شعیب یکی از پیامبران الهی بود که در راه ابلاغ توحید و هدایت مردم رنج ها برد و از نامردمان و پیروان شرک و شیطان مصیبت ها کشید. مردمان مدین، هم در اعتقادات و باورها دچار گمراهی و کج اندیشی بودند وهم در رفتارهای اجتماعی به بیراهه می رفتند و هم در داد و ستد اهل خیانت بودند. شعیب به فرمان الهی دامن همت به کمرزده به تبلیغ توحید ناب، و مبارزه با مفاسد اجتماعی و اقتصادی آنان می پرداخت.
اما مردمی که به باورهای باطل و عادت های نادرست خو گرفته بودند شعیب را تخطئه و از باورها و سنّت های خود دفاع می کردند. شعیب به آنان گفت: «إِنْ أُریدُ إِلاّ الإِصلاحَ مَا استَطَعْتُ وَمَا تَوْفِیقِی إلاّ باللّه ِ عَلیهِ تَوَکَّلْتُ وَإِلَیهِ أُنیبُ؛(1) من قصدی به جز اصلاح تا آن جاکه بتوانم، ندارم. موفقیت من به دست خداست، بر او توکل کردم و به سوی او باز می گردم.»
شعیب مردم را به توبه و توحید فراخواند و از این که عذاب الهی، که بر امّت های پیشین نازل شده، بر آنان نیز نازل شود آنان را بیم داد.
اما آن مردم به جای هشیاری، شعیب را تهدید کردند که اگر حرمت خویشانت نبود، تو را سنگسار می کردیم.
روشنگری و مبارزه فرهنگی فکری شعیب ادامه یافت تا آن هنگام که سران کفر و جهل، شعیب و مؤمنان را بر سر دوراهی قرار دادند و گفتند: «به آیین ما برگردید، و گرنه شما را از شهر بیرون می کنیم.» شعیب در پاسخ گفت: «پس از آن که خدای متعال ما را از آیین شما نجات بخشید اگر به آن بر گردیم بر خداوند افترا بسته ایم» وسپس گفت:
وَسِعَ رَبُّنا کُلَّ شَیءٍ عِلْماً عَلَی اللّهِ تَوَکَّلْنا رَبَّنا افْتَحْ بَیْنَنا وَبَیْنَ قَوْمِنا بِالْحَقِّ وَأَنْتَ خَیْرُ الفاتِحِینَ؛(2)
دانش پروردگار ما همه چیز را فرا گرفته است، بر خداوند توکل کردیم. بارالها، بین ما و این مردم به حق داوری کن و تو بهترین داورانی.
نفرین شعیب مستجاب شد و عذاب الهی بر تبهکاران فرود آمد.
1 . هود (11) آیه 88 .
2 . اعراف (7) آیه 89 .