حجت‌الاسلام والمسلمین محمد الله اکبری، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) ضمن تسلیت سالروز شهادت امام هشتم(ع) گفت: ائمه(ع) همانند پیامبران راهنمای تمام بشریت هستند و به قوم و گروه و طایفه خاصی تعلق ندارند و امام رضا(ع) نیز مستثنی از این مسئله نیستند.
وی با بیان اینکه حضرت همانند اجداد مطهرشان در مدینه به سر می‌بردند، افزود: فضای علمی و فرهنگی مدینه در آن دوره توام با روحیه نقل‌گرایی بود و تابعان و تابعان تابعین حضور داشتند و به تعبیر امروزی عالم‌زاده و عالم بود و این فرهنگ با فرهنگ عمومی مردم خراسان و ایران و عراق متفاوت بود.
الله اکبری با بیان اینکه روحیه مردم این دیار عقل‌گرایی در ضمن نقل‌گرایی بود اظهار کرد: مردم ایران و عراق ضمن روحیه عقل‌گرایی حدیثی، عقل‌گرایی انسانی هم داشتند و امام رضا(ع) هم با وجود مدت 20 سال امامتشان تنها سه سال را در ایران و خراسان آن روز سپری کردند.
وی ادامه داد: با این وجود فرمایشات ایشان در مدت این سه سال به مراتب بیشتر از مدتی است که در مدینه بودند و این بیانگر بهره‌گیری تبلیغی امام از این دوره و به ویژه استفاده از خصوصیات عقل‌گرایانه مردم و علمای این بلاد برای تبلیغ بیشتر تشیع است.
رشد علوم اسلامی؛ مدیون افاضات امام رضا(ع) است
عضو هیئت علمی جامعه المصطفی(ص) تصریح کرد: امام بهترین استفاده را از فضای ایجاد شده در مرو و خراسان کردند به گونه‌ای که تا دو قرن بعد بیشتر علما، حکما و فلاسفه اسلامی مانند بوعلی سینا، ابوزید بلخی و فارابی و ... از این دیار برخاستند و این سرزمین منشا فکر فلسفی و عقلی شد.
استاد حوزه علمیه ادامه داد: بیش از نیمی از فرمایشات امام رضا(ع) در مناظرات و جلسات علمی با علما و ارباب ادیان مختلف در دوره ولایتعهدی است که جنبه عقلی، کلامی و فلسفی دارد و امام حتی در مناظرات خود تلاش می‌کردند تا به اصلاح مبانی فرد طرف مناظره بپردازند و اشتباه او در روش و مبنای انتخاب شده برای مناظره را گوشزد کنند.
لزوم الگوگیری از فنون امام رضا(ع) در مناظرات
الله اکبری بیان کرد: روش مناظره، محتوا، زمان و مکان مناظره فنونی است که باید برای تبلیغ و برگزاری جلسات مناظره و مباحثه امروزی از سوی فضلا و مبلغان از امام رضا(ع) الگوبرداری شود؛ وقتی از حضرت سئوالی می‌شود به خصوص از سوی عقل‌گرایان، آن حضرت مسئله را به خوبی تجزیه و تحلیل می‌کردند و به اجزای آن مسئله با دقت پاسخ می‌دادند تا طرف مقابل اقناع بشود و راه گریزی جز متقاعد شدن نداشته باشد.
اقناع؛ شیوه امام در مباحثات
وی افزود: امام صورت مسئله را پاک نمی‌کردند، هوچی‌گری راه نمی‌انداختند و یا نمی‌خواستند با زور و چماغ کسی را به سوی خود جلب کنند اگر چه قدرت این موضوع را داشتند بلکه مبنای ایشان جذب افراد از راه اقناع بود.
وی تاکید کرد: افزون بر روش، محتوا نیز در فرمایشات امام مهم است؛ ایشان برای غیرمسلمانان استنادات عقلی را محور قرار می‌دادند و در بحث با مسلمانان علاوه بر استنادات عقلی، مباحث نقلی نیز مورد استفاده واقع می‌شد.
الله اکبری در پاسخ به این سئوال که چرا امام در مدینه جایگاه شایسته‌ای را نیافتند تاکید کرد: در فضای آن روز مدینه عالم‌زاده و به ظاهر عالمان خود را رقیب امام می‌داستند و کمتر مایل بودند که چیزی از ایشان بیاموزند لذا فرمایشات ایشان در آنجا اندک است و نورافکن وجود دارد اما کسی نیست که استفاده کند اما در خراسان عده زیادی از نور ایشان بهره بردند البته باید خفقان حکومتی در مدینه را هم به مشکلات امام افزود.
وی بیان کرد: در مناظرات که عموما با حضور علمایی از ادیان مختلف و بلاد مختلف اسلامی ومذاهب اسلامی بود افراد با حس غلبه علمی بر امام پا در رکاب مناظره و مباحثه می‌گذاشتند، از قبل جلسات اطلاع‌رسانی می‌شد به همین دلیل تاثیرات شگرفی ایجاد کرد.
نور امام تا قیامت می‌درخشد
الله اکبری عنوان کرد: امام اگرچه در دوره حیات خویش نقش پررنگی در پیشرفت علوم داشتند و به خصوص میراث تفسیری ایشان که باید مفسران درباره آن سخن بگویند اما با شهادتشان هم این نقش تبلیغی و ترویجی از بین نرفت و مرقد و بارگاه مطهرشان تا قیامت نقش تبلیغی و ترویجی خود را ایفا کرده و خواهد کرد و تا قیامت خواهد درخشید همان طور که حوزه‌های علمیه شیعه و سنی در جوار این بارگاه در مشهد سده‌های متعددی است برپا شده است و خواهد بود.
