حجتالاسلام والمسلمین مهدی امینی در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا) در مورد ضرورت ورود طلاب به حوزههای هنری همچون سینما، داستاننویسی و ..... بیان کرد: به این اعتبار که یک طلبه باید به استعدادهای سرشار و لطیف درونی و در عین حال خیال انگیز خود وجه خارجی بخشیده و آثار هنری پدید آورد، ورود به حوزه هنر ستودنی و قطعا ارزشمند بوده و به طور طبیعی آثار فردی، اجتماعی و فرهنگی مناسبی هم در پی خواهد داشت.
هدایت زیباییشناسی اجتماعی به سوی اهداف سعادتبخش؛ نیازمند ورود نظری به عرصه هنر
وی ادامه داد: اما اگر به اعتبار اثر گذاری در سطح کلان و به غایت جریانسازی در حوزه هنر در صدد پاسخ به این پرسش باشیم در خواهیم یافت که تنقیح موضوع، واکاوی ریشهها و مبانی فلسفی هنر، علقهها و پیوندهای آن با ساخت و توانمندسازی یک تمدن و هدایت ذوق زیباییشناسی اجتماعی به سوی اهداف سعادت بخش، همه و همه نه صرفا در گرو توجه به هنر و هنرمند پروری بلکه در گرو ورود قدرتمند نظری و پژوهشی به وادی هنر است.
مفاهیم و آموزههای دینی باید در فرایند هنری عرضه شود
این دانش آموخته حوزه در رشته تبلیغ گرایش هنر و رسانه در پاسخ به این سوال که آیا هنر میتواند در خدمت تبلیغ دین قرار بگیرد؟ بیان کرد: به نظر میرسد مقوله هنر نه تنها میتواند در خدمت تبلیغ دین باشد بلکه اساسا و اولا و بالذات مفاهیم و آموزههای دینی، باید در فرایند هنری عرضه شود چرا که هنر قابلیت تحریک احساس و اغنای اندیشه به شکل در هم تنیده و توامان را در مخاطب خود دارد. و البته این نکتهای که عرض شد خالی از مبنای فلسفی و حتی دینی و تاریخی نیست.
لزوم مطالعه فلسفی، فقهی و اخلاقی هنر در حوزه
وی در مورد نقش حوزه در بهرهبرداری از هنر برای تبلیغ دین اظهار کرد: از یک سو بدون تردید نهاد عظیم علمی و دینی حوزه اولین مرجع در حل و پاسخگویی مسائل اعتقادی، احکام فردی و اجتماعی است بر این اساس وظیفه ذاتی او انتقال محصولات دینی این نهاد به جامعه امروزی ـ چه ملی و چه بینالمللی ـ است و از سوی دیگر عرصه هنر واجد میدان وسیع و در عین حال نا متوازن و بعضا ناسازگار با برخی از آموزهها و حتی آدابِ مرسوم حوزوی است بر این اساس به نظر میرسد که قدم اول در نقش آفرینی حوزه، مطالعه و تحلیل دقیق این مقوله به لحاظ فلسفی، فقهی و اخلاقی است و ثانیا سازماندهی و کادر سازی نیروهای اصیل و تربیت یافته، جهت ایجاد جریانهای علمی و فرهنگی در نهادهای گوناگون هنری است.
امینی در تبیین بایدها و نبایدهای ورود طلاب به عرصههای هنری اظهار کرد: در بدو نظر حوزه هنر به ویژه با عطف توجه به مصادیق مدرن آن تا حدودی خوفناک و آمیخته با بیاخلاقیها و معاصی جلوه میکند، هر چند این جلوه بیرونی را نمیتوان منکر شد ولی قطعا میتوان مدعی شد که بخشی زیادی از چنین تلقی به عدم آشنایی شفاف با مقوله هنر و کارکرد آن باز میگردد؛ چرا که هنر واجد لطیفترین، زیباترین و اثرگذارترین شیوههای بیان ما فی ضمیر هر انسانی است و به یقین انسان، بدون هنر، حیات و پویایی خود را از دست خواهد کرد.
وی ادامه داد: بنابراین ورود هر طلبهای به این وادی وسیع، جذاب، مبهم، اثرگذار و در عین حال خطرناک و نیازمند تجهیز طلبه به یک چهارچوب نسبتا شفاف از علوم دینی به معنای توان نسبی در گردآوری، تحلیل و استحصال معارف از برخی منابع بوده تا از این رهگذر مقابله فعّالی در برابر اندیشههای ریز و درشت و در بسیاری از موارد آشفته داشته باشد که به دلیل خصوصیت ذاتی هنر در آن گرد آمدهاند.
نهادی برای انتقال دغدغههای حوزه به اصحاب سینما و رسانه وجود ندارد
این دانش آموخته حوزه بیان کرد: وقوع اتفاقاتی همچون چیزی که در مورد فیلم «رستاخیز» شاهد آن بودیم به خلا یک اندیشه راهبردی در حوزه باز میگردد؛ چراکه هیچ گاه یک دغدغه جدی در رابطه با هنر و به طور خاص سینما و اصحاب رسانه در حوزه وجود نداشته تا اینکه نهادی در خارج یا داخل حوزه که معتمد آن باشد، متولی انتقال دغدغههای حوزه به اصحاب سینما و رسانه باشد، هیچ گاه تلاش جدی در رفع سوء تفاهمات خودآگاه یا ناخود آگاه بین حوزه و فعالین هنر صورت نگرفته است و البته اگر طلاب فاضل و آگاهی شرایط حضور این حلقه مفقوده را مهیا کنند شاید در آینده مواجهه مثبت و اثرگذاری بیش از پیش در میان هنرمندان حاصل شود.
طلاب با تسلط به مبانی دینی و هنری میتوانند در این زمینه جریانساز باشند
وی با اشاره به این که طلاب میتوانند در زمینههای هنری جریانسازی کنند ابراز کرد: سابقه تاریخی حوزه چه در قبل از انقلاب و چه در بعد از انقلاب نشان دهنده توانمندی ذاتی طلاب در جریانسازیهای خود جوش و پایدار است؛ اما همانطور که عرض شد اگر این جریان صرفا مبتنی بر سلیقه و ذوق شخصی باشد قطعا به نتیجه ارزشمند و ماندگاری نخواهد انجامید بلکه باید متکی به اندیشه علمی، قوی و مسلط به حوزه دین و هنر باشد.
امینی در پاسخ به این سوال که تشکلهایی مانند خانه هنر طلاب و یا انجمن هنری طلاب تا چه اندازه میتواند برای ورود طلاب به عرصههای هنری و نظریه پردازی در این حوزهها کارساز باشد؟ تصریح کرد: به نظر میرسد بدون آمار دقیق و استقرا هرگونه اظهار نظری شخصی و خود اندیش خواهد بود؛ ولی اگر این دست از مجموعهها در مقام نخست در ایجاد دغدغه و مسئلهسازی و یا مهیا ساختن شرایط و امکاناتی جهت آشنایی اولیه و به طور کلی جریان سازی به معنای محدود آن باشند قطعا خالی از تاثیر نخواهند بود؛ اما برای مقابله با سخت افزارها و نرم افزارهای قدرتمند با طراحیهای استراژیکِ دنیای هنر و رسانه امروز علاوه بر دغدغه و انگیزههای فردی و گروهی، نیازمند نقشه راه کاملا منسجم و عالمانه، تبلیغات فراگیر و در نهایت حمایت حوزوی و دولتی مداوم از این گونه نهادها جهت تاثیر گذاری کلان هستیم.