انسان تنها با مدد عقل صراط مستقیم را نمی‌شناسد/ دین؛ اصل ضروری برای هدایت

به گزارش خبرگزاری بین‎المللی قرآن(ایکنا) آیت‎الله محمدتقی مصباح یزدی، یکشنبه شب 7 تیر ماه در درس اخلاق خود در دفتر مقام معظم رهبری در قم با اشاره به فرازی از دعای امام سجاد(ع) در خصوص رابطه خدا و انسان گفت: حضرت در این دعا، به فرازهایی اشاره می‎کند که در آن انسان مقام خود را در مقابل خدا تعریف و امتیازاتی را که خدا به این روابط داده است بررسی می‎کند.

وی افزود: شکرگزاری یکی از اجزای اصلی دعاهای ماست؛ در واقع شکر است که باعث ارتقای انسان و مزید نعمت خواهد شد؛ یکی از نعماتی که باید برای آن شکری بی پایان در نظر گرفت، نعمت دین اسلام است که خود خداوند فرموده آن را پسندیدیم و برای شما در نظر گرفتم.

مصباح یزدی اظهار کرد: دین اسلام بود که قل و زنجیرها را از پا و گردن مردم باز کرد و از دوش آنها غم و غصه را برداشت زیرا این دین در عین راحتی، دینی بسیار جذاب و پرکشش و عمیق و دقیق و با برنامه است.

وی گفت: هیچ یک از شرایع دینی، عقلی و بشری و حتی ادیان گذشته این برنامه دقیق را برای زندگی انسان نداشتند که از قبل از تولد تا لحظه مرگ انسان، برای آدمی برنامه‎های مدون بچیند و او را در زندگی یاری کند؛ در واقع شکر دین همان شکر نعمت هدایت است که ما به واسطه دین اسلام هدایت شده ایم.

رئیس موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) بیان کرد: اکثر انسان‎ها زمانی که سخن از شکر نعمت می‌شود به یاد نعمات مادی و نعماتی هستند که به یاد دارند یا دیده‎اند ولی نعمت عقل و هدایت و دین از بزرگترین این نعمت‎ها است که دیده نمی‎شود.

وی گفت: اگر انسان قدر و ارزش و مقام و جایگاه معرفت و نعمات معنوی را بداند متوجه خواهد شد که هیچ نعمت مادی در مقابل این نعمات معنوی قابل قیاس هم نیست زیرا نعمات معنوی هم خیر دنیا را اکثرا به همراه دارد و هم خیر آخرت را.

وی بیان کرد: یکی از دلایل فهم این مسئله آن است که اگر انسان از نعمت‎های مادی بدون داشتن معرفت استفاده کند نه تنها این نعمات سودی برای او ندارد ممکن است مایه ضرر و خسران او را فراهم کند؛ در حقیقت معرفت است که می‎تواند راه را به انسان نشان می‌‏دهد و تشخیص می‎دهد که چه نعمتی برای انسان سود دارد و باید به چه شکل از این نعمت استفاده کند.

عضو مجلس خبرگان رهبری بیان کرد: نعمت حقیقی آن است که برای انسان سودی داشته باشد که به درد آخرت بخورد و این مطلب از طریق معرفت شناخته می‎شود یعنی انسان با معرفت است که می‎فهمد چه چیزی نعمت است وگرنه برخی چیزها اصلا نعمت نیست ولی ما تصور می‎کنیم که نعمت است.

وی گفت: برخی انسان‎ها در بسیاری از مواقع قدر نعمت‎های خدا را نمی‎دانند اکنون در برخی کشورها قدر عقل را نیز نمی‎دانند و با خوردن مسکرات حتی می‎خواهند لحظاتی از شر عقل راحت شوند؛ انسان با عقل به هر چیزی نگاه مثبت می‎کند ولی بسیاری عقل را نیز نعمت نمی‎دانند و سعی می‎کنند در حالت خلا به سر ببرند.

مصباح یزدی با ذکر این مطلب که انسان برای بهتر زندگی کردن همیشه راه حل‎های بسیاری را انجام داده است، بیان کرد: انسان در طول تاریخ تلاش کرده است که بتواند بر مشکلاتی چون بیماری‎ها غلبه کنند ولی همیشه هم موفق نبوده‎اند؛ انسان بر برخی بیماری‎ها غلبه کرده است ولی صدها بیماری جدید بدون درمان بوجود آمده است که بشر را به کام مرگ می‎کشد.

وی گفت: انسان هنوز به وجود خود مسلط نشده است و جسم خود را نیز به شکل صددرصد درمان نکرده که به سراغ روح برود؛ تازه دانشمندان زیادی هستند که روح را نیز انکار می‎کنند و کل روح انسان را تابعی از تحرکات اعصاب و مولکول‎های مغز تفسیر می‎کنند.

وی اظهارکرد: روح انسان مثل جسم و بیشتر از آن نیاز به پاک‌سازی و بهداشت و درمان دارد ولی وقتی بشر آن را انکار می‎کند جای دین در مقابل او قرار می‌‏گیرد؛ این هم نشانه این است که همیشه عقل نمی‎تواند انسان را به سازی و سالم سازی کرده و او را به خوبی مدیریت کند زیرا یکی از دو بعد انسان را نیز انکار می‎کند و اصلا به فکر درمان آن نیز نیست.

عضو مجلس خبرگان رهبری بیان کرد: در مسایل اجتماعی و سیاسی نیز بشر پیشرفت‎هایی داشته است که توانسته برای خود فرمولی از توابع مختلف تعریف کرده تا مشکلات خود را در پناه آنها حل کند؛ در حقیقت با تشکیل نهادها و وزارت خانه‎ها سعی کرده مشکلات خود را تقسیم و یک به یک آنها را حل کند.

مصباح یزدی بیان کرد: همه این مسایل نشان می‎دهد که انسان عقلی کامل ندارد که بتواند تا ابد با پشتوانه عقلی خود همه مشکلات را حل کند؛ در واقع در این دنیا انسان باید به مدد دین بکارد و در دنیای دیگر آن را برداشت کند نه اینکه تصور کند در دنیای بعد هم می‎تواند با همین عقل به پیشرفت برسد زیرا در بهشت یا جهنم فقط خداست که ما را هدایت می‎کند و آنجا جای کار نیست.

وی گفت: اگر تصور کنیم که انسان با یک نسخه می‎تواند این دنیا را به‌سازی کند تصوری اشتباه است؛ انسان حتی برای رابطه با خدا نیز برنامه دقیق و مدون ندارد و نمی‎تواند برای خود برنامه بنویسد.

وی عنوان کرد: مکاتب عرفانی مادی در بهترین حالت تواضع در مقابل خدا را نشان می‎دهند ولی کدام مکتب است که برای همه حالات انسان برنامه و حتی دعای خاص تعریف کند.

استاد حوزه علمیه اظهار کرد: انسان بدون دین و شریعت نمی‎تواند به جایی برسد؛ انسان بدون دعا و بدون نیایشی که از ائمه فراگرفته نمی‎تواند برنامه زندگی خود را پیدا کند و خود را به خدا نزدیک کند و به همین خاطر است که باید گفت بشر بدون خدا و دین راه خود را گم می کند و معنی اهدناالصراط المستقیم را نمی‎فهمد.