«لاَ إِکْرَاهَ فِی الدِّینِ» بیانگر آزادی تکوینی است، نه تشریعی

به گزارش خبرگزاری بین‎المللی قرآن (ایکنا) آیت‎الله‌‎العظمی عبدالله جوادی آملی ظهر امروز دوم مهر در درس تفسیر سوره زمر در مسجد اعظم و در اولین جلسه درسی ایشان در سال تحصیلی جدید حوزه، گفت: سوره زمر به حسب ظاهر آیات، در مکه نازل شده است؛ زیرا در این سوره به مباحث اصلی و اساسی قرآن و اصول دینی اشاره شده است.
وی افزود: محل صدور قرآن، خداوند و منتهای آن قلب پیامبر اسلام است و ادبیات عرب قدرت و توان بیان و تبیین حق کلمات و جملات قرآن را ندارد.

دنیا بازیچه نیست

این مرجع تقلید عنوان کرد: خداوند بیان می‎دارد که من آسمان و زمین را به حق آفریدم و در ساختار نظام خلقت موادی جز حق را نگذاشتم؛ این دنیا بازیچه نیست و انسان نیز بازیچه و در حال بازی نیست؛ همه این دنیا بر محور حق بنا شده است و هیچ کاری لهو و لعب نیست.
وی گفت: حق‌شناسی کاملا فهمی است و علوم تجربی توان شناخت حق را ندارد؛ زیرا علوم تجربی توان تشریح مصالح ظاهری را دارد، ولی این زمین و زمان بر اساس مصالح حق ساخته شده است و علوم تجربی توان حس آن را ندارد.
ایت‌الله جوادی آملی یادآورشد: قرآن مثل باران به زمین نازل نشده است؛ بلکه در مورد باران بیان می‎شود که باران رابه زمین ریختیم، ولی در مورد قرآن بیان می‎دارد که قرآن را به قلب پیامبر آویختیم؛ یک طرف این طناب دست خداست و هر کس که به این ریسمان چنگ زد، خداوند او را به مقصد می‎رساند.
وی با بیان اینکه خداوند در قرآن، ابتدا از مبدا فاعلی سخن می‎گوید و بعد آن را تفسیر می‏‌کند تصریح کرد: در مرحله بعد به فرودگاه آن اشاره و سپس خروجی را بیان می‎کند؛ درست است که خداوند مباحث فقهی را در قرآن بیان می‎کند ولی همه این مباحث چون از مبدا حکمت بی‎نهایت صادر شده است، حکیمانه است.

استفاده مردم؛ مقصد نهایی نزول قرآن

این مرجع تقلید اظهار کرد: اگر گفته می‎شود که خداوند حکیم است پس از سخنی که می‎گوید از مبدا حکمت صادر می‎شود؛ قلب پیامبر یک منزلگاه موقت بود و مقصد نهایی، حضور قرآن در بین مردم بود؛ واسط این کلام الهی، پیامبر اکرم است زیرا خداوند وحی خود را بر انسان از سه مسیر مستقیم، با واسطه فرشتگان و انبیا ارسال می‌کند.

ترس از مرگ موجه نیست

وی گفت: تاسف قرآن هم این است که چرا انسان‌ها با این دنیای پرحکمت، این چنین خود را سرگرم بازی‎های دنیا کرده و از حقیقت بازمانده است؛ انسان ابدی است و برای یک دنیای ابدی توشه ابدی نیز نیاز دارد؛ به همین دلیل انسان نباید ترسی از مرگ داشته باشد، زیرا انسان است که مرگ را می‎میراند.
جوادی آملی یادآورشد: خداوند بخشنده است و داده و نداده‎اش از همین بخشش ناشی می‎شود زیرا انسان نمی‎تواند صلاح خود و اتفاقات پیش رویش را بداند و خدا به احوالات آینده انسان آگاه است.
وی گفت: کمال معنوی انسان به حدی است که بتواند خداوند را بشناسد و اگر انسانی به مرتبه‎ای که خدا از او خواست نرسید، مشکل اوست نه خداوند متعال؛ همه انسانها عائله خداوند هستند و پیش خدا حساب و کتاب دارند و حتی مارها و حیوانات ریز هم روزی‎شان مقرر شده است.
این مفسر قرآن بیان کرد: تمام خلقت خداوند و حکمت الهی یک دست و تمام است و عبادات انسان نیز باید یک دست باشد تا بتواند گوهر وجودی خودرا صیقل داده و به کمال برساند و با ذات الهی یکی شود.
وی تصریح کرد: خداوند خصلت افرادی که بیراهه رفتند را بیان می‎کند که برخی از آنها تا درجه عالی رفته و بعد سقوط کردند و برخی تا قله نیز رسیدند و سقوط کردند و عده دیگر انسانها نیز در کف بودند و پیشرفتی نداشتند و در همان مذلت باقی ماندند.
وی گفت: خداوند در سوره زمر به برخی از این کفار و جاهلان اشاره می‎کند که دلیل تمام کارهای خود را نیاکانشان می‎دانستند و معیار خوب و بد برای آنها سخنان و فعل نیاکانشان بود.
صاحب تفسیر تسنیم عنوان کرد: خدایی که «لاَ إِکْرَاهَ فِی الدِّینِ»(256 سوره بقره) را مطرح‎ می‎کند، 124هزار پیامبررا می‎فرستد تا راه را به مردم نشان دهند و در سوره بقره نیز انسان را از عقوبت راه شر می‎ترساند، زیرا آزادی تکوینی هیچ ربطی به قید و بند تشریعی ندارد.‎