نظارت بر مصرف در مسائل اقتصادی تنها موضوع تولید بیشتر مطرح نیست ، گاهی کنترل مصرف از آن هم مهمتر است ، و به همین دلیل یوسف علیه السلام در دوران حکومت خود ، سعی کرد ، در آن هفت سال وفور نعمت ، مصرف را به شدت کنترل کند تا بتواند قسمت مهمی از تولیدات کشاورزی را برای سالهای سختی که در پیش بود ، ذخیره نماید .
در حقیقت این دو از هم جدا نمی توانند باشند ، تولید بیشتر هنگامی مفید است که نسبت به مصرف کنترل صحیحتری شود ، و کنترل مصرف هنگامی مفیدتر خواهد بود که با تولید بیشتر همراه باشد .
سیاست اقتصادی یوسف (علیه السلام) در مصر نشان داد که یک اقتصاد اصیل و پویا نمی تواند همیشه ناظر به زمان حال باشد ، بلکه باید آینده و حتی نسلهای بعد را نیز در بر گیرد ، و این نهایت خودخواهی است که ما تنها به فکر منافع امروز خویش باشیم و مثلا همه منابع موجود زمین را غارت کنیم و به هیچوجه به فکر آیندگان نباشیم که آنها در چه شرائطی زندگی خواهند کرد ، مگر برادران ما تنها همینها هستند که امروز با ما زندگی می کنند و آنها که در آینده می آیند برادر ما نیستند .
جالب اینکه از بعضی از روایات چنین استفاده می شود که یوسف برای پایان دادن به استثمار طبقاتی و فاصله میان قشرهای مردم مصر ، از سالهای قحطی استفاده کرد ، به این ترتیب که در سالهای فراوانی نعمت مواد غذائی از مردم خرید و در انبارهای بزرگی که برای این کار تهیه کرده بود ذخیره کرد ، و هنگامی که این سالها پایان یافت و سالهای قحطی در پیش آمد ، در سال اول مواد غذائی را به درهم و دینار فروخت و از این طریق قسمت مهمی از پولها را جمع آوری کرد ، در سال دوم در برابر زینتها و جواهرات ( البته به استثنای آنها که توانائی نداشتند ) و در سال سوم در برابر چهارپایان ، و در سال چهارم در برابر غلامان و کنیزان ، و در سال پنجم در برابر خانه ها ، و در سال ششم در برابر مزارع ، و آبها ، و در سال هفتم در برابر خود مردم مصر ، سپس تمام آنها را ( به صورت عادلانه ای ) به آنها بازگرداند ، و گفت هدفم این بود که آنها را از بلا و نابسامانی رهائی بخشم .
[1]
[1] . تفسیر نمونه جلد دهم، مکارم شیرازی ، ناصر؛
