آشنایی با مرکز مطالعات و پژوهش های فرهنگی حوزه علمیه قم

مرکز مطالعات و پژوهش های فرهنگی حوزه، در خردادماه سال 1379 از سوی مرکز مدیریت حوزه علمیه قم تأسیس شد و از آن پس فعالیت های علمی پژوهشی خود را در عرصه فرهنگ دینی آغاز کرد. مهم ترین اهداف شکل گیری این مرکز عبارت اند از:

مواجهه فعال و مبتکرانه با مباحث نظری و اندیشه های معاصر در زمینه فرهنگ دینی، آسیب شناسی اندیشه دینی و مسائل فرهنگی و نیازهای فکری نسل جوان، تبیین نظام ارزشی معرفتی اسلام و مواضع اصولی آرمانی انقلاب اسلامی، پاسخ گویی مناسب به پرسش های مردمی و نقد شبهاتئ

مرکز مطالعات و پژوهش های فرهنگی حوزه برای عملی ساختن اهداف پیش رو، ساختار سازمانی خود را در سه بخش: معاونت تحقیقات، معاونت ارتباطات و هماهنگی و معاونت اداری مالی سامان داده که در این گزارش رئوس عمل کرد آن ها شرح داده خواهد شد.

معاونت تحقیقات

مهم ترین رسالت این معاونت، بررسی موضوع های کلامی، فرهنگی، تاریخی، تفسیری، حقوقی، فقهی، سیاسی، جوانان و نوجوانان، پاسخ گویی به شبهه های موجود و نقد اندیشه های انحرافی است. از این رو با استفاده از اندیشمندان، صاحب نظران، اساتید و پژوهش گران حوزوی، اندوخته های علمی و دیدگاه های نافذ آنان را در جهت تحقق این رسالت به کار بسته است. معاونت تحقیقات از دو بخش اصلی تشکیل یافته است:

1. گروه های پژوهشی

این گروه ها عبارت اند از: 1. گروه قرآن و تفسیر؛ 2. گروه فلسفه و کلام؛ 3. گروه فقه؛ 4. گروه تربیت و مشاوره؛ 5. گروه حقوق و سیاست؛ 6. گروه دین پژوهی؛ 7. گروه تاریخ و سیره؛ 8. گروه کودکان و نوجوانان؛ 9. گروه مجموعه آثار.

2. واحد بررسی مطبوعات

پاسخ گویی به شبهه های القایی و نقد اندیشه های انحرافی که طی سال های اخیر در گستره مطبوعات و جراید رشد فزاینده ای یافته است، مهم ترین هدف شکل گیری واحد بررسی مطبوعات است. عمده فعالیت این واحد در دو گروه: شبهه شناسی و پاسخ گویی، صورت می گیرد.

شبهه شناسی. گروه شبهه شناسی با مطالعه و بررسی مطبوعات، مقاله های بررسی شده و شبهه های استخراجی را در فرم های ویژه ثبت کرده و در اختیار مدیریت واحد قرار می دهد.

شبهه ها و پرسش های استخراجی از مطبوعات، یا علمی است؛ یعنی با طرح پرسش و القای شبهه در حوزه های: کلام، فلسفه، فقه، اخلاق، قرآن، سیاست، حقوق و... مستقیما مبانی مذهب را مخدوش و فرهنگ دینی مردم را تحدید می کند یا شبهه هایی است که به طور غیر مستقیم دین، حوزه علمیه، مقدسات دینی، مراجع تقلید و ولایت فقیه از نیش تعریض آن در امان نمانده است. دسته سوم شبهه هایی است که پاسخ علمی نمی طلبد، بلکه به اقتضای شبهه، پاسخی تدوین و ارسال می گردد.

این واحد در بررسی شبهات سیاسی، نوشته هایی را که در آن مسائل جناحی آمده است، از گردونه بررسی خارج و ضمن فراجناحی عمل کردن، صرفا از کیان دین، مقدسات و ارکان جمهوری اسلامی دفاع می کند.

پاسخ گویی. مرکز برای پاسخ به پرسش های رسیده، از وجود پژوهش گرانی بهره می برد که دارای تخصص لازم در زمینه پرسش و برخوردار از قلم روان باشند. اتقان و استحکام علمی، نثر روان، منابع معتبر و هم خوانی با اهداف، ضوابط و مصوبه های مرکز، ویژگی ها و شرایطی است که پاسخ های ارائه شده از سوی مرکز، بایستی دارا باشند.

پاسخ ها و نقدهایی که در این مرکز تدوین می گردد، به دو صورت فوری و غیرفوری است. در روش فوری، ظرف حداکثر دو روز جوابیه ها به صورت کوتاه آماده و پس از نظارت و ارزیابی ارسال می گردد؛ اما در روش غیرفوری نظر به اهمیت مقاله یا پرسش مطروحه و به منظور استحکام علمی بیشتر، تدوین جوابیه ها وقت افزون تری را طلب می کند.

ارسال. پس از تدوین جواب، ارزیابی علمی و آماده سازی آن، متن پاسخ بر اساس اولویت، نخست برای مطبوعه یا جرایدی که منعکس کننده شبهه بوده است، ارسال می گردد؛ آن گاه به سایر مطبوعات و در صورت لزوم به حضور علما و مراجع فرستاده می شود.

ارسال فرآورده های مرکز به مطبوعات، مراکز و اشخاص صرفا در پاسخ ها و نقدها منحصر نیست؛ بلکه مقاله هایی که بر اساس ضرورت و نیاز روز تدوین یافته، پاسخ سؤالات رسیده به گروه ها، مقالات «حلقه های نقد» و مباحث «گفتمان دینی» نیز به وسیله واحد مطبوعات ارسال می گردد.

استقبال مراکز فرهنگی و پاره ای از مطبوعات از فرآورده های مرکز قابل توجه است؛ هر چند برخی مطبوعاتی که ناقل شبهه اند، نسبت به درج پاسخ شبهات توجه کمتری نشان داده اند.

واحد بررسی مطبوعات از بدو فعالیت خود در شهریور ماه سال 1379 تاکنون با بررسی بیش از شش هزار مقاله، نقد 450 مقاله را تدوین و آماده کرده است.

معاونت ارتباطات و هماهنگی

مهم ترین اهدافی که این معاونت در پیش دارد، عبارت اند از:

1. ارتباط با مراکز علمی، مطبوعات، ارگان ها و اشخاص داخل و خارج از کشور؛ 2. نشست های مشترک با مراکز تخصصی علوم اسلامی و مراکز پاسخ گویی و مشاوره برای ایجاد هماهنگی بیشتر؛ 3. ارتباط با رسانه های جمعی (صوتی، تصویری و مطبوعاتی) برای گردآوری پرسش ها و انتشار پاسخ ها؛ 4. نشر آثار و مواد علمی مرکز به مننظور حضور قوی و جدی در عرصه های فرهنگی؛ 5. برنامه ریزی و سازمان دهی برای استفاده از ابزارهای اطلاع رسانی شامل: مطبوعات، صدا و سیما، اینترنت و... .

فعالیت های معاونت ارتباطات و هماهنگی

این معاونت برای تحقق هدف های پیشِ رو، فعالیت های خود را با تشکیل «کانون گفتمان دینی»، «حلقه های نقد» و «بخش رایانه» آغاز کرد که برای آشنایی بیشتر با فعالیت های آن به معرفی این بخش ها می پردازیم:

1. کانون گفتمان دینی

این کانون طی دو سال فعالیت خود، برای بررسی موضوعات گوناگون در حوزه علوم و معارف اسلامی، پرداختن به مباحث روز، پاسخ گویی به پرسش ها و نقد شبهه های موجود مجموعا چهل و پنج نشست علمی برگزار کرده است. در این نشست ها که با حضور طلاب و فضلا در مدرسه فیضیه و دارالشفا برپا می شد، اندیشمندان، فرهیختگان و اساتید حوزه و دانشگاه موضوع های گوناگون مسائل فرهنگی مذهبی را بررسی کرده و به پرسش های آن نیز پاسخ گفته اند.

نشریه «پژوهش و حوزه» در اجرای رسالت اطلاع رسانی خود موضوع و اخبار این نشست ها را در شماره های پیشین گزارش کرده است.

کانون گفتمان دینی در نظر دارد برای عمل به رسالت های خود، طی سال تحصیلی 82 81 سلسله نشست های دیگری را با دعوت از اندیشمندان حوزه و دانشگاه برپا کند. پاره ای از موضوعات این نشست ها عبارت اند از: نقش روحانیت و مرجعیت در مقابله با استبداد؛ کنوانسیون رفع تبعیض زنان؛ جوانان و معنویت گرایی، معنویت گریزی؛ روشن فکری در ایران؛ وهابیت و شبهات تحریف قرآن؛ بررسی تاریخ مشروطیت؛ اقتدار ملی؛ حوزه و نیازهای پژوهشی؛ صدا و سیما و ارزش های دینی؛ آزادی بیان و نشر کتب ضالّه؛ اسلام و چالش های اقتصادی ایران، موسیقی؛ خانواده و مشکلات فرهنگی فرزندان؛ کارآمدی انقلاب اسلامی؛ توسعه قضائی؛ توسعه اقتصادی و... .

2. حلقه های نقد

برپایی حلقه های نقد، از دیگر فعالیت های معاونت ارتباطات و هماهنگی مرکز است که تاکنون چهل و شش جلسه آن تشکیل یافته است. مباحثی که در این حلقه ها نقد و بررسی شده اند، به این شرح است: حکومت دین و اندیشه دینی؛ حجاب؛ رابطه ایران و آمریکا؛ مردم سالاری دینی و دموکراسی؛ پلورالیزم دینی؛ اختیارات ریاست جمهوری؛ سکولاریزم؛ باطن و تأویل و تفسیر علمی قرآن.

3. بخش رایانه

مهم ترین فعالیت این بخش، راه اندازی «سایت اندیشه قم» و «واحد پشتیبانی علمی اینترنت» است که در ادامه این گزارش به معرفی آن ها پرداخته می شود:

سایت اندیشه قم

هدف از راه اندازی این سایت تبیین معارف دینی، معرفی عقاید مذهب والای تشیع و دفاع از حریم دین است که برای تحقق آن، فعالیت های سایت در دو محور صورت می پذیرد:

الف. عرضه محصولات و آثار علمی مرکز؛ شامل: پرسش ها و پاسخ ها، سلسله نشست های کانون گفتمان دینی، حلقه های نقد، نقد مطبوعات، پاسخ به شبهات دینی، نشریات، کتاب و... .

ب. اطلاع رسانی علمی؛ شامل: مباحث قرآن و علوم قرآن، اهل بیت(ع)، مذهب تشیع، معرفی جامع حوزه علمیه، مجلات اسلامی، معرفی پایگاه های اسلامی و... .

برنامه های این سایت روی شبکه اینترنت با آدرس: http:www.andisheqom.com عرضه می گردد که کاربران با مراجعه به این سایت می توانند، بسیاری از نیازهای خود را به مباحث اسلامی مرتفع گردانند.

واحد پشتیبانی علمی اینترنت

تهیه و تأمین محتوای علمی «سایت اندیشه قم» و استخراج، بررسی و پاسخ گویی به شبهات اینترنت، دو هدف عمده برای راه اندازی این واحد به شمار می رود. دست آوردهای مطلوبی که در عمر کوتاه این واحد حاصل شده است، این نوید را می دهد که در آینده نزدیک تر بتوان «سایت اندیشه قم» را به سایتی جهانی که زبان گویای جهان اسلام و تشیع باشد، تبدیل کرد!

اکنون برای آشنایی بیشتر با عمل کرد این واحد، به معرفی دو بخش اصلی آن می پردازیم:

بخش اول. نقد شبهات اینترنت

برای نقد شبهه هایی که از طریق اینترنت پراکنده شده اند، نخست پایگاه های مخالفان (وهابیت، اهل سنت، معاندان انقلاب، سایر ادیان و مکاتب و...) که به بیش از 300 پایگاه می رسد، شناسایی شده آن گاه شبهاتی که در این پایگاه ها پراکنده شده اند بیرون کشیده می شود. استخراج این شبهه ها در چند قسمت صورت می گیرد:

الف. استخراج شبهات وهابیت و اهل سنت؛ تاکنون بیش از 30 جزوه یکصد صفحه ای از عقاید و شبهات آن ها استخراج و بیش از 350 شبهه آن ها دسته بندی شده است.

شبهات مذکور غالبا پیرامون مباحث کلامی، تاریخی و قرآن می باشد. این شبهه ها برای پاسخ گویی، به محققان باتجربه واگذار و طبق آیین نامه خاصی پاسخ داده می شود. این پاسخ ها بر دو محور: تدافعی و تهاجمی استوار بوده و به منابع دست اول و مورد قبول شیعه و سنی مستند است. محققان مرکز تاکنون به بیش از 110 شبهه از این دست پاسخ داده اند.

ب. استخراج شبهات دین پژوهی و کلام جدید؛ تاکنون بیش از 100 پایگاه در این باره شناسایی و بررسی شده است که برنامه ها و شبهات آن ها غالبا از سوی کشورهای غربی و ادیان و مکاتب مختلف و با زبان های گوناگون به ویژه انگلیسی تولید می شوند. این شبهات نیز جهت پاسخ گویی به پژوهش گران واگذار شده است.

ج. استخراج شبهات حقوق و سیاست؛ تاکنون بیش از 50 پایگاه در این زمینه شناسایی شده اند که هدایت آن ها غالبا بر عهده کشورهای غربی و ادیان و مکاتب مختلف است و با زبان های گوناگون خصوصا انگلیسی تغذیه می شوند. شبهات این قسمت نیز جهت پاسخ گویی به محققان مرکز واگذار شده است.

د. استخراج شبهات گوناگون از گروه ها و افراد مختلف؛ مانند: شبهات و تفکرات نهضت آزادی، دکتر سروش، مسائل تربیتی و... .

مجموع شبهات اینترنت پس از پاسخ گویی، دسته بندی موضوعی و بررسی نهایی، نخست برای استفاده عموم کاربران بر روی «سایت اندیشه قم» عرضه می شود و سپس به پایگاه های مخالفان ارسال خواهد شد.

بخش دوم. تأمین محتوای علمی «سایت اندیشه قم»

«سایت اندیشه قم» در سه محور اصلی طراحی شده که به شرح زیر است:

الف. محصولات مرکز

مجموع محصولات مرکز که در حال حاضر به صورت روزآمد وارد سایت می شوند عبارت اند از:

1. معرفی مرکز؛ شامل راه اندازی مرکز، اهداف، متولیان مرکز، عملکرد، برنامه های آینده و... .

2. پرسش ها و پاسخ ها؛ محصولات اصلی مرکز پرسش و پاسخ است و تاکنون از میان 4285 سؤال رسیده و 5447 پرسشی که از سوی گروه های مرکز تولید شده اند، بیش از 4000 سؤال پاسخ داده شده است. این پرسش ها و پاسخ ها پس از دسته بندی موضوعی، فیش نویسی مشخصات گروه ها و برطرف کردن نقایص به تدریج در حال ورود به سایت هستند.

3. کانون گفتمان دینی؛ تاکنون 45 نشست از سلسله نشست های کانون گفتمان دینی وارد سایت شده است.

4. حلقه های نقد؛ جلسات حلقه های نقد پس از بررسی نهایی وارد سایت می شوند که تاکنون 10 جلسه وارد شده است.

5. نقد و بررسی مطبوعات؛ مجموع مطالب نقد مطبوعات و مقالات مستقل که به وسیله گروه نقد و بررسی مطبوعات تهیه شده است، به صورت دسته بندی و با مشخصات لازم، وارد سایت شده اند.

6. نقد شبهات اینترنت؛ این شبهات پس از پاسخ گویی و بررسی نهایی به صورت مدون وارد سایت می شوند.

7. توصیه های تربیتی؛ با توجه به نیاز شدید جامعه به تبیین مسائل ارزشی و تربیتی، تاکنون 20 توصیه تربیتی وارد سایت شده است که مسائل تربیتی، راه کارها و راهنمایی ها، تذکرات اخلاقی، درمان اختلالات روحی و اخلاقی پاره ای از آن ها است.

8. آثار مرکز؛ کتاب، CD و جزوه آثار اصلی مرکز به شمار می رود که وارد سایت شده و عرضه می گردد.

ب. اطلاع رسانی علمی

در این بخش بر آنیم که اعتقادات تشیع را به زبان روز، متناسب با نیاز جامعه و در حدی وسیع از منابع غنی دینی تهیه و عرضه نماییم. سرفصل های اصلی این بخش به همراه زیرمجموعه های آن عبارتند از:

1. قرآن؛ شامل: معرفی قرآن، فضایل قرآن، قرآن و اهل بیت(ع)، متن ترجمه ها (مترجمین مختلف به زبان های مختلف)، تفاسیر قرآن (عربی، فارسی)، علوم قرآن، معارف قرآن، کتاب شناسی قرآن، کتاب خانه قرآنی، سایت های قرآنی، ارتباط با قرآن (انس با قرآن، حافظان قرآن، خادمان قرآن، مراکز قرآنی و...).

2. پیامبر(ص) و اهل بیت(ع)؛ شامل: شناخت پیامبر(ص) و اهل بیت(ع)، امامت، علم و عصمت، زندگی نامه امامان(ع)، فضایل امامان(ع)، سیره امامان(ع)، گلچین احادیث، کرامات ائمه(ع)، شیعه و مهدویت، اماکن متبرکه، کتاب شناسی پیامبر(ص) و اهل بیت(ع)، صوت (سخنرانی، مداحی، مولودی و عزاداری) در آیینه هنر (طرح های هنری، اشعار...).

3. شیعه کیست؟ شامل: معرفی شیعه، حقانیت تشیع، عقاید شیعه، تاریخ تشیع، شیعه و ایران، منابع استدلالی شیعه، شیعه و علوم اسلامی، علمای شیعه (جایگاه، معرفی، زندگی نامه و...)، پاسخ به شبهات و سؤالات (پیرامون مذهب تشیع)، کتاب شناسی تشیع.

4. سال امام علی(ع) و رفتار علوی؛ با عنایت به گرامی داشت سال 79 و 80، که از سوی مقام معظم رهبری (حفظه اللّه ) به نام مبارک امام علی(ع) و رفتار علوی نام گذاری شد این فصل تهیه و آماده شد که محتوای آن شامل: مقدمه، زندگی امام علی(ع)، فضایل امام علی(ع)، امام علی(ع) در قرآن و سنت، سیره عملی امام علی(ع)، نهج البلاغه (شناخت، معارف، متن و ترجمه)، گلچین کلمات امام علی(ع)، اخلاقیات در منظر امام علی(ع)، شیعه امام علی(ع)، پرسش ها و پاسخ ها (پیرامون امام علی «ع»)، مقالات برگزیده (پیرامون ابعاد مختلف زندگی امام علی(ع))، کتاب شناسی امام علی(ع)، مدح امام علی(ع)، امام علی(ع) در آیینه هنر.

5. حوزه علمیه؛ پاره ای عناوین محتوای این فصل عبارتند از:

تاریخچه شکل گیری حوزه علمیه، حوزه های علمیه بعد از غیبت، اهداف حوزه علمیه، حوزه علمیه شعیه و اهل سنت، جایگاه علما و روحانیت، فقه و فقاهت، اجتهاد و مرجعیت، ولایت فقیه، حوزه علمیه و دانشگاه، مقام معظم رهبری و حوزه علمیه، شورای عالی حوزه علمیه، مرکز مدیریت حوزه علمیه، معاونت های مرکز مدیریت حوزه علمیه، حوزه علمیه و تبلیغ، حوزه علمیه و پژوهش و تحقیقات، حوزه علمیه و اصلاحات و بایدها، حوزه علمیه و پاسخ گویی به سؤالات و شبهات، و... .

6. احکام شرعی؛ در این قسمت رساله حضرت امام خمینی(ره) و استفتائاتی که از مرکز شده است به همراه پاسخ آن ها عرضه می شود.

7. مقالات علمی؛ در این فصل، مقالات برگزیده علمی در موضوع: اعتقادات، کلام جدید، قرآن و تفسیر، حدیث، فقه و احکام، پیامبر(ص) و اهل بیت(ع)، تعلیم و تربیت و... تهیه و بر روی سایت عرضه می شود.

8. مناظرات؛ مناظرات علمی پیامبر اکرم(ص)، اهل بیت(ع) و علمای نامدار شیعه که از منابع معتبر اخذ شده است، به صورت موضوعی دسته بندی شده و با زبان فارسی و عربی بر روی سایت عرضه می شود.

9.کتاب خانه شیعی؛ کلام و فلسفه، قرآن و تفسیر، فقه و اصول، تاریخ و سیره، ادعیه و زیارات، ادیان و مذاهب، حقوق و سیاست، اخلاق و تعلیم وتربیت، خانواده، انقلاب اسلامی، معارف عمومی، زندگی نامه، سرگذشت ها و مباحث روز مهم ترین موضوعات این کتاب خانه عظیم است که با زبان فارسی و عربی عرضه می گردد.

10. پایگاه های اسلامی؛ در این بخش پایگاه های اسلامی شیعه در اینترنت که دارای محتوایی مناسب و علمی باشد، برای آشنایی کاربران مختلف از سراسر جهان، شناسایی و معرفی می شوند.

11. مراکز علمی پژوهشی حوزه علمیه؛ این مراکز با مشخصات تعریف شده، معرفی خواهند شد.

12. مجلات حوزوی؛ مراکز مختلف حوزوی دارای بیش از 30 مجله در قالب ها و موضوعات مختلف است که در این قسمت همه آن ها به صورت دسته بندی شده و روزآمد عرضه خواهند شد.

13. سؤال از شما، پاسخ از ما (پست الکترونیک)؛ در این فصل توضیحاتی پیرامون آمادگی مرکز برای پاسخ گویی به سؤالات و شبهات دینی ارائه شده که کاربران از سراسر جهان می توانند از این طریق با مرکز مرتبط شده و جواب های خود را دریافت نمایند.

ج. خدمات جانبی

1. نگارخانه؛ شامل: تصاویر مذهبی (اماکن متبرکه، علما و مراجع، شهدا، دفاع مقدس، امام خمینی(ره)، مقام معظم رهبری(حفظه اللّه )، حوزه های علمیه و...)، صوت (صوت قاریان قرآن، سخنرانی، تواشیح، مداحی اهل بیت(ع) و...)، فیلم (جلوه های گلچین شده از حضرت امام(ره)، مقام معظم رهبری (حفظه اللّه )، دفاع مقدس و...).

2. عضویت؛ در این قسمت کاربران می توانند نام خود را در لیست اعضای سایت اندیشه قم ثبت کنند. تبلیغات مرکز یا هدایای آن، برای اعضا ارسال می گردد. این عضویت عامل ایجاد جذابیت و نشانه جایگاه سایت در بین کاربران می باشد.

3. جست و جو در اینترنت؛ کاربران سایت می توانند با موتورهای جست و جوگر، هر واژه ای را که خواستند دنبال کرده، به نتایج مطلوب خود دست یابند.

4. مدیر پایگاه؛ کاربران می توانند هر گونه انتقاد یا پیشنهاد را پیرامون اندیشه قم با مدیر سایت در میان بگذارند.

بخش سوم. پاسخ به نامه های پست الکترونیک

پرسش گران مختلف از سراسر جهان می توانند از طریق پست الکترونیک سایت اندیشه قم، به آدرس: howzeh@andisheqom.com با مرکز در ارتباط باشند و سؤالات و شبهات خود را ارسال نموده و از همین طریق پاسخ دریافت نمایند.

این واحد به صورت روزآمد سؤالات و شبهات رسیده را استخراج، بررسی و جهت پاسخ گویی واگذار می نمایند که پس از تهیه پاسخ، برای پرسش گران ارسال می شود.

انتشار کتاب

چاپ و نشر کتاب بخشی از فعالیت های مرکز به شمار می رود که تاکنون یازده عنوان کتاب در زمینه های گوناگون فرهنگی مذهبی به چاپ رسیده و هشت عنوان دیگر در دست چاپ است. اسامی این کتاب ها به شرح ذیل است:

الف. کتاب های چاپ شده:

1. کلام جدید، عبدالحسین خسروپناه؛ 2. پلورالیسم دینی، گفتمان و پرسش و پاسخ گروهی؛ 3. قانون اساسی و ضمانت اجرایی آن، کعبی؛ 4. پرسمان عصمت، حسن یوسفیان؛ 5. نهضت عاشورا، جمعی از محققان؛ 6. جامعه علوی، عبدالحسین خسروپناه؛ 7. جوانان و پرسش های اخلاق، مصطفی خلیلی؛ 8. جشن تکلیف، محمود جویباری؛ 9. جوانان و روابط، ابوالقاسم مقیمی حاجی؛ 10. ایمان و چالش های معاصر، محمدتقی فعالی؛ 11. آسیب شناسی مطبوعات (1)، جمعی از محققان؛

ب. کتاب های در دست چاپ:

12. تساهل و تسامح، اسلامی؛ 13. اسلام و توسعه، خلیلیان؛ 14. دین و آزادی، مصباح یزدی؛ 15. باطن و تأویل قرآن، بابایی و شاکر؛ 16. ولایت فقیه، مصطفی جعفر پیشه فرد؛ 17. بررسی مبانی فقهی و حقوقی مجمع تشخیص مصلحت نظام، سیدحسین هاشمی؛ 18. حجاب، حسین مهدی زاده؛ 19. تهاجم فرهنگی، محمد کاویانی؛

انتشار نشریه

از فعالیت های دیگر مرکز مطالعات و پژوهش های فرهنگی حوزه، انتشار مجله صباح است که در راستای اهداف مرکز، فعالیت علمی و اطلاع رسانی خود را آغاز کرده و تاکنون چهار شماره آن به چاپ رسیده است.

انتشار جزوه

مرکز مطالعات و پژوهش های فرهنگی حوزه با هدف اطلاع رسانی از موضوعاتی که در سلسله نشست های کانون گفتمان دینی مطرح شده است مجموع موضوعات این نشست ها را به صورت جزوه چاپ و در اختیار علاقه مندان قرار داده است.

طرح های در دست اجرا

مجموعه طرح های پژوهشی که در زمینه های گوناگون فرهنگی مذهبی به وسیله پژوهش گران و گروه های پژوهشی مرکز در حال اجراست، بالغ بر 37 طرح می باشد که عناوین آن ها عبارت اند از:

20. گفت و گوی تمدن ها؛ 21. مرتد در اسلام؛ 22. نبوت و رسالت؛ 23. اخلاق و عرفان؛ 24. خداشناسی (1)؛ 25. خداشناسی (2)؛ 26. سیر و سلوک عرفانی؛ 27. صیانت قرآن از تحریف؛ 28. منطق فهم قرآن؛ 29. قواعد تفسیر علمی قرآن؛ 30. اسلام و مدرنیسم؛ 31. حقوق اقلیت ها؛ 32. دین و اقتصاد؛ 33. ازدواج؛ 34. نقدی بر کتاب نقد قرائت رسمی از دین؛ 35. معرفت شناسی یا شکاکیت؛ 36. اوقات فراغت؛ 37. دین و سیاست؛ 38. صهیونیسم؛ 39. مردم سالاری دینی؛ 40. حکومت دینی، اندیشه دینی؛ 41. انتظار بشر از دین؛ 42. سکولاریسم؛ 43. قرائت های مختلف از دین؛ 44. جریان سقیفه؛ 45. امام زمان(عج)؛ 46. سیره انبیا؛ 47. سیره پیامبر(ص)؛ 48. سیره امام علی(ع)؛ 49. انسان شناسی در قرآن؛ 50. قرآن و فرهنگ زمانه؛ 51. اهل بیت(ع) در قرآن؛ 52. مهجوریت قرآن؛ 53. تناقضات در قرآن؛ 54. علم و دین؛ 55. مشروطیت؛ 56. قرآن و هرمنوتیک؛