به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، آیت‌الله العظمی عبدالله جوادی آملی، مرجع تقلید شیعیان دو‌شنبه، 18 آذرماه، در تفسیر آیات 39 تا 42 سوره فاطر در مسجد اعظم قم گفت: محتوای کلی سوره فاطر توحید، نبوت و معاد و همچنین خطوط کلی اخلاق، فقه و حقوق است. در جریان توحید خداوند چند برهان در این سوره اقامه کرد که یکی از این برهان‌ها برهانی است که در آیه 40 این سوره اقامه کرده است.
وی افزود: ذات اقدس اله در این آیه می‌فرماید: «قلْ أَرَأَیْتُمْ شُرَکَاءکُمُ الَّذِینَ تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ أَرُونِی مَاذَا خَلَقُوا مِنَ الْأَرْضِ أَمْ لَهُمْ شِرْکٌ فِی السَّمَاوَاتِ أَمْ آتَیْنَاهُمْ کِتَابًا فَهُمْ عَلَى بَیِّنَةٍ مِّنْهُ؛ بگو آیا شریکانى را که به جاى خداوند قائلید نگریستهاید، به من بنمایانید چه چیزى را در زمین آفریدهاند؟، یا آیا در [آفرینش] آسمانها شرکتى داشتهاند؟ یا آیا به آنان کتابى دادهایم که ایشان بر مبناى آن حجتى [در دست] دارند؟» این بت‌ها یا فرشته‌هایی که می‌پرسید خواه برای آنها صورت قرار بدهید یا ندهید چه کار کرده‌اند؟ اگر اینها اله باشند و شایسته عبادت باشند باید چیزی را خلق کرده باشند یا در خلق چیزی شریک خداوند باشند شما باید یا دلیل عقلی بیاورید یا دلیل نقلی برای اثبات آن بیاورید. اگر آنها چیزی خلق یا ایجاد نکرده باشند از ممکنات هستند و قابلت خالقیت ندارند و نمی‌توانند خالق و حتی شریک خالق باشد. پس چون شما نه دلیل عقلی و نه دلیل نقلی برای خالقیت بت‌ها و دیگر معبودهای خود ندارید، آنها خدا نیستند.
انسان تیره در مقابل نور آیات الهی عکس العملی به صورت کفر و الحاد نشان می‌دهد
این مفسر قرآن افزود: آیات الهی نور است، هرگز کسی را گرفتار ظلمت نمی‌کند ولی قلب انسان تیره که در مقابل این نور قرار می‌گیرد عکس العملی به صورت کفر و الحاد و اشکال نشان می‌دهد که باعث افزایش درد او می‌شود؛ این مانند میوه‌ای خوشگوار و سالم است که اگر انسان سالم بخورد از آن لذت می‌برد اما اگر کسی که دچار مرض معده است بخورد بر دردش افزوده می‌شود. بنابراین این همان چیزی که است که خداوند در آیه 82 سوره اسراء بیان کرده است «وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاءٌ وَرَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِینَ وَلَا یَزِیدُ الظَّالِمِینَ إِلَّا خَسَارًا؛ و ما قرآن را که براى مؤمنان مایه شفا و رحمت است فرو مى‌فرستیم، و ستمکاران (کافران و مشرکان) را چیزى جز زیان نمى‌افزاید».
آیات الهی؛ شفا و رحمت برای مومنان
وی افزود: نکته اینجاست که خود آیات قران که شفا و رحمت برای مومنین است باعث زیان نمی‌شوند. این خصوصیت کفار و مشرکان است که باعث افزایش زیان و عصیان آنها می‌شود. چرا که آیه جدید باعث انکار جدید باعث درد جدید و باعث گناه و الحاد جدید می‌شود و آیه 39 این سوره در بیان همین مطلب است «فَمَنْ کَفَرَ فَعَلَیْهِ کُفْرُهُ ۖ وَلَا یَزِیدُ الْکَافِرِینَ کُفْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ إِلَّا مَقْتًا ۖ وَلَا یَزِیدُ الْکَافِرِینَ کُفْرُهُمْ إِلَّا خَسَارًا؛ هر کس به یکتایى او در ربوبیت و تدبیر کافر گردد، کفرش تنها به زیان خود اوست، و کافران را کفرشان جز دشمنى شدید نزد پروردگارشان نمى‌افزاید، و کافران را کفرشان جز خسارتى بزرگ افزون نمى‌کند».
اشیاء هم در احداث و هم در ابقا محتاج ذات اقدس الهی هستند
این مرجع تقلید شیعیان فرمود: ذات اقدس اله در آیه 41 به برهان دیگری اشاره می‌کند و می‌فرماید: اشیاء همان طور که در ایجاد محتاج خداوند هستند در نگهداری، پرورش و پردازش نیز محتاج خداوند هستند. بنابراین همان خدایی که اشیاء را احداث کرد آنها را ابقا خواهد لذا اشیاء هم در احداث و هم در ابقا محتاج ذات اقدس الهی هستند که هیچ شریکی در احداث و ابقای جهان ندارد. «إِنَّ اللَّهَ یُمْسِکُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ أَنْ تَزُولَا ۚوَلَئِنْ زَالَتَا إِنْ أَمْسَکَهُمَا مِنْ أَحَدٍ مِنْ بَعْدِهِ؛ به یقین خداست که آسمانها و زمین را نگاه مى‌دارد و وجودشان را ادامه مى‌دهد تا از میان نروند؛ و به یقین که اگر آن دو از میان بروند هیچ کس بعد از او نمى‌تواند آنها را نگهدارد و هستى آنها را برقرار دارد».
خداوند در برابر گناهان انسان صبور است
وی افزود: آن خدایی که این جهان را با این عظمت آفریده است و نگهدارنده آن است می‌تواند خویشتن‌دار باشد و بار گناهان انسان‌ها را ببرد و خم به ابرو نیاورد. در پایان آیه 41 خداوند فرمود:«إِنَّهُ کَانَ حَلِیمًا غَفُورًا» حلیم در فارسی به معنای صبور نیست هنوز برای حلیم در فارسی معادلی وجود ندارد اما شاید بردبار مناسب‌تر از بقیه معانی باشد؛ چرا که بردبار یعنی این بار سنگین را تحمل می‌کند و خم به ابرو نمی‌آورد و در نابود ساختن آسمان و زمین تعجیل نمی‌کند از همین رو در آیه بعد اشاره به بخشنده بودن خداوند شده است.
