چک چکو (چق چقو)

در عصر عاشورا مراسم عزاداری ویژه ای برگزار می شود که به آن “چک چکو” می گویند.این رسم در حقیقت شکلی نمادین از اتفاقی بود که بنا بر روایات پاره ای از مورخین، در عصر عاشورا، پس از شهادت سرور آزادگان و یارانش افتاده بود.و این پیشامد، همانا سنگ باران کردن پیکرهای شهدا و خیام حرم امام حسین توسط لشکریان یزید بود.مردم بر این باورند که در آن عهد سر امام حسین را به دروازه ی شام آویزان کرده و بچه های شام می آمدند و بر سر مبارک آن حضرت سنگ می زدند. تعبیر دیگری که از این مراسم کرده اند این که:لشکریان یزید پس از همه ی کشت و کشتارها، با اسب بر جنازه های شهدا تاختند و این صدا یادآورسم کوبی اسبان اشقیا بر اجساد اولیاست.باور دیگر این که:لشکریان یزید پس از به شهادت رساندن امام حسین(ع) و یاران باوفایش، بسیار افسرده و سست اراده شدند.عمر سعد برای این که روحیه ی یاس بر سربازانش غالب نشود، دستور می دهد تا رقص و پایکوبی کنند وشادی بنمایند.آهنگین بودن و حرکات موزون این مراسم به نوعی تداعی کننده ی آن واقعه است.و یا این تعبیر که واژه ی “چک چک” از صدای برخورد شمشیر ها (چکاچک) گرفته شده است. “چک چکو” در واقع نوعی تعزیه و نمایش سنگ پرانی است.زیرا عزاداران با برداشتن دو سنگ(البته امروزه از دو قطعه چوب تراش خورده استفاده می گنند.) و بر اساس آهنگ گفتار مرثیه خوان،دست ها را بالای سر برده و دو بار _بافاصله ی زمانی کم و پشت سر هم_ سنگ ها را به هم می زنند،سپس دولا می شوند و سنگ ها را در میان پاها، دو بار دیگر با همان ریتم قبلی به هم می زنند و پس از آن قد راست می کنند و روی یک پاشنه ی پا می چرخند و یک قدم به جلو می گذارند و در قدم بعدی، بی درنگ سنگ ها را بالای سر برده وهمان حرکات قبلی را تکرار می کنند.عزاداران در یک ردیف و با فاصله ی یک قدم از یکدیگر به صورت قوسی قرار می گیرند و می چرخند و مرثیه خوان در مرکز دایره می ایستد. به تدریج بر تعداد سوگواران افزوده می شود و قوس بزرگ و بزرگتر می گردد تا به صورت دایره ای در می آید.