بادها ( ریاح)
بادها،از چند جهت،در قرآن مورد بحث قرار گرفته است:
1-از اینجهت که موجب پیدایش ابر و در نتیجه باران می گردند و مبشران رحمت الهی اند.
2-از اینجهت که لواقح هستند(که توصیف خواهیم کرد به چه معنی است).
3-از جهت اینکه موجب حرکت کشتی های بادی می گردند:
شوری/33:
ان یشا یسکن الریح فیظللن رواکد علی ظهره .
اگر بخواهد باد را نگاهمیدارد تا(کشتی ها)بر(شانه های امواج)از حرکت بازمانند.
قرآن مکرم،این حس را در ما برانگیخته و بیدار کرده است که به پدیده ها به نظر سطحی ننگریم:
اعراف/57:
و هو الذی یرسل الریاح بشری بین یدی رحمته .
اوست که بادها را پیشاپیش رحمت خویش(باران)،به بشارت می فرستد.
حجر/22:
و ارسلنا الریاح لواقح فانزلنا من السماء ماء .بادها این بارور کنندگان را گسیل داشتیم و از آسمان آب را فرو فرستادیم.
برخی «لواقح »را به معنای بارورکنندگان درختان معنی کرده اند و گفته اند که یکی از وسائل تلقیح درختان باد است که گرده گل نر یا نر گل را به ماده می رساند(در برخی درختان این عمل به وسیله حشرات و زنبورها انجام می شود)و آنرا بارور می کند. اما با توجه به ذیل آیه که می فرماید:
فانزلنا من السماء ماء ،بعید بنظر می آید زیرا اگر منظور این باروری می بود می بایست ذیل آیه را نیز متناسب با صدر آن می آورد و می فرمود:و درختان را میوه دار کردیم.
پس به احتمال قوی،این باروری،در ارتباط با آمدن باران است.برخی مطالعات در دانش جدید نیز باروری ابرها را(برای آمدن باران)در ارتباط با بادها و نوع آنها می دانند.
برای اینکه بخار آب که به صورت ابر در هوا متراکم است،به آب تبدیل شود،نیازمند به یک کاتالیزر (1) واسطه و عامل مساعد)است و باد نقش این کاتالیزر را به عهده دارد و با فعل و انفعالاتی که در ابرها انجام می دهد،بی درنگ ابرها بارور و باران سرازیر می شود.
این در صورتی است که «لواقح »را در آیه،به معنای ملقحات( بارور کنندگان)بگیریم ولی ظاهرا در لغت بدینمعنی نیامده است.لواقح یعنی باردارها،و در این صورت می تواند معنای دیگری داشته باشد:یعنی باد،خود بارور است از چیزی و حامل چیزی است که آن چیز مستوجب نزول باران می گردد.ممکن است حامل بار الکتریکی یا چیزهای دیگری که به وسیله ی علوم اثبات شده است یا خواهد شد،به هر حال جای تامل است ولی نباید آیه را بر پدیده ای تطبیق داد،بلکه نخست باید آیه را خوب فهمید بعد اگر با قوانین موجود تطبیق کرد چه بهتر و گرنه خود را ملزم به تطبیق نباید بکنیم.
پی نوشت:
1- Catalyseur موادی که سرعت واکنشهای شیمیائی را افزایش می دهند و خود در آخر عمل بدون تغییر باقی می مانند،فرهنگ اصطلاحات علمی ص 432.
