به گفته ی پزشکان، تغییر رژیم غذایی افراد به دلیل داشتن رابطه ی مستقیم با ساختار مغز آنان، در درازمدت موجب بروز اختلال های روحی- روانی می شود. دانشمندان معتقدند که افزایش مصرف مواد غذایی با ارزش غذایی پایین و عدم تأمین نیازهای بدن که شامل چربی های مفید، ویتامین ها و مواد مغذی ست، در دراز مدت، خطر بروز بیماری های روحی- روانی مانند آلزایمر، شیزوفرنی و افسردگی را افزایش می دهد؛ بر عکس، مصرف ماهی و فرآورده های دریایی به دلیل دارا بودن منابع سرشار از امگا3، اسیدفولیک، سلنیوم و اسیدهای آمینه، نقش مهمی در جلوگیری از بروز افسردگی در افراد ایفا می کند. نتیجه ی مطالعه ی پژوهشگران، حاکی ست که فقدان اسیدهای چرب ضروری و مفید،رابطه ی مستقیمی با ابتلای افراد به « اسکیزوفرنی» دارد. افراد دارای اختلال های روحی و روانی، ضعیف ترین رژیم غذایی را از لحاظ ارزش تغذیه در سراسر جهان دارا هستند.
نتیجه ی آزمایش انجام شده ی دیگری توسط پزشکان، حاکی از آن است که بیش تر افراد افسرده، روزانه مقدار زیادی چیپس، ذرت و سایر اسنک ها و دست کم 2 بار نوشابه ی گازدار مصرف می کنند.
اثرهای زیان بار رژیم غذایی کاهش وزن در دوره ی بلوغ، علاوه بر اختلال رشد، شامل کمبودهای غذایی، اختلال های قاعدگی، ضعف، گیجی، افسردگی، تحریک پذیری، یبوست، عدم تمرکز حواس و اشکال در خوابیدن می باشد.
تأثیر تغذیه بر هوش
کم غذایی و بدغذایی در فعالیت های روانی و روش کار افراد نیز اثر می گذارد. پروتئین ها و ویتامین ها به ویژه در نخستین سال های زندگی و حتی پس از آن، رشد دایره ی مغز آدمی را محدود می کند و در نتیجه، رشد انسان نیز محدود می شود. کمبود بیش از حد ویتامین ها به ویژه ویتامین های گروه « ب»، موجب اختلال مغزی و کارکردهای روانی می شود. وقتی در کودکان و نوجوانان کمبود فعالیت خودجوش، خستگی بی سبب و برانگیختگی نا به جا دیده می شود، علت را باید در کمبود ویتامین ها و مواد غذایی نیز جست و جو کرد.
غذاهای آرام بخش
ذهن آرام، دارای هیچ گونه فکرهای تهاجمی، انتقادآمیز یا ترس آور نیست. بنابراین به همان اندازه که غذای روح، مهم و اساسی ست، غذای جسم نیز در ایجاد آرامش، مؤثر است و در کل، برای داشتن روحی آرام، باید جسمی آرام داشته باشیم.
غذاهای حاوی ویتامین«ث»: این ویتامین از تنش جلوگیری می کند و در همه ی میوه ها و سبزی ها به ویژه انگور، کیوی، کلم بروکسل، توت فرنگی و پرتقال وجود دارد.
غذاهای حاوی ویتامین«ای»: این ویتامین، از اضطراب و تشویش جلوگیری می کند و در بیش تر سبزی ها به ویژه به صورت خام، بسیاری از میوه ها، تخم مرغ و لبنیات موجود است.
غذاهای حاوی ویتامین« آ»: این ویتامین اثرهای منفی تنش را خنثی می سازد و در لبنیات ( ماست، خامه، کره) و تخم مرغ موجود است. جگر، هویج و سبزی هایی مانند کاهو و کلم هم دارای مقدار زیادی ویتامین « آ» هستند.
غذاهای حاوی ویتامین« ب»: لوبیا، عدس، نخودسبز، آجیل، شیر، پنیر، ماست، گوشت، ماهی، مرغ، سبزی های دارای برگ های سبز، سبوس ها و جوانه ی گندم، حاوی ویتامین «ب» هستند.
*اگر در غذاهای روزانه تان مواد قلیایی مانند آردهای سبوس دار، میوه ها، سبزی ها و غلات را بیش تر بگنجانید، احساس آرامش بیش تری خواهید کرد و اگر مصرف مواد اسیدی بیش تر شود، احساس کسالت و تنش شما نیز افزایش می یابد.
*جوانه ها از غذاهای مفید و طبیعی اند که چون ویتامین های «ب» و «ث» در آن ها زیاد است، آرام بخش اند. کنجد و سبوس گندم نیز به دلیل داشتن ویتامین «ای» و منیزیوم، آرام بخش اند.
*میوه هایی مانند موز، کیوی و گوجه فرنگی، منبع غنی پتاسیم به شمار می آیند و چون پتاسیم، عمل تبادل اکسیژن را در خون، سریع و آسان می سازد، نشاط آور، انرژی زا و آرام بخش می باشند.
*چای بابونه، چای های گیاهی، آب کرفس، آب انگور، ریشه ی قاصدک و شیر، از جمله نوشیدنی های آرام کننده هستند. بهترین نوشیدنی، آب است. اگر در روز، بیش از 8 لیوان آب مصرف کنید، احساس آرامش و سکون می نمایید اما اگر مصرف آب روزانه تان کم شود، احساس خستگی، بی حالی و اضطراب خواهید کرد.
رژیم غذایی مطلوب و آرام بخشی که نقش تسکین دهنده در شخص دارد، رژیمی ست که در آن، مقدار مصرف سبزی ها، میوه ها، هیدرات های کربن و دانه های سبوس دار، زیاد و چربی آن کم باشد. غذاهای پر چرب، نوشابه های گازدار و مواد قندی، مواد کنسرو شده و ادویه در غذا، تنش را زیاد کرده و در فرد حالت سستی، کاهلی و بی حالی ایجاد می کند.
منابع غذایی مفید برای فعالیت مغز و اعصاب
گردو: فعالیت مغز و قدرت حافظه را افزایش می دهد.
بادام زمینی: در ساختن واسطه ی شیمیایی مؤثر در حافظه به کار می رود.
ماهی: سرشار از فسفر و گوگرد است، به خصوص ماهی ساردین و کولی که موجب بهبودی خلق و خوی، افزایش حافظه، قدرت یادگیری و طول عمر می شود.
روغن سویا: انتقال پیام های عصبی را آسان تر می سازد.
میوه ها: حاوی ویتامین«ث» هستند که در افزایش هوشیاری، کاهش اضطراب و بهبود کم خوابی اثر دارند.
جوانه ی گندم: حاوی ویتامین «ای» است و موجب حفاظت از سلول های مغز و نخاع در برابر آسیب مواد شیمیایی می شود.
تخمه ی آفتاب گردان: حاوی مقادیر قابل توجهی فسفر و اسیدهای چرب می باشد که برای حافظه، سلامتی مغز و سلول های عصبی، بسیار ضروری ست.
نان های سبوس دار: حاوی ویتامین های گروه «ب» هستند که در سلامت مغز و سلول های عصبی مؤثرند.
حبوبات: حاوی مقادیر قابل توجهی از ویتامین های گروه «ب» می باشند که کمبود آن ها، موجب کاهش حافظه می شود.
جگر: حاوی مقادیر قابل توجهی کولین، فسفر، گوگرد و هم چنین ویتامین «ب12» است که برای ساختن دیواره ی عصبی سلول ها به کار می رود.
اسفناج: حاوی ویتامین های گروه «ب» به خصوص اسید فولیک است.
لبنیات: از تخریب و اکسیده شدن سلول های مغزی جلوگیری می کند.
گوشت: حاوی ویتامین های گروه «ب» و املاح مؤثر در تقویت حافظه است.
برگ نعناع: دارای اسیدهای چرب مفید است و موجب تقویت سلول های عصبی می شود.
زنجبیل: اثر مطلوبی بر حالت های روحی- روانی دارد.
سویا: در تقویت حافظه و افزایش قدرت فکر، مؤثر می باشد.
خرما: حاوی ویتامین های گروه «ب»، سلنیوم، آهن و منگنز می باشد که برای تقویت حافظه مفید است.
تخم مرغ: سرشار از پروتئین، لیستین، فسفر، منگنز، سلنیوم، ویتامین های گروه «ب» و روی است و برای تقویت حافظه، بسیار مناسب است.
میگو: سرشار از فسفر، اسیدهای چرب و لیستین بوده و برای بهبود حافظه و فعالیت مغز، مفید می باشد.
منابع:
- «برنامه ی غذایی در تندرستی و بیماری» « عباس تحصیلی»
-«ویتامین ها» « ایزاک آسیموف»
-« قدرت مغز سالم» « مارک وردون»
- « درمان بیماری ها با تغذیه» « محسن احمدی»
- « نسخه های تندرستی از طب طبیعی»« مهدی نراقی»
نشریه شادکامی، شماره 72
/ع
