دو ماه از رفتن «عباس کیارستمی» از بین ما گذشت؛ اما یاد او هرگز از دل دوستداران او و سینمایش نخواهد رفت. هر جایی که محفلی هنری و فرهنگی یا سینمایی باشد، به بهانهای یادی از کیارستمی میشود. دیشب اما داستان دیگری بود. «امیر پوریا»، منتقد سینما، از کسانی که به کیارستمی عشق میورزند، خواسته بود تا در پردیس «چارسو» گرد هم آیند و نگاهی دیگرگونه به آثار او داشته باشند. در ادامه این گزارش با بنیتا همراه باشید.
ساعت 8 شب، جمعه 12 شهریورماه 1395، پردیس چارسو. اینجا جایی بود که «امیر پوریا» میزبان جمعی از کیارستمی دوستان بود. سالن پر بود و برخی ایستاده بودند و برخی نیز روی پلهها نشسته بودند. از مهمانان ویژهای که در این جمع حضور داشتند، «همایون ارشادی»، بازیگر فیلم «طعم گیلاس» و «حامد بهداد»، بازیگر سینما بودند. همچنین هوشنگ «گلمکانی» سردبیر مجله «فیلم» نیز در آخر جلسه حاضر شد. در اولین بخش که «واقعیت و انتزاع» نام داشت،
امیر پوریا
پس از پخش گوشههایی از یکی از فیلمهای کیارستمی، پوریا شروع به صحبت کرد. در ابتدا یادی از «ایرج کریمی» منتقد فقید سینما کرد که در رابطه با کیارستمی، کتابی نیز نگاشته است. سپس بخشی از مصاحبهی عباس کیارستمی با «حمیده رضوی»، پخش شد. امیر پوریا با استفاده از صحبتهای وی نسبت به قرارگیری دوربین کیارستمی در فیلمهایش و نوع نگاه او و جهانبینیاش به اظهارنظر پرداخت و همچنین نقدهای کسانی مثل «میشل سیمان» فرانسوی و «اندرو ساریس» آمریکایی هم برای حاضران به نمایش درآمد. در ادامه تصاویری از مصاحبهی کیارستمی در مورد فیلم «کلوزآپ» پخش شد و صداقت و شجاعت او در بیان جابجا شدن اتفاقی حلقههای فیلم و بهتر شدن فیلم، مورد ستایش قرار گرفت. فیلم دیگری که حاضران دیدند، عباس کیارستمی در لوکیشن فیلم «خانه دوست کجاست» بود که چند سال بعد به آنجا بازگشته بود. جادهی پیچ در پیچی که کودک فیلم از آن به بالای تپه میرفت. کیارستمی اظهارنظر جالبی در مورد جاده داشت: «...جاده ظاهراً هم به جایی میرود و هم به جایی نمیرود. چون جادهای است که انتها ندارد و از آن جادههایی است که به همهجا رفته است، لااقل برای من اینگونه بوده است...»
در ادامه نقدهایی که در پیش از انقلاب به فیلمهای کیارستمی وارد میشد و نیز نقدهای دههی شصت و کسانی مانند «مسعود فراستی» و «خسرو دهقان» به نمایش درآمد که کیارستمی قصد سیاه نمایی دارد و برای پسند جشنواره های خارجی فیلم می سازد و اینکه این سینما، سینمای متعلق به ایران نیست. به گفتهی امیر پوریا، نقدهای منصفانهای نبودند و نیز القابی مانند گداگرافی و ... که در مورد فیلمهایش به کار میبردند. در طول این نشست که حدود 2 ساعت به طول انجامید، قطعات کمتر دیدهشدهای از فیلمهای کیارستمی به نمایش درآمد و نیز مصاحبههای کمتر دیده شده. مانند مصاحبهای که کیارستمی در مورد انتخاب بازیگرانی مانند «ژولیت بینوش» و «شهره آغداشلو» انجام داده بود. در بخشهای دیگر، پشتصحنههایی از فیلمهای مختلف این فیلمساز فقید همراه با گفتگوهایش با بازیگران از نظر مخاطبان گذشت. فیلمهایی مانند شیرین، ده، طعم گیلاس و ... . امیر پوریا بر روی تصاویری که از پنجاهمین جشنواره کن پخش میشد، توضیحاتی داد. از جمله اینکه چه کسانی داور بودند و رقیبان عباس کیارستمی چه بزرگانی در عالم سینما بودند. کسانی چون «تیم برتون»، «متیو کاسوویتس»، «جانی دپ»، «وونگ کار وای»، «ویم وندرس» و «میشائیل هانکه».
هوشنگ گلمکانی، حامد بهداد و همایون ارشادی
یکی از بخشهای جذاب این نشست، عکاسی عباس کیارستمی در دل طبیعت بود. نگاه عباس کیارستمی را میشد از شیوهی عکاسیاش، چرخاندن حلقهی فوکوس لنز دوربین اش و مکانهایی که از آن عکاسی میکرد، دید؛ از «چه زیباست» گفتن اش. یکی از نکات جالبی که باعث خندهی حضار شد، اتفاقات جالبی بود که در فیلمهای کیارستمی میافتاد بدون اینکه او کنترلی روی آنها داشته باشد. مثل صحنه جفتگیری گاوها در یکی از آثارش که در فیلم اصلی حذف شده است. یکی دیگر از صحنههای جالب، مصاحبهای است که کیارستمی در داخل یک ماشین انجام میدهد. این مصاحبه در رابطه با عکسالعمل مردم به دوربین است که به گفتهی کیارستمی برای آن شخصی که به یکباره دوربینی را میبیند، تلاش میکند تا در مقابل آن قرار گیرد، حتی اگر نداند که کی و کجا پخش خواهد شد. در حین همین مصاحبه فردی که بیرون از ماشین است، وقتی که متوجه دوربین میشود خود را به شیشه میچسباند، بالا و پایین میپرد و دستانش را تکان میدهد که شاید در تصویر جای گیرد. این صحنه نیز باعث خندهی حاضران در جلسه شد.
ادامه نشست هم به جهانبینی خاص عباس کیارستمی اختصاص داشت و فیلم کوتاهی را که در سال 2010، ساخته بود، برای اولین بار به نمایش درآمد. در پایان نشست، فیلم مونتاژ شدهای از صحبتهای امیر پوریا در شبکه خبر پخش شد که در مورد درگذشت کیارستمی و سهلانگاریها و خطاهای پزشکی بود. همچنین گلایه از کسانی که مرگ کیارستمی را راحت پذیرفته بودند و به پای قضا و قدر گذاشته بودند. پوریا دلیل اینکه چرا بجای اینکه خودش صحبت کند، فیلمهای مونتاژ شده را به نمایش درآورد، عصبانیت و نداشتن کنترل هنگام صحبت کردن در مورد این موضوع عنوان کرد. پایان این نشست هم اتفاق جالبی افتاد؛ حامد بهداد یک تی شرت سیاه رنگ را به طرف امیر پوریا پرتاب کرد. دلیل این کار بهداد و اینکه روی آن چه طرحی بود، مشخص نشد. این نشست حدود ساعت 10 شب به پایان رسید.
گزارش و عکسهای این نشست توسط امین نعمتی، خبرنگار اختصاصی بنیتا تهیه شده است.