گرما و کویری‌بودن منطقه اصلی‌ترین عامل هجوم عقرب‌ها به شرق کرمان و دیگر مناطق ایران است. عقرب‌ها هم مثل آدم‌ها از گرما کلافه شده و به سوی خانه‌ها و مزرعه‌ها هجوم برده‌اند.
به گزارش ، وقایع اتفاقیه نوشت: شرق کرمان و شهرستان ریگان بیش از همه در روزهای اخیر مورد هجوم عقرب‌ها قرار گرفته‌اند. بر‌اساس آمار ارائه‌شده تاکنون بیش از10 عقرب‌گزیدگی در ریگان مشاهده شده که یک مورد از آنها نیز به مرگ یک مادر باردار ختم شده است. آن‌طور که مسئولان محلی اعلام کرده‌اند امسال عقرب‌گزیدگی در جنوب کرمان بیش از 70 درصد افزایش داشته است. مردم روستاهای دورافتاده که فاصله زیادی هم تا مراکز درمانی دارند اصلی‌ترین قربانیان گزش عقرب در روزهای اخیر بود‌ه‌اند. بر‌اساس آمارهای رسمی استان‌های خراسان، سیستان و بلوچستان و خوزستان بیشترین آمار گزش عقرب و مار در کشور را دارند.
عقرب‌ها از کجا آمده‌اند؟
مردم محلی می‌گویند وجود عقرب در این مناطق خیلی عادی بوده اما امسال تعداد عقرب‌ها بیشتر از سال‌های قبل است. همین مردم را نگران کرده و آنها را به فکر سم‌پاشی خانه‌هایشان انداخته است. مسئولان اما می‌گویند سر و کله این میزان از عقرب از سیل چند ماه پیش در کرمان پیدا شده، به گفته آنها مهم‌ترین عامل بروز این پدیده بارندگی‌های سیل‌آسا در ماه‌های گذشته بوده است، به‌طوری‌که کیلومتر‌ها از مساحت جنوب و شرق استان کرمان زیر آب رفت و همین مسئله موجب شد پس از سال‌ها انواع حشرات و مارهای منطقه زمینه رشد و نمو بیشتر را پیدا کنند.
خشکسالی پیاپی در جنوب و شرق کرمان در سال‌های اخیر موجب سیر نزولی تعداد کلونی‌های این حشره شده بود اما پس از سیل‌های گسترده در این مناطق عقرب‌ها بار دیگر جمعیت خود را احیا کرده‌اند. از‌سوی‌دیگر، گرمای این روزهای استان کرمان موجب شده است این حشرات برای تأمین آب و در امان‌ماندن از گرما به مراکز جمعیتی سوق پیدا کنند. در زمان سیلاب هم به مردم هشدار داده شد که امکان طغیان عقرب و مارهای خطرناک در مناطق گرمسیر وجود دارد و حالا پس از چهار ماه و افزایش ناگهانی گرمای هوا این حشرات و خزندگان برای در امان‌ماندن از گرمای هوا و تأمین آب مورد نیاز به روستاها و مزارع پناه برده‌اند و همین مسئله موجب شده است موارد گزش انسان توسط عقرب‌ها افزایش یابد.
به گفته زهرا نجفی، کارشناس اداره هواشناسی در کرمان در خرداد امسال نسبت به سال گذشته 1,9 درجه سانتی‌گراد افزایش دما داشتیم. او درباره گرمای 54 درجه‌ای در ریگان گفته است: آنچه در زیر نور مستقیم آفتاب توسط دماسنج محاسبه می‌شود نمی‌تواند معرف دمای هوا باشد؛ به دو دلیل اولا خود دماسنج مولد گرما می‌شود. ثانیا درصد کمی از تابش‌های طول موج کوتاه خورشید به صورت مستقیم توسط مولکول‌های هوا جذب می‌شوند و جو عمدتا مثل یک پنجره برای تابش‌های خورشید عمل می‌کند؛ لذا آنچه باعث گرمایش هوا می‌شود عمدتا تابش‌های طول موج بلندی است که از زمین بازتابش می‌شود. اندازه‌گیری صحیح در ارتفاع دو متری و در محفظه اسکرین انجام می‌شود، اینکه مردم در آفتاب مستقیم دما را اندازه‌گیری می‌کنند یا با دماسنج خودرو اثر مستقیم آفتاب را می‌گیرند استاندارد نیست. استاندارد سازمان هواشناسی جهانی می‌گوید که حتما دماسنج باید در یک محفظه باشد. نجفی در این رابطه به شاخص دیگری به نام دمای سطح زمین اشاره کرد و گفت که در خرداد امسال دمای سطح زمین در ریگان به 51,4 درجه سانتی‌گراد رسید. به گفته وی، افزایش کم‌سابقه دمای سطح زمین سبب هجوم عقرب‌ها شده است.
روستاییان، قربانیان اصلی گزش عقرب
شاید مقداری از برگ یک گیاه و شست‌وشوی تازه و عصاره یک گیاه تنها درمانی باشد که روستاییان در مواقع گزش عقرب‌های خطرناک از آن استفاده می‌کنند و همین باعث شده قربانیان گزش عقرب در روستاها بیشتر از شهرها باشند. استفاده از درمان‌های خانگی و سنتی بیشتر در صورت عدم توانایی در مراجعه سریع به مراکز درمانی است. مسافت مراکز درمانی تا برخی روستاهای جنوب و شرق کرمان آن‌قدر زیاد است که مردم ترجیح می‌دهند از درمان‌های سنتی استفاده کنند. فردین حشمتی، رئیس مرکز بهداشت ریگان می‌گوید: مردم باید در صورت گزش از خوددرمانی به صورت جدی پرهیز کرده و بلافاصله به مراکز درمانی مراجعه کنند. در تمام مراکز درمانی پادزهر به میزان لازم توزیع شده است و جای هیچ نگرانی‌ای وجود ندارد. او تأکید کرد که مردم باید بهداشت محیطی را جدی بگیرند و نکات ایمنی را برای جلوگیری از گزش رعایت کنند.
با وجود تمام این توصیه‌ها اما حقیقت این است که این روزها مردم در جنوب و شرق استان کرمان به‌ویژه در روستاها و مناطق دورافتاده با پدیده‌ای جدید به نام افزایش حشرات و مارهای گزنده و زهر‌آگین مواجه شده‌اند. امین باقری، فرماندار ریگان هم درباره دشواری دسترسی روستاییان به مراکز درمانی می‌گوید: بیشترین مشکل ما هم در روستاهای دورافتاده است. این روستاها اکثرا راه دسترسی مناسبی ندارند و در صورت بروز حادثه انتقال بیمار به مراکز درمانی بسیار سخت است. امکانات در این روستاها بسیار اندک است. باوجوداین در تمام مراکز درمانی و خانه‌های بهداشت پادزهر توزیع شده و از مردم می‌خواهیم در صورت بروز گزش خود را به نزدیک‌ترین خانه بهداشت برسانند.
در سال جاری صدها مورد از گزش به‌دلیل نیش عقرب گزارش شده است، اکثر این افراد پس از گزش عقرب در نیمه شب به‌دلیل اینکه در روستاهای دورافتاده زندگی می‌کردند امکان دسترسی به سرم پادزهر را نداشته‌اند، کودکان، زنان باردار و سالمندان و افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای در این میان در معرض بیشترین خطر قرار دارند.
افزایش 70 درصدی گزش عقرب
رئیس مرکز بهداشت ریگان می‌گوید که امسال عقرب‌گزیدگی تقریبا 70 درصد نسبت به سال‌های گذشته بیشتر شده است. به گفته فردین حشمتی، با توجه به وضعیت آب و هوایی ریگان مار و عقرب‌گزیدگی اتفاق نادری در این منطقه نبوده و امکان درمان آن در شهرستان ریگان وجود دارد، به نحوی که امکانات رسیدگی اولیه در مراکز بهداشتی فراهم شده و ادامه درمان در مرکز شهرستان ریگان و در صورت لزوم اعزام به شهرستان‌های بم و کرمان امکان‌پذیر بوده اما آنچه اغلب حادثه‌ساز می‌شود اعتقاد مردم محلی به کشنده‌نبودن نیش عقرب و عدم مراجعه به مراکز درمانی است، در صورتی که نیش عقرب قطعا برای کودکان مرگ‌آفرین بوده و نوعی عقرب به نام الماس حتی برای بزرگسالان می‌تواند خطرساز باشد؛ موردی که اخیرا متأسفانه منجر به مرگ شد.
خانمی تقریبا 30ساله بود که بعد از دو روز از عقرب‌گزیدگی و بعد از بروز علائمی به مراکز درمانی ریگان مراجعه کرد و باوجود اعزام به بم و کرمان متأسفانه جان خود را از دست داد. حشمتی از مردم می‌خواهد با رعایت بهداشت و جمع‌آوری زباله‌ها مانع از پنهان‌شدن عقرب‌ها اطراف منزلشان شوند، حتما رختخواب‌های خود را کنترل کنند و از نبود عقرب مطمئن شوند؛ البته به نظر می‌رسد این حساسیت در مردم وجود داشته باشد. از مسئولان انتظار می‌رود با سم‌پاشی‌های مکرر عوارض این مسئله را کاهش دهند.
رتبه دوم ایران در گزش عقرب و مار
بر اساس آخرین آماری که در سال 93 منتشر شد ایران رتبه دوم گزش مار و عقرب در دنیا را دارد. عباس زارع، عضو هیأت علمی بخش جانوران سمی مؤسسه تحقیقات واکسن و سرم‌سازی رازی گفته بود: ایران پس از کشور مکزیک، رتبه دوم بیشترین آمار مار و عقرب‌گزیدگی دنیا را دارد.
در این مدت 250 هزار مورد گزیدگی با عقرب و مار در وزارت بهداشت به ثبت رسیده که 50 هزار مورد مربوط به عقرب‌گزیدگی و 10 هزار مورد مارگزیدگی بوده است. او با بیان اینکه تعداد گزش با مار و عقرب در ایران بالاست، تصریح کرد: ایران از لحاظ گزش رتبه دوم جهان را بعد از مکزیک دارد. بیشترین آمار مارگزیدگی در استان‌های خراسان و سیستان و بلوچستان و بیشترین آمار عقرب‌گزیدگی نیز در استان خوزستان گزارش شده است.
