ساز اقوام ایرانی درگلستان کوک شد/تلاش دنیای مجازی برای معرفی سُنت

خبرگزاری مهر- گروه استان ها: گلستان به عنوان نگارستان ایران زمین، رنگین کمان و کلکسیونی از اقوام مختلف فارس، ترک، ترکمن، سیستانی، بلوچ، قزاق، قزلباش و ... است.

از 13 شهریور ماه نگارستان ایران زمین با تنوع قومی، مذهبی و فرهنگی اقوام مختلف میزبان یازدهمین جشنواره بین المللی فرهنگ اقوام شده تا سوغات، غذاهای بومی و محلی، صنایع دستی و ... استان های کشور را به نمایش بگذارد.

یازدهمین دوره این جشنواره بر خلاف دوره دهم و نهم که به ترتیب با محور «نوروز» و «عروسی» اقوام برگزار شده بود، محور خاصی ندارد.

به نمایشگاه دائمی گرگان که نزدیک می شویم نه ترافیک سال های گذشته خبری نیست؛ اما خودروهای پارک شده و در دو طرف جاده اصلی گویای استقبال گلستانی ها و گردشگران از جشنواره است.

برای آن هایی حداقل دو دوره قبل جشنواره فرهنگ اقوام را به میزبانی گلستان دیده اند، تغییرات در فضای چیدمان سیاه چادرها و آلاچیق ها کاملا مشهود است.

در این دوره سیاه چادر عرب ها و سپس بُهون (سیاه چادر) چهار محال و بختیاری قرار دارد و بعد از آن بازار گرفتن عکس با لباس ها و روسری های رنگی در آلاچیق ترکمنی داغ است.

ساخت خانه قدیمی توسط پیرمرد زیارتی (زیارت یکی از روستاهای هدف گردشگری گرگان) با گِل و چوب، طعم خوش آش دوغ و عطر مطبوع چای سبز و دودی عشایر مازندران، خانه بومی کوهسارت دوزین (آزادشهر) و کلبه روستای گردشگری افراتخته (علی آبادکتول) همراه با نواختن موسیقی مقامی کتولی و همچنین اقامتگاه بوم گردی روستای ترکمن نشین گچی سو بالا (کلاله) تنوع زیبایی از معماری بومی روستاها را در سمت راست حیاط نمایشگاه دائمی گلستان به نمایش گذاشته است.

انجام بازی های بومی و محلی

در وسط فضای رو باز نمایشگاه آن جا که پیوستگی و اتصال بین سیه چادرها، آلاچیق و بوم کلبه ها با خانه های تاریخی سمت چپ و راست برقرار می شود، دختران قوم های مختلف ایرانی با لباس هایی به رنگ، رنگین کمان هفت رنگ با نقوش و سوزن دوزی هایی که حاصل دسترنج زنان بختیاری، ترکمن، بلوچ و کتولی و ... مشغول انجام بازی های بومی و محلی هستند.

البته اگر شلوغی و ازدحام تماشای اجرای گروه تمیشه از استان گلستان و مشتاقان شترسواری کمتر اجازه توقف به بازدیدکنندگان می دهد و مجبوری از این زیبایی ها زودتر فاصله بگیری.

در سمت چپ خانه های بومی کردکوی، بندرگز، روستاهای بخش مرکزی، کومه گالشی باغ گُلبن و خانه ییلاقی شاهکوه قرار دارد و بازار فروش آش کشک و آب زرشک روستای شاهکوه گرگان و آش دوغ شیرازی و کُماچ محلی استان فارس (ایج استهبان) داغ است و سیه چادر عشایر گلستان و تولید دوغ محلی و... توجه هر رهگذری را به خود جلب می کند.

بسیاری از بازدید کنندگان روبروی درب سالن نمایشگاه که به عرضه صنایع دستی اختصاص یافته مشغول تماشای اجرای چوب بازی گروه آوای بلوچ از گلستان و آیین نمایشی رقص شمشیر میسان خوزستان هستند.

گلایه غرفه داران از مسئولان نمایشگاه

در سالن اصلی نمایشگاه دائمی گلستان صنایع دستی 26 استان ارائه شده از گیوه قم تا روسری ترکمنی و صنایع چرم آذربایجان غربی به عبارتی از شیر مرغ تا جان آدمیزد در این سالن ارائه شده است.

مسئول غرفه صنایع دستی استان سمنان به خبرنگار مهر می گوید: بازدید مردم گلستان و استقبال آن ها از جشنواره بی نظیر است.

برگزاری جشنواره در فصل زمستان بهتر بود چرا که مردم قدرت خرید ببشتری داشتند و پارسال فروش محصولات بهتر بودخانم نوروزی از غرفه هایی که در اختیار استان های مهمان گذاشته شده رضایت ندارد و اظهار می کند: دومین سال است که در جشنواره فرهنگ اقوام حضور دارم، به نظر می رسد امسال غرفه های بهتر در اختیار هنرمندان استان گلستان قرار دارد.

وی بیان می کند: از مسئولان برگزاری نمایشگاه گلایه مند هستیم اما قطعا سال آینده هم در جشنواره شرکت کرده و صنایع دستی استان مان را عرضه می کنیم.

وی با یادآوری اینکه دوره قبل جشنواره در زمستان سال گذشته برگزار شده بود، تصریح می کند: به نظر می رسد برگزاری جشنواره در فصل زمستان بهتر بود چرا که مردم قدرت خرید بیشتری داشتند و پارسال فروش بهتر بود.

نوروزی به تبلیغات انجام شده در خصوص جشنواره هم اشاره کرده و خاطرنشان می کند: ما در جشنواره ها و نمایشگاه های زیادی حضور داشته ایم اما استقبال فوق العاده بازدیدکنندگان نشان می دهد  تبلیغات محیطی خوبی انجام شده و رسانه های استان همراهی خوبی داشته اند.

فریاد زدیم اما فروش خوب بود

صدای موسیقی سالن مجاور به وضوح در تمام غرفه های عرضه صنایع دستی استان ها به گوش می رسد و تقریبا تمام غرفه ها چه آن هایی که آثار هنرمندان صنایع دستی را ارائه می کنند چه آن هایی که به معرفی تاسیسات گردشگری و مراکز اقامتی و ... مشغول هستند، بازدید کننده دارند.

مهدی منوچهری که به فروش ظروف سفالی استان همدان مشغول است، بر خلاف غرفه دار سمنانی از فروش محصولات صنایع دستی راضی بود و به خبرنگار مهر می گوید: به دلیل پخش موسیقی و صدای بلند آن در پاسخ به مشتری ها فریاد زدیم اما فروش بسیار خوب بود.

وی اضافه می کند: اجرای موسیقی چاشنی و نمک جشنواره است و گلایه ای نداریم چون فروش خوبی داشتیم و در لابلای اجرای موسیقی آثار تاریخی و نقاط گردشگری گلستان هم معرفی می شود؛ به شخصه نام بسیاری از این نقاط را نشنیده بودم.

وی اظهار می کند: نخستین بار است که در جشنواره اقوام گلستان شرکت می کنم و از پیشینه این جشنواره چیز زیادی نمی دانم اما از فروش محصولات در این استان راضی هستم؛ در حالی که در نمایشگاه های تابستانه استان های اراک و اردبیل هم حضور داشتیم و اینقدر استقبال نشد.

در کنار سالن فروش محصولات صنایع دستی سالن اجرای موسیقی قرار دارد و 26 گروه به اجرای موسیقی نواحی و مراسم آیینی 13 استان کشور مشغول هستند.

دامنه جشنواره یازدهم به میزبانی گلستان گسترده تر شد و این جشنواره در دو شهر گرگان و گنبدکاووس برگزار می شودهرچند تعدادی از اعضای گروه های آیینی به ویژه بوشهر به زمان و ساعت مشخص شده برای اجرا انتقاد دارند اما استقبال بازدیدکنندگان از بخش موسیقی جشنواره و تشویق اجراها نشان دهنده رضایت نسبی از این بخش جشنواره است.

در بخش فروش سوغات استان ها هم، محصولات متفاوتی از جمله خرمای فارس، قُوَتو کرمان، ارده شیراز، پسته دامغان، آبنبات شاهرود، عرقیات کاشان، ترشیجات گرگان، گز اصفهان، سوهان قم، آب انار و زرشک کردستان و عسل سبلان و ... برای فروش عرضه شده بود.

دامنه جشنواره گسترده تر شد

هرچند شواهد نشان می دهد تلاش هایی برای رفع نواقص و کاستی های جشنواره های قبلی صورت گرفته اما همچنان گلایه هایی وجود دارد، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گلستان به خبرنگار مهر می گوید: تلاش کردیم نقاط قوت و ضعف دوره های قبلی جشنواره را شناسایی کرده و کاستی ها را برطرف کنیم.

ابراهیم کریمی بیان می کند: با توجه به تاکید استاندار و تقاضاهای مکرر از حوزه گنبدکاووس برای مشارکت در این جشنواره، دامنه جشنواره یازدهم به میزبانی گلستان گسترده تر شد و این جشنواره در دو شهر گرگان و گنبدکاووس برگزار می شود.

وی از برگزاری جشنواره در دو شهرستان به عنوان فرصتی برای ارائه ظرفیت های هنرمندان و روستاهای هدف گردشگری استان نام برده و می افزاید: یازدهمین جشنواره بین ‌المللی فرهنگ اقوام دوشنبه (13 شهریور) با حضور 23 گروه موسیقی آیینی در گرگان آغاز شده است.

رئیس ستاد یازدهمین جشنواره بین المللی فرهنگ اقوام ادامه می دهد: این جشنواره به مدت چهار روز (تا شامگاه پنج شنبه) در محل نمایشگاه دائمی گرگان دائر بوده و پس از آن از 18 تا 20 شهریورماه در مجموعه المپیک گنبدکاووس برگزار می شود.

وی با یادآوری اینکه در این دوره محصولات صنایع دستی و سوغات 27 استان کشور عرضه شده است، اضافه می کند: امسال 23 گروه موسیقی آیینی از 13 استان موسیقی آیینی خود را اجرا می کنند.

وی تصریح می کند: گروه آوای موج از بوشهر، گروه هالای از مرکزی، آبیدر و کردوان از کردستان، آوای تبری از مازندران، چیکسای از خراسان شمالی، مریدان شیخ جام از خراسان رضوی، آئینی از آذربایجان شرقی، شقایق های کالپوش از سمنان، زاروگه از هرمزگان، فلوکلوریک تلار از گیلان، میسان از خوزستان و 11 گروه از قوم های کتولی، قزلباش، ترکمن، سیستانی و محلی گلستانه در یازدهمین جشنواره فرهنگ اقوام برنامه میدانی و اجرای آیینی داشته اند.

نکته جالب این نمایشگاه غرفه ای بود که تلاش داشت با استفاده از تکنولوژی های نوین، آداب و رسوم، صنایع دستی و میراث فرهنگی را با نسل جوان آشتی دهد و ضمن استفاده از ابزارهای جدید، ظرفیت های گردشگری گلستان را بیش از پیش معرفی کند.

در این غرفه گرچه همه موبایل به دست بودند، ولی لذت تماشای موزه های استان و قابلیت های گردشگری را با نرم افزارهای مرتبط با فضای مجازی تجربه می کردند.

در کنار این غرفه، مسابقه تلگرامی هم برپا شد تا مخاطبان جشنواره ظرفیت های گلستان را به فضای مجاز بکشانند و نگارستان ایران به دنیا معرفی کنند.