژیمی توجه کنند و در صورتی که از آسپارتام به عنوان شیرین‌کننده در آن‌ها استفاده شده، از مصرف آن خودداری نمایند.
توجه
منیزیم و کوآنزیم Q10 در کنترل حملات میگرنی می‌توانند مفید باشند. با پزشک در مورد مصرف آن‌ها مشورت کنید.
کوآنزیم Q10 که با نام «یوبی‌کینون» نیز شناخته می‌شود، دارای خواص آنتی‌اکسیدانی است که به طور طبیعی در سلول‌های بدن ما وجود دارد.
منابع غذایی کوآنزیم Q10: انواع پروتئین‌ها (مانند جگر، گوشت قرمز، مرغ و ماهی)، مغزها، کلم براکلی، گل کلم، اسفناج، جعفری و سویا.
منابع غذایی منیزیم: حبوبات، مغزها، سبزی‌های برگ سبز (مانند اسفناج، جعفری و ...) و دانه کامل غلات (با سبوس).
