کودک بیش فعال از نگاه خودش و دیگران

آیا کودکانی که به بیش فعالی دچارند متوجه تفاوت های خود با دیگران هستند؟

معمولاً کودکان در سنین پایین، بینش کافی به اعمال خود و نتایج اثرات آن از روی خود و دیگران ندارند. به همین دلیل برای تشخیص این اختلال، مصاحبه با خود کودک به تنهایی کافی نیست. زیرا خود آنان، به مشکلات شان آگاهی ندارند و ضروری است که از والدین، اولیای مدرسه و مهدکودک اطلاعات لازم را دریافت کنند. ولی با افزایش سن، فرد به تدریج نسبت به علائم بیماری بینش پیدا می کند و متوجه علت مشکلات بزرگ و کوچک در زندگی روزمره ی خود می گردد.
معمولاً این کودکان وقتی بزرگتر می شوند، به ویژه در سنین مدرسه، متوجه طرد شدن از گروه همسالان، عدم دریافت نمرات مناسب تحصیلی، کاهش اعتماد به نفس و احتمالاً علائم افسردگی خود می شوند؛ ولی هنوز نمی دانند که علت پرتحرکی، تکانشگری و عدم توجه و تمرکز در خود آن ها است. کودکان بیش فعال وقتی به دوران نوجوانی می رسند، از این که نمی توانند توجه خود را روی درس ها متمرکز کنند، ناراحت هستند، از این وضعیت خود شکایت می کنند و تمایل دارند که برای رفع این مشکل اقدام کنند.

چگونه باید مراقبت بود کودک بیش فعال، برچسب منفی رفتاری نگیرد؟

تشخیص به موقع اختلال، مهم ترین نقش را در پیشگیری از این موضوع دارد. اگر بیماریِ کودک به موقع تشخیص داده شود و درمان گردد، می تواند در مدرسه از نظر رفتاری و تحصیلی تقریباً مشابه دیگر دانش آموزان عمل کند تا معلمان و همکلاسی هایش او را سرزنش یا طرد نکنند. عامل دیگر آگاه کردن اولیای مدرسه از این اختلال و خصوصیات کودکان متبلا به آن است. زیرا متأسفانه بعضی از اولیای مدرسه به دلیل عدم آگاهی لازم، رفتارهای کودک را به لجبازی، بی ادبی و عدم تربیت صحیح او نسبت می دهند و گاهی از اقدام به درمان کودک ممانعت می کنند و حتی گاهی والدین کودکی را که تحت درمان است از ادامه ی درمان برحذر می دارند.
اطلاع رسانی در مورد این اختلال به والدین و اولیای مدرسه، از بسیاری از نگرش های منفی جلوگیری می کند. زیرا جامعه در بسیاری از اوقات والدینِ این کودکان را در ایجاد این علائم مقصر می دانند. درحالی که با شناخت کافی، همه متوجه می شوند کودک بر رفتارهای خود تسلط ندارد و این علائم عمدی ایجاد نمی شوند. از طرفی می توان به والدینی که فرزندان مشکوک به این بیماری را دارند آگاهی داد و آن ها را راهنمایی کرد تا زودتر به مراجع درمانی مراجعه کنند.

رفتار خواهر یا برادر کودک بیش فعال چه تأثیری روی او دارد؟

در واقع تأثیر رفتار کودکان بیش فعال با کودکان دیگر دوطرفه است. زیرا این کودکان به دلیل این که تابع هیچ نظم و قانونی نیستند، در بازی ها نوبت را رعایت نمی کنند، می خواهند همیشه نقش رهبر را داشته باشند، بدون اجازه به وسایل خواهر و برادرانشان دست می زنند و اتاق را به هم می ریزند، نمی توانند روابط مناسبی با خواهر و برادرانشان داشته باشند. به دنبال مشکلات، دائماً از جانب والدین مورد تنبیه و سرزنش قرار گرفته و از طرف خواهر و برادران شان نیز طرد می شوند. همین طرد شدن و مورد سرزنش قرار گرفتن باعث کاهش اعتماد به نفس و از طرفی تشدید پرخاشگری در آنان می گردد.
وقتی یکی از فرزندان به اختلال بیش فعالی - کم توجهی دچار باشند، به علت مشکلاتی که با خواهر و برادرهایش پیدا می کنند، اختلالاتی در روابط خانوادگی به وجود می آید که تأثیرات نامطلوبی روی سایر افراد می گذارد؛ اما اگر والدین به موقع این اختلال را تشخیص دهند و برای درمان آن اقدام کنند، می توانند از این مشکلات جلوگیری کنند. از طرف دیگر درمان مناسب باعث عملکرد بهتر کودک در روابط بین فردی شده و تعاملات مثبت بین خواهر و برادران را افزایش می دهد.
منبع مقاله :
داوری آشتیانی، رزیتا؛ (1391)، اختلال کمبود توجه - بیش فعالی (مروری بر علائم و درمان های موجود)، تهران: نشر قطره، چاپ سوم