کتابت وحی وتنظیم بسیاری از اسناد تاریخی وسیاسی ونوشتن نامه های تبلیغی ودعوتی و. . . یکی دیگر از کارهای حساس وپر ارج امام - علیه السلام بود.
امیر مؤمنان تمام آیات قرآن را، چه آنها که در مکه نازل می شد وچه آنها که در مدینه، در دوران حیات پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم به دقت ضبط می کرد واز این جهت یکی از کاتبان وحی وحافظان قرآن به شمار می رفت. همچنین در تنظیم اسناد سیاسی وتاریخی ونامه های تبلیغی، که هم اکنون متن بسیاری از آنها در کتابهای سیره وتاریخ مضبوط است، آن حضرت نخستین دبیر اسلام به شمار می رود، حتی صلحنامه تاریخی «حدیبیه » به املای پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم وخط علی - علیه السلام تنظیم شد.
خدمات علمی وقلمی امام منحصر به اینها نبود، بلکه در حفظ آثار وسنن رسول اکرم کوششهای بسیار داشت ودر فرصتهای مختلف، سخنان پیامبر را در باره احکام وفرایض وآداب وسنن وحوادث واخبار غیبی و. . . ضبط می کرد. از این رو امام - علیه السلام موفق شد آنچه را که از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم شنیده بود به صورت شش کتاب از خود به یادگار بگذارد وپس از شهادت امام همه این کتابها درنزد فرزندان آن حضرت به عنوان ارزنده ترین گنجینه حفاظت می شد ودیگر پیشوایان پس از امیر المؤمنین، در مقام احتجاج بر دیگران، به این کتابها استناد می جستند. زراره که یکی از شاگردان برجسته امام صادق - علیه السلام بوده ست برخی از این کتابها را نزد آن حضرت دیده، خصوصیات آنها را نقل کرده است. (1)
پی نوشت:
1 - تهذیب الاحکام، شیخ طوسی، ج 2، ص 209، طبع نجف. فهرست نجاشی، ص 255، طبع هند. نگارنده پیرامون این شش کتاب در مقدمه «بررسی مسند احمد» به طور گسترده سخن گفته است.
