خبرآنلاین اصفهان - ابوالفضل عباسی: اردستان، شهرستانی به وسعت 11590 کیلومتر مربع و قدمت بیش از هزار سال است که روزگاری از بازرگانان در جاده ابریشم استقبال می‌کرده و امروز میزبان مجموعه‌ای کامل از جاذبه‌های گردشگری خاص و کمتر دیده‌شده ایران است.
این شهر به‌دلیل قرارگیری در ناحیه گرم و خشک، نمونه کاملی از هنر زندگی در کویر را به تصویر می‌کشد. قنات مون به‌عنوان یکی از شاهکارهای مهندسی ایرانیان، مسجد جامع اردستان به‌عنوان یکی از کهن‌ترین مساجد ایران، آب‌انبارهای متعدد، خانه‌های گودال باغچه و مقابر تاریخی بخشی از جاذبه‌های گردشگری این شهر را تشکیل می‌دهند.
محمدرضا صدوقی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرآنلاین در این ارتباط اظهار کرد: شهرستان اردستان در مرکز جغرافیایی سیاسی کشور ایران و در مرکز فلات ایران قرار دارد، این شهرستان در جنوب کوهستانی و در شمال کویری است که این خصوصیت طبیعتی چهارفصل برای این شهرستان ایجاد کرده است.
قنات دو طبقه مون اردستان
وی افزود: در فاصله 60 کیلومتری می‌تواناز کویر وارد کوهستان شد و با اختلاف دما بین 30 تا 40 درجه رو به‌رو شد که کویر گرم و سوزان به هوای خنک تبدیل میشود.
کارشناس مسائل تاریخی خاطرنشان کرد: روستاهای جنوبی این شهرستان در ارتفاعات قرار دارد و کوهستانی است ولی روستاهای شمالی اردستان در دل کویر قرار دارد همچنین دوسوم مساحت این شهرستان کویر است که خود این کویر جاذبه گردشگری دارد و اگر پتانسیل گردشگری فراهم شود جاذبه گردشگری خوبی در ایام زمستان و پاییز دارد.
تنوع زیستی و حیات وحش در منطقه اردستان
صدوقی با بیان اینکه تنوع زیستی و حیات وحش این منطقه موضوع جداگانه‌ای است، تصریح کرد: گونه‌های نادری از جانوران و پرندگان در این شهرستان است و در جای جای آن قابل رویت است که افرادی که علاقه‌مند به پوشش گیاهی و تنوع زیست محیطی هستند می‌توانند از آن استفاده کنند.
وی بیان کرد: آثار تاریخی متعددی که در جای جای شهرستان در روستاهای آن قرار دارد خود یک جاذبه تاریخی و گردشگری برای علاقه‌مندان به این حوزه است که مهمترین آن مساجد جامع اردستان و زواره بوده و قنات دوطبقه اردستان که در یونسکو ثبت شده است.
کارشناس مسائل تاریخی ادامه داد: مسجد خسرو، مسجد امام حسن، مقبره امیر اویس یا سنگ سفید، قنات دو هزار ساله ارونه این‌ها هرکدام از جاذبه گردشگری شهرستان اردستان است.
قنات ارونه اردستان
صدوقی گفت: روستاهای شهرستان با دارا بودن بافت تاریخی، محیط زیست طبیعی، چشمه ها و قنوات بسیار ارزشمند خود، جاذبه گردشگری برای حضور گردشگران فراهم می‌کنند.
وی یادآور شد: قدمت شهر فعلی اردستان مربوط به اوایل دوره ساسانی است ولی بافت‌ها و آثار تاریخی اردستان بالغ بر دوهزار سال قدمت دارد و محوطه های باستانی متعدد زیادی در شهرستان قرار دارد.
هر اردستان تقریباً یک‌هزار و 900 سال پیش توسط اردشیر بابکان با ایجاد آتشکده مهر اردشیر و دژ ارونه ایجاد میشود این نام یک نام اسطوره‌ای است و حکایت از قدمت این شهر دارد که زادگاه انوش خسرو اول انوشیروان ساسانی است
کارشناس مسائل تاریخی عنوان کرد: شهر اردستان تقریباً یک‌هزار و 900 سال پیش توسط اردشیر بابکان با ایجاد آتشکده مهر اردشیر و دژ ارونه ایجاد میشود این نام یک نام اسطوره‌ای است و حکایت از قدمت این شهر دارد که زادگاه انوش خسرو اول انوشیروان ساسانی است.
صدوقی ادامه داد: مسجد جامع اردستان یکی از شاخصه‌های تاریخی این شهر محسوب میشود، به استناد کاوش‌های باستان‌شناسی که در دهه 50 خورشیدی توسط پروفسور گالدیری ،مرحوم دکتر شیرازی و مرحوم هاشمی انجام شده 4 لایه‌ی تاریخی را بر خودش گذرانده است.
وی اضافه کرد: لایه اول مربوط به قبل از اسلام است و سه لایه بعدی مربوط به بعد از اسلام است، لایه آل بویه، سلجوقی و صفوی از جمله لایه‌ها است که مهمترین آن لایه سلجوقی است.
مسجد جامع اردستان
کارشناس مسائل تاریخی گفت: این بنای تاریخی دارای 4 ایوان از جمله ایوان جنوبی صفه صاحب الزمان، ایوان جنوبی صفه صفا، ایوان شرقی صفه امام حسین یا امیر جمله و ایوان غربی صفه حکیم الملک یا امام حسن است.
صدوقی افزود: معمار این بنا استاد محمود اصفهانی بوده و سازه آجری است که دارای یک شبستان زیر زمینی است و دوست دار محیط زیست است چرا که برای گرم کردن و سرد کردنش احتیاج به سوخت و انرژی ندارد.
وی با بیان اینکه مسجد جامع اردستان شامل حمام، حسینیه، کاروان‌سرا، بازارچه، آب‌انبار و مدرسه علمیه است، گفت: مسجد جامع اردستان با تمام مساجد تاریخی ایران متفاوت است داخل باغ است و داخل بافت تاریخی قرار ندارد و یک باغ مسجد است، قسمت اعظم این مسجد را باغ‌های زیبای انار پوشش می‌دهد.
کارشناس مسائل تاریخی بیان کرد: اردستان 16 رشته قنات دارد که قنوات متعددی را در برمی‌گیرد و تعداد دو قنات از این قنات‌ها از بقیه مهم‌تر است یکی قنات ارونه و دیگری قنات دوطبقه است.
صدوقی ادامه داد: قنات ارونه مربوط به دوره اشکانی بوده و بیش از 2 هزار و 200 سال است که این قنات دایر است و قنات دوطبقه دو رشته قنات موازی بوده که بااختلاف ارتفاع 3متر و 20 سانتی‌متر قنات طبقه بالا و قنات طبقه پایین از دو سفره آب زیر زمینی مشروب میشود.
وی گفت: سفره آب بالا آب شیرین‌تر و خنک‌تری دارد و سفره آب پایین آب گرم تری دارد که در نهایت بعد از این که شهر اردستان را به صورت قطری قطع می‌کند در دشت های محله مون این دو رشته به هم می‌پیوندد.
کارشناس مسائل تاریخی خاطرنشان کرد: قنات ارونه اردستان به 21 قسمت تقسیم میشود که موسوم به 21 فُرزه است ،یادگار خواجه نصیرالدین طوسی بوده و این تقسیم بندی به‌گونه‌ای طراحی شده که آب آن برابری می‌کند و نسبت به زمین های کشاورزی و باغات محلات مختلف تقسیم میشود.
سنگ قبر افقی دلالت بر شیعه بودن امیر اویس
صدوقی یادآور شد: در غرب شهرستان اردستان مقبره‌ای با سنگ‌های نفیسی موسوم به سنگ سفید یا مقبره امیر اویس وجود دارد که امیر اویس از رجال سیاسی و نظامی اوایل عصر صفویه است.
وی بیان کرد: سنگ قبر افقی دلالت بر شیعه بودن او و توسل به 14 معصوم مبارک دارد و این سنگ قبر نفیس بر روی تپه‌ای با ارتفاع قرار دارد و بسیار زیبنده است.
مردم با سفر به شهرستان اردستان می‌توانند در آن به شگفتی‌های ایران باستان پی‌ببرند. حتی آب و هوای گرم این شهرستان نیز مانع ورود گردشگران و توریست‌ها به این منطقه نشده و همه ساله مردم این منطقه میزبان گردشگران بسیاری هستند.
46
