آنچه والدین کودکان دیابتی باید بدانند
همه مردم در دوران خردسالی بارها و بارها بیمه می‌شوند. برای مثال، آبله‌مرغان، آنفلوآنزا، جراحت دست و پا، عفونت گوش و بسیاری دیگر، از بیماری‌های معروف دوران کودکی هستند. بیشتر بچه‌ها این مشکلات را خیلی راحت پشت سر می‌گذارند و حداکثر یک تا چند روز زندگی عادی آنها به هم می‌ریزد. اما بیماری‌هایی هم وجود دارند که در دوران کودکی شروع می‌شوند و تا پایان عمر بهبود نمی‌یابند. این قبیل بیماری‌ها به جز مشکلات جسمی، آثار روحی و روانی هم به جا می‌گذارند. کنار آمدن با یک بیماری و محدودیت همیشگی، باعث ایجاد حس ترس، عصبانیت و افسردگی می‌شود. البته این قبیل احساسات فقط مخصوص فرد بیمار نیست، بلکه پدر و مادر، خواهر و برادر و حتی سایر خویشاوندان و نزدیکان بیمار هم دچار چنین افکار و سرخوردگی‌هایی می‌شوند.
پذیرفتن یک بیماری مزمن از نظر روانی و قبول شرایط موجود به عوامل مختلفی بستگی دارد. برای مثال، نوع بیماری یا شخصیت ذاتی کودک از جمله عوامل بسیار تاثیرگذار در نوع واکنش کودک به بیماری هستند اما روش برخورد خانواده با کودک بیمار و نیز سن کودک هم اثر مهمی در چگونگی ماجرا دارند.
پس از تشخیص یک بیماری مزمن همچون دیابت معمولا ویزیت‌های متعدد پزشکی در انتظار کودک است. همچنین رفت و آمد اطرافیان و ابراز توجه و علاقه آنها به کودک بیشتر و بیشتر می‌شود. در چنین شرایطی کودکانی که کم سن و سال‌تر هستند شروع به نشان دادن رفتارهایی حاکی از خشم می‌کنند. کودکان بزرگ‌تر با درک این مساله که کنترلی روی دنیای پیرامون خود ندارند، دچار احساس یاس و ناتوانی می‌شوند. در ضمن توجه بیش از حد اطرافیان اثری منفی روی این گروه سنی دارد و باعث بروز رفتارهای خشن و غیرطبیعی برای پایان دادن به این نوع رفتار اطرافیان می‌شود. اما نوجوانان پس از ابتلا به بیماری مزمن واکنشی کاملا تهاجمی علیه خانواده و اطرافیان نشان می‌دهند. حتی در اکثر موارد نوجوانان از پذیرفتن درمان بیماری خود سرباز می‌زنند. در واقع نوجوانان فقط زمانی حاضر به ادامه درمان می‌شوند که خانواده و تیم پزشکی موفق شوند نحوه کنترل اوضاع سخت را به نوجوان آموزش دهند. در این شرایط باید حس مقابله با مشکلات در فرد بیمار تقویت شود. سپس تمامی راه‌های ممکن برخورد با بیماری و نتایج آنها را برای او توضیح داد و نهایتا تصمیم را به عهده خود بیمار گذاشت.
4 نکته اساسی در برخورد با کودک دیابتی
والدین کودکان مبتلا به بیماری‌های مزمن برای دانستن روش صحیح برخورد با این کودکان باید از متخصصان و مشاوران کمک بگیرند اما صبر و حوصله و توجه به نیازهای واقعی کودک هم اهمیت فوق‌العاده‌ای در این امر دارند. نکات اصلی و زیربنایی در برخورد با کودک مبتلا به این بیماری مزمن عبارت‌اند از:
• برقراری ارتباط صحیح با کودک: در واقع والدین باید در مورد بیماری اطلاعاتی کامل و در سطح فهم کودک به او بدهند. این برقراری ارتباط باعث ایجاد حس اعتماد در کودک می‌شود و او را به ادامه درمان تشویق می‌کند.
• توجه به رفتار و گفته‌های خود و اطرافیان: کودک بیمار از همه حرکات چهره، نوع برخوردهای اطرافیان و نیز گفته‌های آنها تصویری از خود و بیماری در ذهن خویش می‌سازد، بنابراین هم پدر و مادر و هم سایر نزدیکان باید به شدت مراقب رفتار و گفتار خود در برابر کودک باشند.
• حمایت روحی و عاطفی: این حمایت در واقع بهتر است نوعی اعتماد به نفس دادن به کودک باشد. برای مثال، آموختن یک هنر یا ورزش جدید به کودک بیمار باعث می‌شود حس کنترل اوضاع در کودک بیدار شود.
• مشاوره والدین با متخصصان: مشاوره منظم والدین با تیم درمانی باعث اعتماد کودک به این تیم و پذیرش کامل کلیه مراحل درمان خواهد شد.
4 نکته اختصاصی برای کودکان دیابتی
بیشتر بزرگسالان نحوه برخورد با این بیماری را زود یاد می‌گیرند و در صورت ابتلا به آن به سرعت خود را با شرایط جدید وفق می‌دهند اما اگر کودکی به این بیماری مبتلا شود، شرایط قدری متفاوت می‌شود. در اکثر موارد والدین کودک مبتلا به دیابت سردرگم و هراسان می‌شوند و نمی‌دانند چه‌طور باید نحوه جدید زندگی را برای فرزند خود جا بیندازند. شرکت در جلسات مشاوره و نیز استفاده از تجربیات سایر خانواده‌هایی که با این مساله روبه‌رو هستند کمک بزرگی در این شرایط محسوب می‌شود. چند نکته مهم که همه متخصصان در مورد نحوه برخورد با کودک دیابتی روی آن اتفاق نظر دارند عبارت‌اند از:
• کودک بیمار کاملا از وضعیت و علایم بالا و پایین رفتن قند خون خود آگاه باشد. حتی در مورد کودکان بزرگ‌تر باید نحوه محاسبه میزان انسولین و اعداد طبیعی و غیرطبیعی قند خون به طور کامل برای کودک توضیح داده شود.
• رژیم غذایی خانواده باید متناسب با رژیم کودک دیابتی و در واقع نوعی تغذیه سالم باشد. اگر همه اعضای خانواده تغذیه‌ای سالم داشته باشند، کودک زودتر به این رژیم غذایی عادت می‌کند.
• روح ورزش و ورزشکاری باید در خانواده تقویت شود. کودکی که در خانواده‌ای پرتحرک بزرگ می‌شود، عادت می‌کند فعال باشد. بهتر است در مسیرهای کوتاه به جای استفاده از ماشین، پیاده‌روی یا دوچرخه‌سواری کرد.
• اصلا نباید سعی کرد بیماری کودک خود را از اطرافیان مخفی نگه داشت چون کودک در این شرایط از بیماری خود خجالت می‌کشد و اعتماد به نفس او به شدت پایین می‌آید.
منبع:www.salamat.com