در انتظار خورشید(امام مهدی(عج) و شباهت ها) (۱)

اشاره

انبیا و اولیای الهی در طول حیات بشری برای هدایت انسان ها آمده اند و در این راه نیز سختی های بی شماری را تحمل کرده اند. حضرت مهدی(عج) تنها بازمانده از انبیا و اولیا علیهم السلام است و هر آنچه آن بزرگواران از علم و قدرت و معجزه دارا بوده اند و هر آنچه در اختیار آنان بوده، همگی در حال حاضر در اختیار آن حضرت می باشد. تمام صفات انبیا و مکارم ائمه علیهم السلام در وجود امام مهدی(عج) جمع است و از آن حضرت بروز می کند. بر این اساس، شباهت هایی بین آن حضرت و پیامبران و اولیا الهی وجود دارد که در کتاب های معتبر حدیثی از آن یاد شده است.

شباهت به آدم علیه السلام

خداوند آدم علیه السلام را خلیفه خود در تمام زمین قرار داد و او را وارث آن ساخت؛ حضرت مهدی(عج) را نیز وارث زمین خواهد ساخت و خلیفه خود در زمین خواهد نمود. آدم علیه السلام زمین را با عبادت خدا زنده کرد پس از آنکه با کفر و طغیان جنیان مرده بود؛ حضرت مهدی(عج) نیز زمین را با دین خدا و عبادت و عدالت و برپایی حدود الهی زنده خواهد کرد، در حالی که با کفر و معصیت اهل زمین مرده است. آدم علیه السلام از گروه بسیار گریه کننده (بُکّائین) بود و در فراق بهشت بسیار گریست؛ حضرت مهدی(عج) نیز چنانکه در زیارت ناحیه مقدسه آمده، بر مصیبت امام حسین علیه السلام بسیار گریسته و می گرید. خداوند تمام اسماء را به آدم علیه السلام آموخت؛ به حضرت مهدی(عج) افزون بر آنچه به آدم علیه السلام آموخت، مطالب دیگری که به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و اوصیای آن حضرت داده شده را می آموزد.

شباهت به هابیل علیه السلام و شیث علیه السلام

نزدیک ترین و خویشاوندترین افراد یعنی قابیل، هابیل را کشت؛ درمورد حضرت مهدی(عج) نیز عمویش جعفر کذاب که نزدیک ترین افراد از نظر خویشاوندی به امام بود، قصد کشتن ایشان را نمود. حضرت شیث اجازه نیافت علم خویش را آشکار کند، زیرا می ترسید همانند برادرش هابیل به قتل برسد؛ حضرت مهدی(عج) نیز تا روز معیّن که خداوند از آن آگاه است، اجازه ندارد علم خویش را آشکار سازد؛ چنانکه در روایت آمده است: حضرت به هنگام ولادت عطسه ای زد و فرمود: «ستمگران پنداشته اند حجت الهی باطل و نابود است، حال آنکه اگر در سخن گفتن به ما اجازه داده شود، شک از بین می رود».

شباهت به نوح علیه السلام

حضرت نوح علیه السلام شیخ الانبیاء نام دارد که بنا بر روایات دو هزار و پانصد سال عمر نمود؛ حضرت مهدی(عج) نیز شیخ الاوصیاء است و تاکنون در قید حیات می باشد. حضرت نوح علیه السلام با دعای خود که فرمود: «پروردگارا! بر روی زمین بشری از کافران قرار نده»، آن ها را از بین برد؛ حضرت مهدی(عج) نیز زمین را با شمشیر از لوث وجود کافران پاک می کند. خداوند فرج نوح و اصحابش را آن قدر به تأخیر انداخت تا بیشتر معتقدان به حضرت از او برگشتند و آنان که ایمان حقیقی داشتند بر عقیده خود پابرجای ماندند؛ ظهور و خروج حضرت مهدی(عج) نیز به قدری به تأخیر می افتد که بیشتر معتقدان به حضرت برمی گردند تا آنان که عقیده ای راسخ و حقیقی دارند باقی بمانند. نداهای حضرت نوح علیه السلام به شرق و غرب عالم می رسید و این یکی از معجزات آن حضرت بود؛ حضرت مهدی(عج) نیز هنگام ظهور، میان رکن و مقام می ایستد و فریادی برمی آورد و یارانش را فرامی خواند و ندایش به شرق و غرب عالم می رسد.

شباهت به ادریس علیه السلام

ادریس علیه السلام که جدّ پدر نوح علیه السلام است، به آسمان چهارم بالا رفت در حالی که زنده بود؛ حضرت مهدی(عج) نیز برای لحظاتی هنگام تولد به جایگاه والایی در آسمان برده شد. هنگامی که دشمنان می خواستند حضرت ادریس علیه السلام را بکشند، وی از قومش غایب شد و طول غیبتش به حدی بود که پیروانش در سختی و شدت و فشار قرار گرفتند؛ حضرت مهدی(عج) نیز هنگامی که دشمنان می خواستند او را به شهادت برسانند، غایب شد و در طول غیبتش که بسیار هم طولانی است، شیعیان و پیروانش به منتهای سختی و فشار و مشقت می رسند. وقتی غیبت ادریس علیه السلام به طول انجامید، مردم جملگی به درگاه خداوند توبه کردند و تصمیم گرفتند حضرت را یاری نمایند، خداوند نیز حضرت را ظاهر ساخت؛ حضرت مهدی(عج) نیز ظهور خواهد کرد، اگر مردم به سوی خدا توبه کنند و تصمیم قاطع بر یاری حضرت داشته باشند.

شباهت به هود علیه السلام و صالح علیه السلام

خداوند کافران را به وسیله حضرت هود علیه السلام و باد عقیمی که بر آن ها فرستاد، نابود کرد؛ در زمان ظهور حضرت مهدی(عج) نیز جمعی از کافران به وسیله حضرت و باد سیاهی که خواهد وزید نابود خواهند شد. حضرت صالح علیه السلام از قوم خود غایب شد و وقتی بازگشت، عده بسیاری آن حضرت را انکار کردند؛ حضرت مهدی(عج) را نیز انکار خواهند کرد. با آنکه حضرت مهدی(عج) در سن پیری و پس از عمری طولانی ظهور می کند، اما به صورت جوانی کمتر از چهل سال دیده می شود و مردم نیز در آن زمان سه دسته خواهند بود: اهل یقین، اهل شک و انکار کنندگان. اهل انکار را دعوت می کند، او را انکار می کنند؛ پس آن ها رامی کشد. اهل یقین و شک هم از او علامت هایی می خواهند که ارائه می دهد و آنان با حضرت بیعت می کنند.

شباهت به ابراهیم علیه السلام

دوران حمل و ولادت حضرت ابراهیم علیه السلام مخفیانه بود و حضرت در یکروز به قدری رشد می کرد که دیگران در یک هفته رشد می کنند و در یک هفته به قدری که دیگران در یکماه و در یکماه به قدری که دیگران در یکسال؛ حضرت مهدی(عج) نیز از این جهات شبیه حضرت ابراهیم علیه السلام بود. هنگامی که حضرت ابراهیم علیه السلام در آتش افکنده شد، جبرئیل برایش لباسی از بهشت آورد؛ حضرت مهدی(عج) هنگامی که قیام می کند، همین لباس را به تن می کند. خداوند حضرت ابراهیم علیه السلام را از آتش نجات داد؛ حضرت مهدی(عج) نیز از آتش نجات خواهد یافت. براساس روایتی از امام صادق علیه السلام ، هنگامی که حضرت ظهور می کند، مردی نزد ایشان آمده، تقاضای معجزه ابراهیم علیه السلام می کند. حضرت هم دستور می دهد تا آتشی را فراهم کنند، سپس داخل در آتش شده و به سلامت از آن خارج می شود.

شباهت به لوط علیه السلام و یعقوب علیه السلام

خداوند فرشتگان را برای یاری حضرت لوط علیه السلام فرستاد؛ برای یاری حضرت مهدی(عج) نیز فرشتگان فرود خواهند آمد. یعقوب علیه السلام در فراق یوسف علیه السلام به قدری گریست تا چشمانش از اندوه سفید شد و بینایی خود را از دست داد در حالی که حضرت خشم خود را فرو می خورد؛ حضرت مهدی(عج) نیز چنانکه در زیارت ناحیه مقدسه می فرماید، در اندوه جدّش امام حسین علیه السلام بسیار می گرید، در حالی که خشم خود را فرو می برد تا زمانی که اجازه ظهور بیابد و انتقام آن حضرت را از قاتلانش بگیرد. یعقوب علیه السلام منتظر فرج بود؛ حضرت مهدی(عج) نیز منتظر فرج می باشد.

شباهت به یوسف علیه السلام

یوسف علیه السلام زیباترین فرد اهل زمان خود بود؛ حضرت مهدی(عج) نیز زیباترین اهل زمان خویش است. حضرت یوسف علیه السلام مدتی طولانی از خاندان خود غایب شد تا اینکه برادران آن حضرت به مصر رفتند و حضرت برادرانش را شناخت، اما آن ها حضرت را نشناختند؛ حضرت مهدی(عج) نیز از مردمان غایب است، در میان ایشان راه می رود و آن ها را می شناسد، اما آن ها حضرت را نمی شناسند. خداوند کار حضرت یوسف علیه السلام را یک شبه توسط خوابی که پادشاه مصر دید، اصلاح کرد؛ کار حضرت مهدی(عج) را هم در یک شب اصلاح خواهد کرد که در آن یک شب یاران آن حضرت را از سرزمین های دور جمع می کند. حضرت یوسف گرفتار زندان شد؛ حضرت مهدی(عج) نیز گرفتار زندان است و آسمان و زمین با همه فراخی و پهناوری شان، آن چنان از ستم مخالفان حضرت پر شده که برای آن حضرت همچون زندان گشته است.

شباهت به خضر علیه السلام

خداوند عمر حضرت خضر علیه السلام را طولانی ساخته و حضرت هم اکنون نیز در قید حیات است؛ حضرت مهدی(عج) نیز عمرش طولانی بوده و هم اکنون در قید حیات می باشند. از بعضی روایات چنین استفاده می شود که حکمت طولانی شدن عمر حضرت خضر این است که دلیلی باشد بر طولانی شدن عمر حضرت مهدی(عج). نام حضرت خضر «بلیا» است و علت اینکه حضرت را «خضر» نامیده اند، بدین سبب است که هر گاه بر چوب خشکی می نشست، سبز می شد و هر گاه نماز می گزارد، اطرافش سبز می شد؛ حضرت مهدی(عج) نیز به هر سرزمینی که پای بگذارد، سبز و پرگیاه می شود و آب از آن جا می جوشد. حضرت خضر علت کارهایش آشکار نشد مگر بعد از آنکه خودش آن را فاش کرد؛ حضرت مهدی(عج) نیز وجه غیبتش آن طور که باید آشکار نمی شود، مگر بعد از ظهور آن حضرت. حضرت خضر علیه السلام هر سال در مراسم حج شرکت می کند و تمام مناسک را به جای می آورد؛ حضرت مهدی(عج) نیز هر سال در مراسم حج شرکت می نماید و مناسک را به جای می آورد.

شباهت به الیاس علیه السلام

خداوند عمر الیاس علیه السلام را طولانی ساخت؛ عمر حضرت مهدی(عج) نیز طولانی است. الیاس علیه السلام هر سال به حج می رود و مراسم حج را به جا می آورد؛ حضرت مهدی(عج) نیز چنین است. هنگامی که می خواستند الیاس علیه السلام را بکشند، از قومش غایب شد؛ چنانکه حضرت مهدی(عج) از امت خویش غایب شد. حضرت الیاس علیه السلام در کوه دشواری سکونت کرد؛ حضرت مهدی(عج) نیز در روایات آمده که در کوه های دشوار سکونت می گزیند. خداوند به دعای حضرت الیاس علیه السلام حضرت یونس علیه السلام را که کودک بود و چهارده روز از مرگش گذشته بود، زنده کرد؛ به دعای حضرت مهدی(عج) نیز مردگان بسیاری را زنده می کند، همچون اصحاب کهف، 25 نفر از قوم حضرت موسی علیه السلام که به حق قضاوت می کنند، سلمان فارسی، مالک اشتر و....

شباهت به ذوالقرنین و شعیب پیامبر علیهماالسلام

ذوالقرنین پیامبر نبود، اما مردم را به سوی خدا دعوت کرد و به تقوا و خداترسی می خواند؛ حضرت مهدی(عج) نیز پیامبر نیست، ولی مردمان را به سوی خدای تعالی و تقوا و پرهیزکاری دعوت می کند. ذوالقرنین به آسمان ها بالا برده شد و خداوند علمی به او بخشید که حق و باطل را بشناسد؛ حضرت مهدی(عج) نیز به آسمان ها بالا برده شد. ذوالقرنین ما بین مشرق و مغرب را گرفت و تصرف کرد؛ حضرت مهدی(عج) نیز مشرق و مغرب زمین را به تصرف در خواهد آورد. شعیب علیه السلام قوم خود را به سوی خدا دعوت کرد تا اینکه عمرش طولانی شد و سپس از نظرشان غایب گردید و بعد به صورت جوانی به سوی آن ها بازگشت؛ حضرت مهدی(عج) نیز با وجود عمر طولانی، به صورت جوانی ظاهر می شود که کمتر از چهل سال دارد. تکذیب کنندگان شعیب علیه السلام به وسیله آتشی سوختند که از ابری که بر آن ها سایه افکنده بود خارج شد؛ تمام بت ها و معبودهای غیر خدا و پیروانشان در زمان ظهور حضرت مهدی(عج) خواهند سوخت.

شباهت به حضرت موسی علیه السلام

دوران حمل و ولادت حضرت موسی علیه السلام پنهانی بود؛ دوران حمل و ولادت حضرت مهدی(عج) نیز مخفیانه بود. حضرت موسی علیه السلام دو غیبت داشت که یکی از دیگری طولانی تر بود: غیبت اول از مصر بود که 28 سال طول کشید و غیبت دوم هنگامی که به سوی میقات پروردگارش رفت و چهل روز به طول انجامید؛ حضرت مهدی(عج) نیز دو غیبت داشته است که یکی از دیگری طولانی تر است. هنگامی که حضرت موسی علیه السلام به میقات رفت، خداوند با او سخن گفت؛ حضرت مهدی(عج) نیز هنگامی که آن حضرت را به سراپرده عرش بالا بردند، خداوند با او سخن گفت. حضرت موسی علیه السلام هنگامی که غایب شد، مردمش در منتهای رنج، فشار، مشقت و ذلت بودند، به طوری که دشمنان پسران آن ها را می کشتند؛ شیعیان و دوستداران حضرت مهدی(عج) نیز در زمان غیبت آن حضرت در منتهای سختی و فشار می افتند، تا خداوند کسانی را که ایمان آورده اند پاک کند و کافران را هلاک گرداند. خداوند متعال ظهور حضرت موسی علیه السلام را به تأخیر انداخت تا قومش را امتحان کند و کسانی که ایمان و یقین ثابت ندارند، از کسانی که خدای عز و جل را می پرستیدند جدّا شوند؛ ظهور حضرت مهدی(عج) نیز به همین منظور به تأخیر افتاده است.

شباهت به حضرت حزقیل علیه السلام و حضرت داوود علیه السلام

خداوند برای حضرت حزقیل علیه السلام مردگانی را زنده کرد؛ برای حضرت مهدی(عج) نیز مردگانی ازمؤمنان و منافقان و کافران زنده خواهد کرد. خداوند حضرت داوود علیه السلام را خلیفه در زمین برگزید؛ حضرت مهدی(عج) را نیز خلیفه در زمین قرار خواهد داد. خداوند برای حضرت داوود علیه السلام آهن را نرم کرد؛ برای حضرت مهدی(عج) نیز نرم خواهد کرد. حضرت داوود علیه السلام به الهام در میان مردم حکم می کرد؛ حضرت مهدی(عج) نیز به حکم داوود علیه السلام قضاوت خواهد کرد و نیازی به بیّنه و شاهد ندارد.

شباهت به حضرت سلیمان علیه السلام و دانیال علیه السلام

خداوند حضرت سلیمان علیه السلام را در حالی که هنوز به سن بلوغ نرسیده بود جانشین داوود علیه السلام و خلیفه روی زمین قرار داد؛ حضرت مهدی(عج) نیز در حالی که پنج ساله بود به امامت رسید. خداوند باد را در تسخیر حضرت سلیمان علیه السلام قرار داد؛ حضرت مهدی(عج) نیز باد را در اختیار خواهد داشت. آفتاب برای حضرت سلیمان علیه السلام بازگشت؛ حضرت مهدی(عج) نیز آفتاب و ماه را می خواند و آن ها او را پاسخ می دهند. حضرت دانیال علیه السلام مدتی طولانی از قومش غایب بود، به طوری که گرفتاری پیروانش شدید گردید؛ حضرت مهدی(عج) نیز از نظرها غایب است و غیبت طولانی حضرت، گرفتاری ها و سختی های بی شماری را برای پیروان و شیعیان آن حضرت به وجود می آورد.

شباهت به حضرت ایوب، زکریا و یحیی علیهم السلام

حضرت ایوب علیه السلام هفت سال بر بلا و گرفتاری صبر کرد؛ حضرت مهدی(عج) از زمان وفات امام حسن عسگری علیه السلام تاکنون صبر نموده است و صبر خواهد کرد تا زمانی که به اذن خداوند ظهور نماید. برای حضرت ایوب علیه السلام یک یا دو چشمه از زمین جوشید؛ برای حضرت مهدی(عج) نیز چشمه از زمین جوشیده است و نیز خواهد جوشید. فرشتگان حضرت زکریا علیه السلام را ندا کردند، در حالی که آن حضرت به نماز ایستاده بود؛ فرشتگان در هر شب قدر حضرت مهدی(عج) را نیز ندا می کنند و جبرئیل هنگامی که با آن حضرت بیعت می کند می گوید: «ای آقای من! سُخَنَت پذیرفته و فرمانت جایز است». حضرت یحیی علیه السلام در شکم مادر سخن می گفت؛ حضرت مهدی(عج) نیز در شکم مادر سخن می گفت و سوره قدر را قرائت می کرد.

شباهت به حضرت عیسی علیه السلام

حضرت عیسی علیه السلام در شکم مادر تسبیح خداوند می گفت؛ حضرت مهدی(عج) نیز در شکم مادر خداوند را تسبیح می نمود. حضرت عیسی علیه السلام در گهواره سخن گفت؛ حضرت مهدی(عج) نیز در گهواره سخن گفت. خداوند حکمت و ویژگی های نبوت را در کودکی به حضرت عیسی علیه السلام عنایت کرد؛ حکمت و ویژگی های امامت نیز در کودکی به حضرت مهدی(عج) داده شد. مردم در مورد حضرت عیسی علیه السلام اختلاف کردند و بعضی گفتند کشته شده و بعضی گفتند زنده است؛ در مورد حضرت مهدی(عج) نیز اختلاف نظر دارند: بعضی می گویند متولد شده است و بعضی می گویند هنوز به دنیا نیامده است. حضرت عیسی علیه السلام به اذن خداوند متعال مردگان را زنده می کرد؛ حضرت مهدی(عج) نیز مردگان را زنده می کند. عیسی علیه السلام می فرمود: «من به شما خبر می دهم آنچه می خورید و آنچه در خانه هایتان ذخیره می کنید»؛ حضرت مهدی(عج) نیز از تمام احوال و کارها آگاه است.

شباهت به خاتم النبیین صلی الله علیه و آله

در مورد شباهت حضرت مهدی(عج) به پیامبر گرامی اسلام و آخرین فرستاده خداوند، حضرت محمد صلی الله علیه و آله روایات بسیاری وارد شده است. باتوجه به اینکه حضرت مهدی(عج) از نوادگان پیامبر صلی الله علیه و آله است، طبیعی است که شباهت های بسیاری میان این دو وجود مقدس وجود داشته باشد. بعضی از این ویژگی ها را بر می شماریم: از حیث اندام و گفتار، از جهت اجرای برنامه ای که در پیش می گیرد که همان برنامه رسول خدا صلی الله علیه و آله می باشد و بنیادهای پیشین را منهدم و ویران می سازد، و از نظر نام و کنیه. نیز پیراهن پیامبر صلی الله علیه و آله که در روز جنگ احد بر تن داشتند و عمامه سحاب و زره سابغه و شمشیر پیامبر صلی الله علیه و آله همراه اوست. شاید بتوان گفت جامع سخن در این زمینه، همان حدیث رسول خدا صلی الله علیه و آله است که فرمود: «مهدی از فرزندان من است. اسم او اسم من و کنیه اش کنیه من، و از نظر خَلق و خُلق، شبیه ترین مردم به من است».