بیانات مقام معظم رهبری حضرت آیة الله خامنه ای (مد ظله ال عالی)

15/7/1379

بسم الله الرحمن الرحیم

بازدید امروز از این نمایشگاه، دو احساس را در بنده زنده کرد: یکی احساس خرسندی و امید و روشنی چشم دل به خاطر کثرت و تنوع و گستردگی کارهایی که در این جا دیده شده و عمدتا متوجه به تحقیق بود; اگر چه حالا آدم، تحقیق در سطوح مختلفی را مشاهده می کند، لیکن بنای کار و توجه عمده کار بر روی تحقیق و نوآوری و این هاست. احساس دوم، احساس خسارت هایی است که ما بر اثر عدم استفاده از این استعداد فعال در حوزه تا حالا تحمل کرده ایم و نگرانی از این که همین الان هم که ما این جا نگاه می کنیم و خوشمان می آید، شاید یک حجم استعداد، به قول آقایان یک پتانسیل، صد برابر این، آن جا افتاده و ما به آن توجه نداریم; انسان از این هم نگرانی پیدا می کند.

بالاخره دستپاچه شدن کاری را از پیش نخواهد برد و مشکلی را حل نخواهد کرد; بایستی عقلای حوزه و عمدتا مدیریت حوزه بنشینند با فکر، با تامل، این سررشته ای را که حالا به وسیله فضلای حوزه و جوان های حوزه به دست آمده است (سررشته تحقیق) دنبال کنند و نگذارند که این متوقف بماند.

من امروز صبح آن کتاب فهرستی را هم که آقایان مدیریت منتشر کرده اند، تماما نگاه کردم و همه آن چیزها را در آن جا دیدم; که حالا هم یا همه اش را یا بعضی از آن ها را این جا از نزدیک مشاهده کردم. این جا دو سه نکته وجود دارد:

یک نکته این است که بعضی از کارها اگر چه عنوان تحقیق دارد، اما بیشتر خدمت رسانی است; تحقیق نیست. نه این که خدمت رسانی کار کم اهمیتی باشد; نه خیر، آن هم مهم است; منتها اگر در کنار این کارهای خدمت رسانی، کارهای دقیق پژوهشی قرار نگیرد، ممکن است خدمت درستی هم رسانده نشود: یعنی می خواهم این را عرض بکنم و تاکید بکنم که به عنصر تحقیق و پژوهش، در همه جا به صورت یک اصل در این مجموعه کارها و نشاطهای حوزه ای خوب است که توجه بشود.

<سقc dçodئ فëc ok éئ pvc فëc ,lvoی× فçm éf éئ ی×قk ُoاغ  >
کارهای تکراری هست. ما چند تا کار اطلاع رسانی رایانه ای را در این جا مشاهده کردیم; پیدا بود کسانی که این ها را اداره می کنند، افراد کاملا مسلط و به کار خودشان هم علاقه مندند; اما این کارها بعضا در بخش عمده خودشان، با آن کار دیگر سهیم بودند; یعنی یک کار موازی و مکرری دارد انجام می گیرد. کارموازی، کفر نیست; اما از دست دادن سرمایه است. بنابراین، این یک نکته، که انسان کارهای موازی مشاهده می کند. حالا بعضی کارها موازی بودن و تکراری بودنش واضح است همان طور که ما عرض کردیم و مثالش را گفتیم بعضی کارها صورتا با هم تفاوت دارند، اما باطن کار یکی است; آدم می بیند که این کار عین همان کاری است که در غرفه دیگر دارد انجام می گیرد. با این همه نیازی که ما به تحقیق داریم، شاید این جور مکرر کاری ها اسراف به حساب بیاید.

ثانیا دیروز هم ما اشاره کردیم مجموعه کارهای پژوهشی حوزه باید بتواند یک جمع کامل و یک منظومه کامل را به وجود بیاورد تا همه نیازهایی را که حوزه متصدی و مهتم به آن است، پوشش بدهد; این را انسان در این جا احساس نمی کند. توی مجموعه، این احساس نمی شود که همه خلاها پوشش داده می شود. می دانید که هر رادار مرزی یک شعاعی دارد و یک پوشش راداری را به وجود می آورد. رادارها را با یک فاصله هایی می چینند که در مجموع نقطه خلا وجود نداشته باشد; یعنی همدیگر را پر می کنند و از هیچ طرف هواپیمای دشمن و نفوذی دشمن نمی تواند فضای کشور را بشکند و وارد بشود; باید این جوری باشید. این رادارهای شما یا این پایگاه ها و مراکز تحقیقی که هدفش دفاع از دین یا اگر نخواهیم همه اش صورت دفاعی بگیریم کمر بستگی برای ترویج دین و نشر معارف اسلامی است، باید جوری تنظیم بشود، کنار هم چیده بشود که در مجموع از همه طرف این مقصود حاصل بشود; این البته الان محسوس نیست. چه جوری ممکن است این را به وجود آورد؟ من به نظرم این جور می رسد که اگر همه قبول بکنند که مدیریت حوزه یک مسؤولیتی در این زمینه داشته باشد و یک بخش از کار خودش را همین قرار بدهد که ببیند کجا خلا تحقیقی وجود دارد; متقاضی را هدایت کند به آن جا; آن کسی را که می خواهد یک مجموعه تحقیقی به وجود بیاورد، این را هدایت کند به این نقطه; بگوید ما این جا را کم داریم. یا احیانا اگر بخشی از کارها تکراری است، آن تکرار کنندگان را هدایت کند به این نقطه خلا; بگوید ما این جا را خالی داریم; شما بیایید این کا را به دست بگیرید. کاری کنند که در مجموع یک پوشش همه جانبه ای به وجود بیاید. البته همین طور که اول عرض کردم، ما صدها نقطه امکان و استعداد تحقیق داریم که از لحاظ نیروی انسانی و نیروی فکری هیچ دچار مشکل نخواهیم بود; اما نگرانی این است که این ها معوق و معطل مانده باشد; ولی اگر مدیریت وارد این میدان بشود، این دغدغه برطرف خواهد شد.

البته مدیریت یک امر جدی است; بدون مدیریت، برادران و خواهران عزیز! هیچ کاری در دنیا سامان نمی گیرد; با پراکنده کاری و بی نظمی، هیچ کاری به جایی نمی رسد; مدیریت لازم است. ما دیروز هم در مدرسه فیضیه به آقایان عرض کردیم، دیشب هم به بعضی از بزرگان حوزه این را عرض کردیم، گفتیم باید مدیریت را جدی بگیرید. حوزه خیلی مجموعه عظیمی است; با این کمیت بالا، با این کیفیت بسیار والا و برجسته و کم نظیر، با این همه باری که بر دوش دارد، مسؤولیت هایی دارد. کدام مجموعه علمی و آموزشی و تحقیقی در دنیا هست که این همه مسؤولیت، مسؤولیت دین مردم، مسؤولیت هدایت مردم، همه مردم مسلمان; این بر دوش حوزه است. بنابراین، این حوزه با این عظمت و با این خصوصیات، با کوتاهی هایی که ماها نسل قبل از شما جوان ها داشته ایم که حالا میراث برش شما جوان ها هستید، اگر بخواهیم به جایی برسد، باید یک مدیریت و یک مرکزیت قوی داشته باشد. این مرکزیت در همه شؤون حوزه باید بتواند حرف بزند و رای داشته باشد; از جمله در همین قضیه تحقیق باید رای داشته باشد تا این کار تحقیق از پراکنده کاری خلاص بشود. کسانی هم که کارهای تحقیقی را می کنند، وابسته به هر بخشی و هر گوشه ای و هر یک از مناطق روحانی که هستند علمای بزرگ و شخصیت های برجسته و مراجع تقلید و دیگران; از هر جا که هستند، فرق نمی کند; این یک امر مشترک بین این هاست بایستی این را بپذیرند; یعنی همه قبول کنند که این مرکزیت (مدیریت) این وظیفه را به عهده بگیرد; یعنی هدایت جهت تحقیقات، یک کار ستادی قوی، برای این که بتواند مراکز پژوهشی قم را در جای خودشان قرار بدهد و خلاها را پر کند و این ها را مکمل همدیگر از آب در بیاورد; این کار لازم است.

به هر حال از زیارت برادران و خواهران خیلی خوشوقت شدیم. ما هم عرض زیادی نداریم; تشکر می کنیم از این که این کارهای بزرگ را انجام دادید. امیدواریم که بتوانیم لااقل تشویق کنیم و دعا کنیم; هم شما را تشویق کنیم، هم برای شما پیش خداوند متعال دعا کنیم. بدانید البته می دانید که بدون تحقیق، بدون نوآوری، بدون ژرف یابی، انسان در هیچ مقوله ای نمی تواند به هدف های والا دست پیدا کند. اگر این نوآوری (یعنی این ژرف یابی و تحقیق و پژوهش) نباشد، نتیجه همان یک جا ایستادن و در جا زدن و با دنیای پیرامون خود به تدریج بیگانه تر شدن خواهد شد.

البته این نکته را هم نا گفته نگذارم; من خواهش می کنم، به خصوص برادرانی که در زمینه مسائل فکری تحقیق می کنند، نگذارند خط هدایت دینی گم بشود. ما دیدیم کسانی را که کتاب دینی نوشتند; حالا اگر هدفشان هم با نوشتن کتاب دینی گمراه کردن نبود، نتیجه، گمراه کردن مردم بود; نگذارید این جوری بشود. بعضی از کارهایی که به نام دین، با هدف دین و برای دین می خواهد انجام بگیرد، نتیجه اش این است که مردم را از دین دور کند! سعی کنید که خدای نکرده در هیچ بخشی از بخش های پژوهش، یک چنین ضایعه ای، بلکه یک چنین فاجعه ای به وجود نیاید; که آن وقت دیگر وزر و وبال آن تمام شدنی نخواهد بود. ان شاء الله خداوند متعال همه شما را موفق و مؤید بدارد.

والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته.