علی علیه السلام با قرآن است و قرآن با اوست [1]. از همان آغاز نبوت رسول خدا صلی الله علیه و آله حاضر و شاهد نزول قرآن بود و نور وحیش را می دید و بویش را حس می کرد [2] و رسول خدا صلی الله علیه و آله پیوسته در ساعاتی از شبانه روز تنزیل و تاویل قرآن را به او می آموخت [3] ; به همین رو می دانست که کدام آیات چه زمانی و درباره چه کسانی نازل شده است و به ناسخ و منسوخ و محکم و متشابه و ظاهر و باطن قرآن آشنایی داشت [4] و حتی آنها را با املای رسول خدا صلی الله علیه و آله و خط خود نوشت و در میان فرزندانش به ارث گذاشت [5] و از همین رهگذر خود و فرزندانش قرآنی ناطق شده بودند [6] و سخن خود را ماخوذ از قرآن می شمردند [7] ; بر همین اساس می توان گفت: سخنان آن بزرگواران تقریری از قرآن کریم به شمار می رود .
به مناسبت سال جاری که به نام مبارک امام علی علیه السلام مزین شده است، بر قرآن پژوهان سزاست که خاستگاه قرآنی سخنان آن امام را در آیات قرآن جستجو کنند و شیوه بهره گیری ایشان را از آیات قرآن بازشناسی نمایند .
شایان ذکر است که علی علیه السلام گاه به تصریح و گاه به تلمیح به آیات قرآن استشهاد کرده است . مراد از تصریح، ذکر آیات در کلام آن امام است و مقصود از تلمیح ارتباط مفهومی کلام او با آیاتی از قرآن است . در احادیث رسیده از حضرت علی علیه السلام تصریحات آن حضرت به آیاتی از قرآن به صدها مورد می رسد [8] و تلمیحات او به آیات قرآن از این رقم هم در می گذرد .
بررسی اینکه سخنان آن حضرت به چه آیاتی از قرآن مستند و مستشهد است و چه ربط معنایی میان آیات قرآن و سخنان آن بزرگوار وجود دارد، درخور پژوهش است; زیرا از این طریق می توان به روش استنباط و بهره گیری ایشان از قرآن پی برد و آن را به عنوان بهترین روش معرفی کرد .
صحیفه مبین به مناسبت این سال مبارک ان شاء الله ویژه نامه ای را به موضوع قرآن و علی علیه السلام اختصاص خواهد داد; لذا از مقالات قرآن پژوهان ارجمند در خصوص آنچه آمد و یا هر موضوعی که در این زمینه باشد، استقبال می کند .
منابع
1 . مجلسی، محمد باقر; بحار الانوار، چ 2، دار احیاء التراث العربی، بیروت، 1403ق، ج 22، ص 476 و ج 38، ص 35 و 36 و 118 .
2 . همان، ج 14، ص 476 و ج 15، ص 361 و ج 18، ص 223 و ج 38، ص 320 .
3 . همان، ج 89، ص 97 و ج 40، ص 176 و ج 26، ص 64- 63 .
4 . همان، ج 10، ص 118 و ج 40، ص 144 و 153 و 186 .
5 . همان، ج 36، ص 275 .
6 . همان، ج 82، ص 199 و ج 24، ص 179 و ج 26، ص 63 .
7 . همان، ج 46، ص 303 و ج 92، ص 82 .
8 . نهج البلاغه، ترجمه دکتر سید جعفر شهیدی، چ 4، انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، تهران، 1372ش، ص 583- 581 .
