مریم قبادی، عضو هیئت علمی پژوهشکده مطالعات قرآنی پژوهشگاه مطالعات فرهنگی و علوم انسانی درباره طرح پژوهشی «مطالعه تطبیقی جایگاه تأویل در تفسیر» در گفتوگو با
خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) گفت: بسیاری از پژوهشگران و نویسندگان اظهار می‌کنند و حتی تصریح دارند که «تأویل» یک مقوله‌ای است که صرفا به شیعه اختصاص دارد و تنها عالمان شیعی هستند که آیات قرآن را تأویل می‌کنند.
قبادی ادامه داد: در این طرح پژوهشی این مسئله به آزمون به گذاشته می‌شود که آیا بحث اختصاص تأویل به امامیه صحیح است یا اینکه تأویل یک مقوله‌ای اسلامی به‌شمار می‌آید؟
قبادی درباره روند دنبال شده در این طرح پژوهشی تصریح کرد: بر اساس مسئله گفته شده آیاتی که از سوی عالمان شیعی بیشتر مورد توجه قرار گرفته‌اند در تفاسیر اهل سنت هم مورد بحث و بررسی قرار داده شدند، تا مشخص شود که آیا این معنایی که مدنظر ماست در آنها به کار برده شده و مصادیق خارجی برای آیات مطرح شده است یا اینکه اصلا آیا بیان معنای باطنی برای برخی از آیات آمده است یا خیر؟ اگر پاسخ مثبت باشد و در تفسیر اهل سنت برخی از آیات به برخی از مصادیق خارجی تطبیق داده شده باشند این فرضیه باطل می‌شود که بسیار معتقدند که تأویل یک مسئله شیعی است.
عضو هیئت علمی پژوهشکده مطالعات قرآنی گفت: بنای اولیه این طرح، مسئله پیش‌گفته بود منتها در ادامه کار به این نتیجه رسیدیم که نه تنها بحث اسلامی بودن تأویل قابل بیان است بلکه یک مسئله کلی‌تری را می‌توان بیان کرد و آنکه «تأویل» یک مسئله زبانی است و هیچ زبانی از آن بی نیاز نیست به ویژه متون مقدس که یک ایجازی در درون آنها وجود دارد.
نویسنده کتاب «تفسیر فرات کوفی؛ بازشناسی میراث کهن شیعه» ادامه داد: بسیاری از آیات و کتب به‌گونه‌ای بیان شده‌اند که قابلیت تأویل را دارند و این به دلیل اقتضای متن بودن آنها است؛ چرا که یک متن این امکان را دارد که بتواند تأویل شود و متون مقدس در رأس قرار دارند و تأویل‌پذیر به‌شمار می‌آیند.
قبادی گفت: وقتی که به تفاسیر اهل سنت مراجعه می‌شود اگر چه ممکن است که حجم تفاسیر آنان بیشتر و بیان معنای باطن کمتر باشد ولی خالی از این مسئله نیستند.
عضو هیئت علمی پژوهشکده مطالعات قرآنی در پاسخ به این سؤال که آیا دیدگاه‌های امامیه و اهل سنت درباره مفهوم کلید‌واژه «تأویل» یکسان است؟ تصریح کرد: پاسخ منفی است. هر کسی به شکل خاصی به تأویل می‌نگرد و شاید به دلیل همین مسئله باشد که این اختلاف نظرها و داوری‌ها درباره شیعی بودن تأویل صورت گرفته است.
