صرفه جویی،صرفه جویی(۲)

بودجه بندی مالی در خانواده
 

هرشخصی که تصمیم دارد بودجه شخصی تهیه کند می داند که مهم ترین بخش بودجه بندی تنظیم درآمد و مخارج است. توجه داشته باشید که مخارج فقط شامل هزینه های جاری که دربحث حسابداری به آن پرداختیم نمی باشد بلکه شامل هرنوع بدهی شما مانند اقساط بانکی و غیربانکی،هزینه های بیمه های مختلف، پس اندازآتیه، مخارج دینی مانند صدقه،زکات،خمس، مالیات و هرنوع پرداختی را شامل می شود.
جهت تنظیم برنامه مالی خانواده می توانید مطابق فرمول زیرپیش بروید.
-ابتدا فهرستی از دارایی ها و بدهی های خود تنظیم کنید
دارایی های شما مانند: زمین، منزل مسکونی،اجاره،حقوق ماهیانه خودتان و همسرتان،طلا و جواهرات، بیمه عمر و سهام شرکت ها و... . سپس با مشخص کردن ارزش حال،میزان درآمد سالانه اکتسابی و ارزش کل فهرست بدهی های خود را نیزکامل بنویسید.(مثل اقساط بانکی و غیربانکی).سپس زمان رسید بدهی و نرخ کارمزد بدهی تان و حتی میزان بدهی پرداخت شده و نشده را مشخص کنید.
پس ازاستفاده ازاطلاعات بالا جدول بودجه ماهیانه و سپس سالیانه خود را تنظیم نمائید.

جدول بودجه خانواده
 

فروردین

اردیبهشت

خرداد

تیر

مرداد

شهریور

مهر

آبان

آذر

دی

بهمن

اسفند

سالانه

درآمد

دستمزد شوهر

دستمزد همسر

سود سهام

اجاره

سایر درآمدها

درآمد کل

مخارج

هزینه های جاری

اقساط

مخارج شرعی

بیمه درمانی و عمر

مخارج پیش بینی نشده

سایر هزینه ها

مخارج کل

هیچ فرقی نمی کند که شما پول بی حد و حساب دارید یا حقوق ماهیانه کمی دریافت می کنید برای این که بتوانید روند مخارج خود را دنبال کنید و جلوی مخارج اضافی را بگیرید باید مخارج خودرا سازماندهی کنید اگرمی خواهید دراین کار موفق باشید باید ازثبت مخارج و کاربا ارقام لذت ببرید.این کار در اوایل مشکل به نظر می رسد ولی وقتی فرایند بودجه بندی را به پایان برسانید قادر به پیش بینی درآمد و مخارج خود خواهید بود همچنین می توانید وضعیت مالی خود را برای رسیدن به اهدافتان تغییردهید.
-مخارجتان را به شکلی که قبلاً بیان شد پیش بینی و ثبت کنید.
با بررسی و مقایسه این ارقام ثبت شده و تحقق یافته با پیش بینی های خودتان،از مقدار پولی که به طور غیرمنتظره خرج کرده اید غافلگیرخواهید شد.
-هرماه مخارجتان را دنبال کنید:
هر ماه مخارج بالفعل خود را با مخارجی که پیش بینی کرده بودید مقایسه کنید از این طریق متوجه مخارج غیرمنتظره و پیش بینی نشده می شوید و درمی یابید پولی را که برای منظورخاصی در نظر داشته اید و درآن منظور خرج نشده است درکدام قمست ازمخارج هزینه کرده اید.
-مخارج خود را تعدیل کنید:
بعد ازمقایسه مخارج فعلی و مخارج پیش بینی شده باید آنها را تعدیل کنید و در پیش بینی مخارج ماه بعد به این نکته توجه داشته باشید.
یکی ازموارد مهم درتنظیم مخارج تعدیل آن در پایان هرماه است. ممکن است به هنگام مقایسه مخارج انجام شده با مخارج پیش بینی شده متوجه شوید که میزان مخارج کمتریا بیشتر از بودجه پیش بینی شده است دراین صورت باید مخارج خود را تعدیل کنید.
الف:تعدیل مخارج هنگامی که از بودجه پیش بینی شده بیشتراست.
این وضعیت یا براثرهزینه های پیش بینی نشده پدید می آید یا به خاطرعدم پیش بینی مخارج در صورت مواجه شدن با این مورد اقدامات زیرانجام دهید.
1-کاهش میزان هزینه سایراقلام
2-افزایش درآمد
3-کاری انجام ندهید و تغییرات را به ماه بعدمنتقل کنید.
برخلاف واحدهای دولتی،شما و خانواده تان نمی توانید مدت زیادی کسری بودجه داشته باشید پس اگرارقام بودجه نشان می دهد که کسری دارید باید مخارج خود را کاهش دهید یا دارایی های جدید ایجاد کنید مثل افزایش دستمزد،قرض کردن، فروش سهام و...
ب:تعدیل مخارج وقتی ازبودجه پیش بینی شده کمتراست:
اگربه حالتی مواجه شدید که درآمد بیشتری نسبت به مخارج دارید در وضعیت خوبی به سر می برید دراین حالت به انواع مختلف سرمایه گذاری بپردازید.
-اهداف مالی خانواده را شناسایی کنید و برای آنها برنامه ریزی کنید:
چه می خواهید؟ اهداف مالی شخصی خود و خانواده تان را مشخص کنید؟ بهترین راه تعیین اهدافی که می خواهید به آن برسید چیست؟
اغلب ما از داشتن پول زیاد اظهار خوشحالی می کنیم ولی اگرندانیم که این پول را چگونه و درچه راهی خرج کنیم این هیجان سریعاً فروکش می کند. پس بدانید که یک هدف پولی صرف به تنهایی محرک قدرتمندی نیست. اغلب ما نیازمند تمرکز بر اهداف واقعی و منافع قابل لمس هستیم با وجوداین بعضی از مردم فقط به دنبال پولدار شدن هستند و به هراقدامی دراین راه دست می زنند.اگر شما نظیر این اشخاص هستید مطمئن باشید که فرد موفقی نخواهید بود یکی ازاولین مراحل تعیین هدف،شناخت اهداف واقعی است که قادر باشند ما را ترغیب کنند.بعضی اهداف کوتاه مدت و بعضی بلندمدت هستند.اهدافی که تعیین می کنید اهداف خانواده شما هستند نه اهداف اشخاص دیگری .پس با خودتان صادق باشید و اهداف رویایی تعیین نکنید قبل از تعیین هدف؛آن را از جنبه های مختلف بررسی کنید و هرچند وقت یک بار به این موضوع فکرکنید که چگونه می توانید به هدف تان برسید و چگونه زندگی تان با داشتن آن بهبود خواهد یافت؟
-برای رسیدن به اهدافتان برنامه ریزی کنید .
«این مرحله قلب برنامه مالی است»
-یک برنامه مالی دقیق باید با اتفاقاتی که در آینده خواهد افتاد هماهنگ باشد.این اتفاقات ممکن است حوادث غیرمترقبه یا تغییر ناگهانی در سطح عمومی قیمت ها باشد بنابراین با توجه به این مسائل به برنامه ریزی بپردازید و نکات زیر را مد نظر داشته باشید.
-ابتدا باید ارزش پولی هدف و مدت زمانی را که قراراست به آن هدف دست یابید تخمین بزنید برای این کارباید هزینه جاری هدف را تخمین بزنید و آن را با نرخ تورم تعدیل کنید.
-میزان پس اندازماهیانه و دوره زمانی را که قصد پس انداز دارید تعیین کنید دراین مرحله باید میزان پس انداز را با توجه به ارزشی که هدفتان درسال های بعد خواهد داشت تعدیل کنید.
-تغییرات ضروری را انجام دهید. به طور قطع با توجه به تغییراتی که در طول زمان ایجاد می شود بین مبلغ اندوخته و مبلغ هزینه برآورده شده هدف تفاوتهایی وجود داشت اگرهزینه برآورد شده بیشتر از اندوخته شما می شود تغییرات ضروری زیر را انجام دهید.
-پس انداز بیشتر
-سرمایه گذاری با بازدهی بیشتر
-زمان بیشتر برای رسیدن به هدف
هدف مالی را قابل اندازه گیری کنید.
با قابل اندازه گیری کردن اهداف مالی به تصویر روشنی از اهداف مورد نظرتان دست خواهید یافت می دانید که اهداف پولی صرف خیلی شوق انگیزنیست و این نکته تعارضی با موضوع تعیین ارزش پولی اهداف ندارد به طورمثال هدف دست یافتن به 5 میلیون تومان پول نقد درچهارسال بعد با خرید یک اتومبیل 5 میلیونی درچهار سال آینده کاملاً متفاوت است.
هرهدف مالی یک ارزش قیمتی داردو چگونگی داشتن پول برای پرداخت بهای آن اهداف یک وسیله مناسب برای اندازه گیری پیشرفت مالی شماست.بنابراین برای قابل اندازه گیری کردن اهداف مالی باید دو کار انجام داد:ابتدا ارزش پولی آن را تعیین کنید (برای تصمیم گیری درباره یک هدف مالی باید حتماً میزان ارزش قیمتی و زمان دستیابی به آن را برروی کاغذ بیاورید.) دراین صورت دیگر نگران توجه نکردن به همه جزییات نباشید.سپس مناسب ترین هدفی را که درذهن دارید به روی کاغذ بیاورید و مطمئن باشید که با نوشتن اهداف و محاسبه مالی آنها هرچه سریعتر به آنها دست پیدا خواهید کرد.
-به اجرای برنامه ریزی خود نظارت داشته باشید.
ممکن است در زندگی اتفاقاتی رخ دهد و شما را ناچارکند مطابق آن اتفاق در برنامه خود تغییراتی ایجاد کنید.
-برای دورن بازنشستگی خود برنامه ریزی کنید.
1-بررسی نیازهای دوران بازنشستگی مثلاً هزینه تحصیل و ازدواج فرزندان،بیماری های دوران کهولت، تورم ...
2-کجا زندگی خواهید کرد؟ چه نوع زندگی خواهید داشت؟
3-تخمین زمان بازنشستگی
-اسناد و مدارک مالی

چگونگی تنظیم اسناد و مدارک مالی
 

برای این که دربرنامه ریزی مالی موفق باشید حتماً باید مدارک مالی شما تنظیم شده باشند،آینده قابل پیش بینی نیست پس باید به فکر فردای فرزندان و خانواده خود باشید برای تنظیم اسناد و مدارک خود ابتدا فهرستی ازآنها تهیه و سپس به طور مناسبی آنها را طبقه بندی کنید.
اولین وظیفه شما تعیین وسازماندهی همه اسناد مالی و مدارک حقوقی و تعهدات است. درتنظیم تعهدات و اسناد باید بار مالی آنها را که بروضعیت مالی تان اثرگذاراست،در برنامه مالی خود منعکس کنید. همیشه این موضوع را مدنظر داشته باشید که تصمیم فعلی شما چه تاثیری بر انتقال ثروتتان به وارث دارد. درهر موقعیتی که هستید سعی کنید وصیت نامه تنظیم کنید تا درصورت بروز هر نوع حادثه ناگواروارث شما با مشکل مواجه نشود.
سعی کنید تعهدات مالی خود را تنظیم کرده و به شکل سازمان یافته درمکان مطمئنی نگهداری کنید همیشه این نکته را به یاد داشته باشید که اگردرامور مالی، فرد منظمی نباشید آینده مالی روشنی را برای شما قابل تصورنخواهد بود.

حرف آخر:اطلاعات اقتصادی
از فرهنگ خرید و مصرف چه می دانیم؟
 

به هنگام خرید کالاها و خدمات و به منظور آگاهی ازصحبت و سلامت کالا و خدمات مورد تقاضا توجه و رعایت کامل موارد مطروحه ذیل مورد تاکید می باشد:
1-واحد صنفی توزیعی یا خدماتی را که به عنوان مرکزخرید کالا و خدمات خود انتخاب می نمایید حتماً دارای پروانه کسب و مجوزرسمی از سوی اتحادیه ذیربط باشد.
2-درقبال خرید کالا و خدمات حتماً درخواست فاکتور فروش رسمی از سوی واحد صنفی داشته باشید. توجه فرمایید فاکتورصادره رسمی و دارای مهر و مشخصات واحد صنفی باشد.
3-به هنگام خرید کالا و امکانات به برچسب قیمت کالا و خدمات مورد تقاضا توجه دقیق داشته باشید.
4-چنانچه جهت انجام خدمات منزل خود سفارشی دارید حتماً با واحد خدماتی که سابقه و تجربه مفید داشته و دارای مجوز قانون و جایگاه و موقعیت متمرکز و ثابت هست ارتباط برقرارنمایید.
5-توجه داشته باشید هنگامی که سفارشی را جهت انجام امورخود به هر واحدخدماتی ارایه می نمایید به منظورصحت و سلامت انجام کارحتماً قرارداد رسمی و قانونی با مسئول واحد تنظیم نمایید.
6-توجه کامل به این نکته مهم داشته باشید که هیچ وقت امورمنزل خود را به واحدهای سیارکه فاقد محل و جایگاه ثابت می باشند سفارش ندهید.

آیا می دانید فاکتور یا صورت حساب معتبرچیست؟
 

فاکتورمعتبر برگ سندی است که صحبت و سلامت فروش کالاها و ارایه خدمات طبق قوانین مصوب و بدون هرگونه خطا و تخلف توسط فروشنده کالا یا ارایه دهنده خدمات را مشخص می کند و درصورتی که فروشنده قصد تخلف داشته باشد به راحتی قابل پیشگیری است.
هرواحد صنفی یا خدماتی موظف است کالا یا خدمات خود را پس ازاحتساب درصد سود قانونی رسته صنفی خود با قیمت مصوب ارایه نماید.فاکتورمعتبرمی بایست دارای مشخصات واحد خدماتی یا صنفی بوده و ضمن درج نوع،مقدار و قیمت کالا یا خدمات ممهور به مهر و امضا واحد صنفی یاخدماتی باشد.هرواحد صنفی یا خدماتی براساس مصوبه هیات عالی نظارت ازمبلغ بیش از 100000 ریال (ده هزارتومان) موظف به صدورفاکتور و یا ارایه صورتحساب معتبر می باشد. فراموش نکنیم که اگرمشتری جهت مبلغ زیر100000 ریال از واحد صنفی یا خدماتی تقاضای صورتحساب نمایند متصدی واحدبرطبق مصوبه ذکر شده موظف به ارایه آن می باشد. کلیه واحدهای خدماتی نظیرموسسات اتومبیل کرایه، قالیشویی، موکت شویی، خشکشویی، اتو سرویس، تعمیرگاه خودروهای سبک و سنگین، طلا وجواهرفروشی، کیف و کفش، پوشاک وسایر شرکت ها و موسسات ارائه کننده خدمات پس ازانجام خدمات موظف به صدور صورتحساب یا فاکتورمعتبر می باشند.
منابع و مآخذ
1-مدیریت خانواده/سوسن سلطانی/ اصفهان/بهارعلم 1378.
2-مقاله «چگونه پس اندازکنیم»/نسیم آقاعلی/نشریه فرهنگ و تعاون.
3-مجموعه قوانین،مقررات و آیین نامه های سازمان بورس.
4-چگونه می توان پولدار شد/ ابوالفضل حاج حسینی/ پیک فرهنگ.
5-مقاله «شناخت وضعیت مالی و تعیین هدف سرمایه گذاری»/ نمایه .
6-مقاله راهنمای بهره وری شخصی،/ نمایه.
7-مقاله «نتایج بررسی بودجه خانوار در مناطق شهری ایران درسالهای مختلف»/ مرکزآمارایران/ مدیریت آمارهای اجتماعی.
8-مقاله «ساختارمالی خانواده و تاثیرآن برفرزندان/ محمدحسین شمسایی
9-مقاله «خانواده ها درآمد خود را چگونه هزینه می کنند»/ بانک و اقتصاد/ شماره 33.
10-هنر خانه داری/ فاطمه ملکی/ قم/ گلستان ادب.
11-یادداشت های یک زن خانه دار/الهه .گنجوی/ تهران/ پارسا.
12-مهارت مدیریت خانواده/ زهرا سرباز/مشهد/ کاتبان 1378.
13-مهارت مدیریت خانواده/ سازمان .آموزش و پرورش خراسان/ مشهد پیک توس.
14-مدیریت خانواده/ حسن محسنی پور/ تهران،صفار/ 1382.
15-مدیریت خانواده/مریم رجبی و طاهر شهبازی/فرهنگ 1383.
16-وسایل خانگی/م.لاجوردیزاده/ نسیم الکترونیک
17-تعمیرات و نگهداری خودرو/ محمدتقی معینی/سازمان آموزش فنی و حرفه ای.
18-کلیدهای عادت دادن فرزندان به کار .
19-همایش زنان و صرفه جویی/مقاله «اندازه گیری ارزش افزوده فعالیت های زنان خانه دار درمنزل»/ تقی ترابی
20-زن و صرفه جویی/ مرکز مشارکت بانوان/ 1379
21-اصول کافی.
22-تنظیم خانواده/ وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی/افسر محمدخانی.
23-حقوق زنان درخانواده/مریم ابن التراب/دانشکاه الزهرا(س).
24-مدیریت خانه/ محمود حائریان اردکانی/دانشگاه الزهرا(س).
25-اقتصاد خانواده/ حمید آصف زاده/ قزوین/ دانشگاه علوم پزشکی .
26-اقتصاد خانواده/زهرا افشاری/ دانشگاه الزهرا(س).
27-اسراف چرا؟/یدالله احسانی/نشر رامین/1376.
28-مقاله «بیمه و رفتارهای خانواده»/ علی جعفرزاده/ سمیناربیمه و توسعه/ پاییز 77.
29-چگونه می توان در خانه پول و انرژی را پس انداز کرد.
30-سایت ایران بانو.
31-چطور مردم عادی پولدار می شوند/ ریک ادلمن/نسل نواندیشان 82.
32-نکته هایی در مورد پس انداز و سرمایه گذاری.
33-چگونه در چهل روز ثروتمند شویم/ رضا عمرانی.
34-بورس، سهام/ غلامحسین دوانی/ سازمان بورس و اوراق بهادار.
35-راز موفقیت میلیونرهای خودساخته/ برایان تریسی/ نشرآزمون .
36-پدرثروتمند، پدر فقیر/ رابرت کیوساکی/ نشرالبرز.
37-دانستنیهای خانه داری/ شهلا رحیمی/ قم پارسایان 1379.
38-چگونه می توان پولدار شد/رابرت گریزولد/نشرالبرز.
39-خانه داری نوین/ پروین عنبرانی/ مشهد/واژیران 1378.
40-نکات ریزخانه داری/ سودابه جهانبخش/ تهران/ نشر مهربان/ 1377.
41-نکته ریز خانه داری/ پریان گوهریان/ هانی/ 1379.
42-راه و رسم خانه داری/ اصغر جدایی/ قم طاوس بهشت 1379.
43-هزار رمز و راز خانه داری/ سوسن افشار/ نشر چامه/ 1380.
44-صرفه جویی در مخارج اتومبیل/ علی اکبر فیروزی/سازمان آموزش فنی و حرفه ای/ 1372.
45-نگهداری و تعمیرات وسایل برقی خانگی/ محمدعلی رحیم خانی/ فارا/ 1376.
46-سایت سازمان بهینه سازی مصرف سوخت/ www.ieeo.org.
47-راهنمای صرفه جویی در مصرف انرژی خانگی/الکس ویلوس/ انتشارات فنی ایران/ 1377.
48-مقاله «18 نکته برای آنکه سبد غذایی بهتری داشته باشید»/عبداله نبئی.
49-تنظیم برنامه غذایی در دوران های مختلف زندگی/ لیلا آزادبخت/ موسسه تیموزاده/نشرطب.
50-الگوی تخصیص درآمد و رفتار مصرف کننده مسلمان/ سیدرضا حسینی/ پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی .
51-مقاله «خانه داری، کاری مولد که محاسبه نمی شود»/ زیبا اسماعیلی/ همایش زنان و صرفه جویی.
52-مقاله «زنان،اشتغال یا خانه داری»/ مریم غفاری.
53-ارزش کار خانگی زنان/ نسرین جزئی/ فصلنامه ریحانه/ بهار 82.
54-مقالات اقتصاد خانواده/ مسعود مهاجر
55-چگونه می توان میلیونر شد.
56-مدیریت خانواده/ عبدالحمید سروش/ حقوق زنان/شماره 54.
57-بهره وری در خانواده/ سازمان بهره وری ملی ایران.
58-مقاله «خانواده و اقتصاد»/ احمد برجعلی .
59-کارخانگی/مرسده صالح پور/فرهنگ توسعه .
60-مقاله الگوی مصرف خانواده/ نیازمند تجدید نظراست/عالیه حجت زاده .
61-مقاله «بهبود اقتصادی خانواده، رفاه اجتماعی»/طاهره نوروزی.
62-راهنمای انتخاب شغل/ رساله دکتر احمد به پروژه .
63-اقتصاد خانواده/ تازه های اقتصاد/ شماره 67.
64-خانه داری مجموعه/ شاهین نیرو/ اصفهان/ فیروزه .
65-اصول تغذیه و بهداشت مواد غذایی/ پریوش حلم سرشت/ دانشگاه پیام نور/ 1370.
66-اصول تغذیه و رژیمهای غذایی/ دکتر مهدی نسوری/موسسه نشرکلمه/1371.
67-الگوی مصرف و تهاجم فرهنگی/ ابراهیم رزاقی.
68-استفتائات مراجعه عظام تقلید.
69-پول،خانواده و جامعه/احمد لقمانی/ آستان قدسی رضوی.
70-راهنمای مکمل های غذایی.
71-مقاله «چند نکته کاربردی برای افزایش طول عمر پارچه و پوشاک/فرید قدیری/دنیای اقتصاد/81.
72-گنجینه های پند دردنیای لباس/ محمدعلی رخ/مفاخر یزد/1382.
73-خیاطی/ سازمان آموزش فنی و حرفه ای.
74-روش حفظ و نگه داری ازمنسوجات/ مهدی سلمانی/صنعت نساجی.
75-رفاه خانواده های شهری/سیداحمد نخجوانی/نمایه.
76-خریدهای کاذب،سرمایه هایی که به باد می رود/دنیای اقتصاد/ شماره 343.
77-مقاله «علم تغذیه در خدمت اقتصاد خانواده و جامعه»/علی اکبر نژادیان/ نمایه .
78-مقاله «هیچ وقت برای پس انداز زود نیست» سیما قویدل/اینترنت.
79-مقاله «تدوین برنامه غذایی یک هنر است» بهکام/شماره 2.
80-مقاله«بررسی علل سوءتغذیه در ایران»/نمایه.
81-مقاله «انتخاب و مصرف بهینه مواد غذایی»/آزاده امین پور/نمایه .
82-مقاله «سقف رفاه خانواده»/خجسته ناطق/نمایه .
منبع: هنر تنظیم دخل و خرج خانواده، گلمکانی ، وجیهه ، انتشارات همیاران جوان ،1388