جهانی سازی و فرآیند انهدام ساختارهای مدنی

پگاه حوزه، ش 54

جهانی سازی، فرآیند یکسان سازی جوامع در چارچوب تمدنی واحد است، و به عبارتی دیگر، یکسان سازی در هر گونه تغییر خوراک، پوشاک و آداب و سنن مردم جهان است . جامعه ی مدنی به حوزه ای از روابط اجتماعی اطلاق می شود که فارغ از دخالت قدرت سیاسی است و مجموعه ای از نهادها، مؤسسات، انجمن ها و تشکل های خصوصی و غیرخصوصی (مدنی) را در بر می گیرد و شامل حوزه ی روابط اجتماعی می شود .

به اعتقاد نویسنده فرآیند جهانی سازی قادر است ساختارهای جوامع مدنی را با توسل به سه اهرم از هم فرو پاشد:

1 . شرکت های اقتصادی فراملیتی: این شرکت ها از طریق تامین منابع مالی، اقتصادهای بومی - ملی کشورها را علیل می کنند; به گونه ای که این روند موجب فقیرتر شدن فقرا و ثروتمندتر شدن اغنیا خواهد شد و بدین ترتیب به اختلافات طبقاتی دامن خواهند زد .

2 . رسانه های همگانی فراملیتی: این رسانه ها با استفاده از شگردهای تبلیغاتی فریبنده، افکار عمومی جهانیان و جو حاکم بر اذهان را برای پذیرش اصول و ارزش های مطلوب صاحبان و گردانندگان خود سوق خواهند داد . به همین لحاظ به نظر می رسد جهان فاقد آگاهی خواهد شد و امریکایی شدن گسترش خواهد یافت و ... .

3 . حاکمیت های فراملیتی: این امر موجب تحدید و فرو کاستن حاکمیت های ملی و هم چنین ایجاد اقتدار لازم برای یک نظم جهانی خواهد شد . در نتیجه جهان فاقد حکومت، ملیت ها و قومیت های متنوع، و میهن خواهد شد که همه ی اینها حاکمیت های ملی را از بین خواهند برد .

بی تردید این تهدیدات حتی جوامع سرمایه داری غرب را نیز فرا خواهد گرفت; اما این ویرانگری ها در کشورهای جهان سوم به دلیل پا نگرفتن جوامع مدنی پویا و نبود گروه های بانفوذ در بازی های جهانی و عدم انباشت سرمایه و ضعف فرهنگی، جدی تر خواهد بود .

به نظر می رسد جوامع مدنی به منظور برون رفت از این بحران از چهار مکانیزم دفاعی می توانند بهره ببرند:

1 . ایجاد تشکل هایی مانند تشکیلات کارگری و کارفرمایی;

2 . تشکیل گروه ها; مانند گروه های قومی، مذهبی، سیاسی و حتی هنری;

3 . استفاده از رسانه ها و تبلیغات برای جهت دهی به افکار عمومی;

4 . بهره گیری از اعتصابات، اعتراض ها و جنبش های اجتماعی .