به گزارش
خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، جلسه دفاعیه پایان‌نامه عبدالرضا امین‌الدوله، دانشجوی کارشناسی‌ارشد رشته علوم قرآن و حدیث دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز با عنوان «نقش کرامت انسانی در جلب توافق ادیان ابراهیمی با محوریت قرآن» در مجتمع دانشگاهی ولیعصر(عج) واقع در میدان امام حسین(ع) از ساعت 9:30 الی 11 برگزار شد و محمدرضا آرام، به‌عنوان استاد راهنما و سیدمحمد رضوی و عبدالحسین طریقی به‌عنوان اساتید داور به نقد و ارزیابی این پایان‌نامه پرداختند.
بر اساس این گزارش، پایان‌نامه دارای 4 فصل می‌باشد. در فصل نخست تعاریف و واژه‌شناسی لغات کرامت و انسان در قرآن عهدین و کتب لغت‌نامه فارسی، عربی و انگلیسی پرداخته شده است و همچنین انسان‌شناسی و بررسی داستان پیدایش، خلقت آدم و حوا، هبوط و مفاهیم عهد در هر سه مکتب اسلام، مسیحیت و یهود تبیین شده است.
افزون بر این، «مبانی کرامت انسانی» موضوع فصل دوم نوشتار را تشکیل می‌دهد. در این فصل «کرامت» به دو قسم «کرامت ذاتی» و «کرامت اکتسابی» تقسیم‌بندی شده است و مواردی از قبیل «روح»، «خلیفه الله»، «اراده»، «اختیار»، «تسخیر جهان هستی»، «فطرت» و «امانت الهی» به‌عنوان مصادیق کرامت ذاتی بر شمرده شده‌اند. نمونه‌هایی همچون: «ایمان» و «عمل صالح» در زیر مجموعه کرامت اکتسابی مورد بحث واقع شده و اشاره شده که «تقوا» محور کرامت اکتسابی به‌شمار می‌آید.
در فصل سوم به «موانع کرامت انسانی» پرداخته شده است. موانع فردی شامل «عدم درک صحیح از انسان»، «نگاه کاذب به نفس» و «شهوت‌پرستی» است و «ظلم»، «استبدادزدگی»، «تبعیض»، «حاکمیت طاغوت» از جمله موانع اجتماعی کرامت انسانی تلقی می‌شوند.
فصل چهارم به‌عنوان آخرین فصل این نوشتار به «لوازم کرامت انسانی» اختصاص داده شده است و در آن از یک سو، به بررسی «حق حیات»، «اعدام»، «سقط جنین»، «قتل» پرداخته شده و از سوی دیگر، «آزادی عقیده»، «آزادی بیان«، «رفتار معنوی»، «محبت» و «عدالت» تحلیل شده‌اند.
لازم به ذکر است که نویسنده در این پایان‌نامه به‌دنبال پاسخ به سه سؤال ذیل است:
1ـ اسلام در گفتمان میان ادیان، چه جایگاهی دارد و از نظر قدرت مفاهیم و بیان مفاهیم و عقلانیت در کنار نقلیات، در میان ادیان الهی دیگر از چه رتبه‌ای برخودار است؟
2ـ آیا از گفتمان حقوق بشر و جایگاه کرامت انسان، بازوی اجرایی اسلام برتر از مکاتب و ادیان نیست؟
3ـ عقلانیت و منطق در کدام یک از ادیان بروز و ظهور بیشتری دارد و درکدام یک کمتر یافت می‌شود؟
براساس این گزارش، امین‌الدوله پس از بیان مراحل تدوین و اهم مطالبی که در این پایان‌نامه به آن پرداخته شده است، در نتیجه‌گیری و جمع‌بندی بحث گفت: هر سه شریعت اسلام، مسیحیت و یهود مشترکاتی دارند که بر مبنای آنها در موضوعات مطرح شده در نوشتار امکان توافق وجود دارد به شرط آنکه عقلانیت و تاریخ‌شناسی مبنای بررسی نقلی قرار گیرد و اختلافات مبنایی را کنار گذاشت و آنگاه دیده می‌شود که هیچ‌کدام از این ادیان توان مقابله با اسلام ندارند؛ زیرا دچار افراط و تفریط هستند در حالی که بنای اسلام بر میانه‌روی است.
وی ادامه داد: اسلام در اصول اولیه ایمانی، احکام تعبدیه و اخلاقیات سبقت گرفته و در راستای کرامت بشری و مسائل حقوق بشر در صف اول مبارزه با جاهلیت و سکولاریزم است و لذا شاهد آن هستیم که روز به روز بر پیروان مکتب اسلام افزوده می‌شود و جامعه جهانی در تحت لوای قرآن، پذیرای وجود حضرت حجت(عج) خواهد شد.
با خاتمه یافتن سخنان امین‌الدوله، سیدمحمد رضوی، به‌عنوان نخستین داور ضمن تمجید از این اثر و پیگیری‌های نویسنده آن گفت: یک اشکال آن است که در برخی موارد مطالبی از دیگران بیان شده است ولی مستند نشده است که لازم است مورد اصلاح قرار گیرد. نمونه دیگر آنکه در پایان‌نامه از اصطلاحاتی استفاده شده است که برای تبیین بیشتر مفهوم آن باید توضیحات زیادتری آورده شود.
در بخش دیگری از این دفاعیه عبدالحسین طریقی با اشاره به اینکه حجم نوشتار در حد رساله دکتری است و در مجموع یک اثر خوبی است به نقد و ارزیابی آن پرداخت و چند اشکال مطرح کرد: نخست آنکه افزون بر چکیده معمول در پایان نامه‌ها لازم است که یک مقدمه نیز به آن افزوده شود و در ورود به مباحث نباید نقل قول آورد.
طریقی در ادامه با اشاره به تعداد زیاد منابع با طرح این سؤال که آیا نویسنده به تک تک این منابع مراجعه مستقیم داشته است؟ گفت: در فهرست منابع لازم است که نویسنده به منابعی که به طور مستقیم به آنها مراجعه کرده است، آنها را بیاورد نه اینکه اگر در جایی به منبعی استناد شده باشد بدون آنکه خودش آن منبع را دیده باشد به بیان مشخصات آن در ارجاعات پایانی روی آورد و خواننده گمان کند که ایشان به منابع مراجعه شخصی داشته است.
وی در ادامه گفت: اشکال دیگر آن است که مشخصات تفصیلی برخی از منابعی که در متن به آنها اشاره شده است در ارجاعات پایانی نوشتار نیامده است و لازم است که این موارد توجه بیشتری مبذول شود.
یادآور می‌شود، با پایان یافتن سخنان طریقی نوبت به ارزیابی این پایان نامه رسید و اساتید حاضر در جلسه پس از مشورت و جمع‌بندی نمره 17:75 از 18 را به آن اختصاص دادند.
