«دولت جمهوری اسلامی ایران موظف است برای نیل به اهداف مذکور در اصل دوم، همه امکانات خود را برای امور زیر بکار برد:
1- ایجاد محیط مساعد برای رشد فضایل اخلاقی بر اساس ایمان و تقوی و مبارزه با کلیه مظاهر فساد 2- بالا بردن سطح آگاهیهای عمومی در تمام زمینه ها با استفاده صحیح از مطبوعات و رسانه های گروهی و وسایل دیگر 3- آموزش و پرورش و ربیت بدنی رایگان برای همه در تمام سطوح و تسهیل و تعمیم آموزش عالی.
4- تقویت روح بررسی و تتبع و ابتکار در تمام زمینه های علمی و فنی، فرهنگی و اسلامی از طریق تاسیس مراکز تحقیق و تشویق محققان 5- طرد کامل استعمار و جلوگیری از نفوذ اجانب 6- محو هر گونه استبداد و خود کامگی و انحصار طلبی 7- تامین آزادیهای سیاسی و اجتماعی در حدود قانون 8- مشارکت عامه مردم در تعیین سرنوشت سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خویش 9- رفع تبعیضات ناروا و ایجاد امکانات عادلانه برای همه در تمام زمینه های مادی و معنوی 10- ایجاد نظام اداری صحیح و حذف تشکیلات غیر ضرور 11- تقویت کامل بنیه دفاع ملی از طریق آموزش نظامی عمومی برای حفظ استقلال و تمامیت ارضی و نظام اسلامی کشور 12- پی ریزی اقتصاد صحیح و عادلانه بر طبق ضوابط اسلامی جهت ایجاد رفاه و رفع فقر و بر طرف ساختن هر نوع محرومیت در زمینه های تغذیه و مسکن و کار و بهداشت و تعمیم بیمه 13- تامین خود کفایی در علوم و فنون، صنعت و کشاورزی و امور نظامی و مانند اینها 14- تامین حقوق همه جانبه افراد از زن و مرد و ایجاد امنیت قضایی عادلانه برای همه وتساوی عمومی در برابر قانون 15- توسعه و تحکیم برادری اسلامی و تعاون عمومی بین همه مردم 16- تنظیم سیاست خارجی کشور بر اساس معیارهای اسلامی، تعهد برادرانه نسبت به همه مسلمانان و حمایت بیدریغ از مستضعفان جهان » .
همانطور که ملاحظه می شود قانون اساسی همه نیازها و اهداف مردم و نظام را از جنبه های فردی و اجتماعی، داخلی و خارجی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی بصورت وسیع و عمیق طرح و ترسیم نموده است.
بطور کلی مبتنی بر تجربیات شخصی می توان این مدعا و فرضیه را مطرح کرد که در برخی از اهداف توفیقات نسبی حاصل شده و در پاره ای دیگر عدم توفیق هایی دیده می شود.
براستی اگر همه شهروندان و امت در حال حاضر فعلیت اهداف فوق را بخواهند آیا دولت توان پاسخگویی را خواهد داشت؟ در این مورد اگر فقط به بند 12 اصل سوم مورد توجه قرار گیرد وسعت و پیچیدگی و حساسیت مطلب روشن می شود.براستی انقلاب و جمهوری اسلامی چه مقدار رفاه را برقرار نموده و فقر را بر طرف کرده است؟ در زمینه های تغذیه و مسکن و کار و بهداشت و تعمیم بیمه چقدر محرومیت زدایی شده است؟ بدون یک پژوهش اسنادی و میدانی و صرفا مبتنی بر تجربیات شخصی و محدود می توان مدعی شد که پس از دو دهه از انقلاب هنوز فاصله زیادی با اهداف فوق داریم.
در مورد بند 3 از اصل سوم نیز می توان و پرسش کرد که آیا آموزش و پرورش و تربیت بدنی رایگان در جامعه محقق شده است؟ پیدایش و رشد مدارس غیر انتفاعی با شهریه های بالا و اخذ وجه از دانش آموزان به عناوین مختلف، مسایل مشهود و ملموسی است که تقریبا تمامی خانواده های کشور با آن سر و کار دارند.
اما به اهدافی نیز می توان اشاره کرد که در راستای عمل و تحقق قرار دارند مثلا بندهای 2 و 4 در زمینه پیشرفتهای علمی و فرهنگی اهدافی را ترسیم نموده اند که می توان مدعی بود که محقق شده اند.قرائن زیادی موجود است که حکایت از بالا بودن سطح آگاهیهای عمومی درتمام زمینه ها دارد.همچنین تشکیل و توسعه ده ها مؤسسه پژوهشی و تحقیقی می تواند قرینه ای دال بر تقویت روح بررسی و ابتکار و تتبع در کشور باشد. (1)
در مجموع مدعا این است که اگر آثار و نتایج انقلاب با اهداف آن مقایسه شود نمره بالنسبه پائینی حاصل می شود.زیرا اهداف، فوق العاده بلند و عالی ترسیم و تدوین شده است.
پی نوشت:
1- وزارت فرهنگ و آموزش عالی، مرکز مدارک علمی ایران، مؤسسات پژوهشی کشور (بخش دولتی)، 1376.
