پاسخ‌های دکتر اعظم السادات موسوی*، به پرسش‌های تازه مادران
ماه انتظار می‌کشی تا نوزادی سالم به دنیا بیاوری، غافل از اینکه خودت، ذره ذره آب می‌شوی. یکی دو ماه آخر زایمان از کاروزندگی باز می‌مانی تا از موجودی دیگر محافظت کنی. اما پس از زایمان می‌خواهی علاوه بر نوزادت برای خودت زندگی کنی. بسیاری از مادران، پس از زایمان، سوال‌هایی می‌پرسند که خانم دکتر اعظم السادات موسوی جراح و متخصص بیماری‌های زنان و زایمان و استاد دانشگاه تهران به این سوال‌ها پاسخ داده‌اند.
چه زمانی پس از زایمان می‌توانیم به سر کار برگردیم؟
برخی از مادران به راحتی پس از 10 روز تا شش هفته کارهای عادی روزمره را در منزل از سر می‌گیرند اما بازگشت به فعالیت‌های اجتماعی اندکی دیرتر آغاز می‌شود. در عده‌ای هم شروع فعالیت‌های عادی حتی تا سه ماه به تاخیر می‌افتد. بسته به کار و فعالیتی که یک مادر دارد، عده‌ای این آمادگی را دارند که پس از شش هفته فعالیت خود را از سر بگیرند. در صورتی که کار این مادران سبک باشد و فشار جسمی و روحی به آنها وارد نکند و درباره شیوه نگهداری فرزند خود نگران نباشند همچنین دچار عوارض جانبی زایمان نشده باشند می‌توانند به سر کار خود برگردند. اما باید توجه داشته باشند که کار نباید آنها را خسته کند. بهتر است ساعت کاری این مادران کوتاه‌تر از سایرین بوده و در صورتی که با شیر خود فرزندشان را تغذیه می‌کنند، زمانی را برای شیردهی درنظر بگیرند.
و کار کردن برای این تازه مادران چه محدودیت‌هایی دارد؟
کارکردن نباید بیش از 20 ساعت در هفته باشد. در صورتی که شغل شما طوری است که مجبورید وسیله‌ای را بلند کنید یا بالا ببرید، نباید پیش از پایان شش هفته به انجام این کار اقدام کنید. در زنانی که زایمان به طریق سزارین انجام شده، این عمل نباید پیش از سه ماه پس از بارداری انجام شود. مادران شاغل توجه داشته باشند که نباید انرژی و توا‌ن‌شان را هنگام کار صرف کنند، طوری که برای مراقبت از فرزندشان دچار مشکل شوند. در بعضی موارد لازم است با مشاوره با کارفرما حتی شغل‌شان را برای مدتی تغییر دهند تا کمتر دچار استرس شوند. در زایمان سزارین به دلیل اینکه شکم و رحم کمی ضعیف شده است، برای جلوگیری از پارگی نباید پیش از شش تا هشت هفته جسم سنگین بلند کنید.
پس از زایمان چه زمانی باید بگذرد تا مادران بتوانند به مسافرت بروند؟
برای مادرانی که زایمان راحت و بی‌خطری داشته‌اند، مسافرت، یک تا دو هفته پس از زایمان طبیعی و سه تا شش هفته پس از سزارین اشکالی ندارد.
به یاد داشته باشید که بهبودی پس از زایمان به فرصت احتیاج دارد. استراحت کافی مانع از خستگی و ناراحتی مادر می‌شود. سفر ممکن است استرس‌زا باشد و در صورتی که مسافت طولانی باشد، بهتر است مادر در فواصل مناسب استراحت کند. وسیله نقلیه‌ای که با آن مسافرت می‌کنید، اهمیت زیادی دارد. راحت‌ترین وسیله را برای سفر انتخاب کنید. در طول سفر، به مقدار کافی مایعات بنوشید و پیاده‌شدن از وسیله نقلیه برای انجام چند ورزش کششی سبک بسیار کمک‌کننده است. این کار از تشکیل لخته در پاها که یکی از عوامل خطر تا چند هفته پس از زایمان است، جلوگیری می‌کند.
اگر زایمان سخت و دشواری داشتید یا پس از آن دچار عوارض جانبی دیگر شدید حتما پیش از سفر با پزشک خود مشورت کنید.
خوشبختانه عوارضی مانند لخته‌شدن خون، عفونت و خون‌ریزی پس از زایمان کم رخ می‌دهد، به خصوص پس از اولین یا دومین هفته پس از زایمان، عوارض پس از زایمان سزارین هم ممکن است شامل عفونت محل برش یا پارگی باشد که ممکن است چند روز پس از عمل جراحی رخ دهد. اما پس از شش هفته از احتمال بروز این عارضه‌ها کم شده و خطری مادر را تهدید نمی‌کند. از این رو پزشکان توصیه می‌کنند مسافرت حداقل سه تا شش هفته پس از زایمان به تاخیر بیفتد. هواپیما بهترین وسیله برای سفر این مادران است اما هنگام سفر با خودروی شخصی بهتر است در طول مسیر هر از گاهی برای استراحت توقف داشته باشید.
خانم‌هایی که تا پیش از زایمان، زیاد رانندگی کرده‌اند؛ از کی می‌توانند دوباره خودشان رانندگی کنند؟
پس از زایمان طبیعی اگر می‌توانید بدون هیچ‌گونه ناراحتی پیاده‌روی کنید، دچار سرگیجه یا افت فشار نمی‌شوید و خون‌ریزی بیش از اندازه ندارید، رانندگی در مسافت‌های کوتاه اشکالی ندارد. در غیر این صورت، لازم است تا دو هفته صبر کنید.
پس از زایمان سزارین در صورتی که هیچ‌گونه دردی در محل جراحی ندارید می‌توانید در محدوده محل زندگی خود، بعد از سه هفته رانندگی کنید. پیش از بیرون رفتن، کمی تمرین کنید و هنگام رانندگی سعی کنید فرد آشنایی را در کنارتان داشته باشید. باید بتوانید در موقع ضروری هنگام رانندگی عکس‌العمل نشان دهید. بنابراین اگر توانایی گذشته را به طور کامل پیدا نکرده‌اید، تا شش هفته صبر کنید و از فرد دیگری بخواهید رانندگی کند. اگر باید مسافت طولانی سفر کنید نباید پیش از شش هفته پشت ماشین بنشینید.
از کی می‌توانند ورزش‌کردن را شروع کنند؟
انجام فعالیت‌های سبک ورزشی پس از گذشت شش هفته از زایمان اشکالی ندارد. یک هفته پس از زایمان در صورتی که شما زایمان طبیعی داشته‌اید، می‌توانید 30 دقیقه و سه بار در هفته پیاده‌روی کنید و ورزش‌های سبک انجام دهید. به تدریج و با افزایش قدرت بدنی می‌توان طول مدت و دفعات پیاده‌روی را افزایش داد.
اگر زایمان شما به طریق سزارین بوده است شش تا هشت هفته صبر کنید. می‌توانید در خانه قدم بزنید زیرا این قدم‌زدن به بهبود زخم عمل جراحی شما کمک می‌کند. اما ورزش در بیرون از منزل را تا شش هفته به تاخیر بیندازید. به یاد داشته باشید که مفاصل و رباط‌های شما به مدت سه تا پنج ماه زمان می‌برد تا قدرت گذشته را پیدا کند. بنابراین از انجام ورزش‌های سنگین بپرهیزید. اگر می‌خواهید در کلاس‌های ورزشی شرکت کنید، حتی‌المقدور در کلاس‌هایی ثبت‌نام کنید که مربی ورزش با ورزش‌های پس از زایمان آشنا باشد.
ورزش برای زنانی که تازه مادر شده‌اند بسیار خوب است حتی از بروز افسردگی‌های پس از زایمان جلوگیری می‌کند اما این ورزش‌ها چند ماه پس از زایمان نباید موجب خستگی و فشار زیاد شوند.
یکی از دغدغه‌های تازه مادران این است که چگونه تناسب اندامشان را بازیابند. اگر ممکن است کمی هم در این مورد توضیح دهید.
خیلی از تازه مادران به این فکر می‌کنند که چه مدت طول می‌کشد تا بدن‌شان به وضعیت اولیه برگردد. همان‌طور که گفتیم، انجام ورزش‌های سبک لگن و شکم بسیار مناسب است. بازگشت به شکل اولیه پس از زایمان طی چند روز هرگز اتفاق نمی‌افتد و تدریجی است و اغلب پس از سه ماه انجام بعضی ورزش‌های خاص، بدن مادر به وضعیت اولیه برمی‌گردد.
با شروع ورزش‌های سبک و با پیاده‌روی‌های کوتاه‌مدت، عضلات کف لگن کم‌کم قدرت قبلی‌شان را به دست می‌آورند. شما می‌توانید پس از مراجعه به پزشک پس از شش هفته و اطمینان از سلامت خود، ورزش‌های کششی را شروع کنید.
خوابیدن به پشت و انقباض عضلات شکم و لگن، چرخش کمر، خم‌شدن، بلندکردن پاها زمانی که به پهلو دراز کشیده‌اید و ورزش‌هایی از این قبیل موجب تقویت عضلات و بازگشت وضعیت بدنی به شکل اولیه می‌شود. این اتفاقات تدریجی است و زمانی شما به شکل اولیه خود بازمی‌گردید که هر روز این ورزش‌ها را انجام دهید.
شروع روابط زناشویی از چه زمانی طبیعی است؟
روابط میان همسران با تولد نوزاد دچار تغییر می‌شود و اشکال در روابط جنسی میان آنها حتی تا چند ماه اول از مشکلات زوج‌هایی است که تازه صاحب فرزند شده‌اند.
بهترین زمان شروع روابط جنسی هنگامی است که هم پدر و هم مادر آمادگی روحی و جسمی را در خود ببینند. علاقه‌نداشتن به این موضوع امری است که بسیاری از مادران تجربه می‌کنند. زخم جراحی سزارین یا برش هنگام زایمان طبیعی و درد هنگام مقاربت از عوامل تشدید‌کننده مشکلات جنسی است. بسیاری از زنان پس از زایمان احساس گذشته را درباره شکل ظاهری بدن خود ندارند و حس می‌کنند جذابیت جنسی گذشته را برای همسران خود ندارند. انجام فعالیت‌های ورزشی به افزایش اعتماد به نفس در این زنان کمک می‌کند. حتی بسیاری از مردانی که تازه پدر شده‌اند نیز تمایلی برای روابط جنسی ندارند.
صحبت‌کردن و بیان احساسات میان زوج‌ها به از بین بردن مشکلات کمک می‌کند. اغلب پس از گذشت چند ماه روابط آنها مانند گذشته خواهد شد.
به طور معمول زنانی که زایمان طبیعی یا سزارین داشته‌اند پس از گذشت شش هفته می‌توانند روابط جنسی را با همسر خود از سر بگیرند. اما به یاد داشته باشید که حتی با وجود اینکه به فرزند خود شیر می‌دهید، امکان بارداری دوباره در شما وجود دارد. بنابراین بهتر است درباره بهترین روش پیشگیری از بارداری از پزشک خود راهنمایی بخواهید.
پی نوشت ها :
*متخصص بیماری‌های زنان
منبع:www.salamat.com
/ع
